Trong bài viết này: Nhân giống cá bảy màu, Chăm sóc cá bột Cá bảy màu có màu sắc đẹp mắt, gương mặt đáng yêu và dễ chăm sóc. Bạn còn mong đợi điều gì hơn nữa ở một chú cá? Nếu muốn có một bể cá đầy những chú cá nhỏ xinh đẹp này, bạn nên học cách nhân giống cá và chăm sóc lũ cá bột xinh xinh của chúng. Phần 1: Nhân giống cá bảy màu 1. Chọn những con cá mà bạn muốn nhân giống. Lưu ý về số lượng cá muốn nhân giống, màu sắc và hình dáng đuôi của từng con cá. Nếu bạn chọn hai con cá có cùng màu để nhân giống, lũ cá bột sẽ có cùng kiểu màu như cá bố mẹ. Nguyên tắc này cũng áp dụng cho hình dạng vây cá. Số lượng cá: Nói chung, bạn sẽ cần chọn một cá đực và hai hoặc ba cá cái để nhân giống. Nếu chỉ có một cá đực và một cá cái, cá đực thường trở nên hung hăng đuổi theo cá cái quanh bể. Nếu tỷ lệ cá đực và cá cái là 1:3, sự quan tâm của cá đực sẽ được chia sẻ cho ba cá cái, nhờ đó cá cái cũng được giảm áp lực. Kiểu màu: cá bảy màu có một số kiểu màu sắc cơ bản, bao gồm Wild (màu xam hoặc màu ô liu), Albino (màu sáng hoặc trắng, mắt đỏ), Blonde (màu sáng chấm đen) và Blue (màu xanh dương óng ánh). Hình dáng đuôi: Hình dáng đuôi của cá bảy màu có thể có nhiều dạng, từ kiểu vây đuôi tròn cho đến vây hình kiếm. Đuôi cá bảy màu có nhiều hình dáng và kích thước, nhưng phổ biến nhất vẫn là dạng Delta (hình tam giác rộng), dạng Fantail (hình quạt) và Round tail (hình tròn nhỏ). 2. Chọn bể nhân giống. Bạn nên chọn bể có dung tích 40-80 lít gồm máy sưởi và bộ lọc nhẹ. Bạn cần dùng máy lọc nhẹ; nếu không, cá bảy màu con (còn gọi là cá bột) có thể bị hút vào bộ lọc và chết. Nếu máy lọc nước của bạn quá mạnh, bạn có thể dùng tất da bọc ngoài đầu lọc. Như vậy nước được lọc qua tất da nhưng vẫn bảo vệ được cá bột. 3. Chuẩn bị bể. Buồn một nỗi là cá bảy màu có thể quay sang ăn thịt lẫn nhau, do đó bạn cần phải cung cấp những nơi trú ẩn cho cá bột sau khi chúng ra đời. Cá bột bảy màu thường ở dưới đáy bể, vì vậy bạn nên dùng các loài thực vật thấp trong bể để che chắn cho chúng. Bạn cũng cần một số cây cao hơn để cho lũ cá bột khỏe mạnh có thể ẩn nấp khi bơi lên trên.[1] Không rải sỏi nền bể. Sỏi nền là đá hoặc đá giả dùng để lót đáy bể cá. Bể cá không rải sỏi tốt cho cá bột vì có thể cọ rửa dễ dàng và bạn cũng có thể biết có bao nhiêu cá bột còn sống hoặc lượng thức ăn của chúng là bao nhiêu. Rêu Java, còn gọi là rêu cá đẻ, là nơi trú ẩn tốt cho cá bảy màu bột. 4. Điều chỉnh bể cá theo nhu cầu của cá. Duy trì nhiệt độ nước trong khoảng 25-26 độ C khi thả chung cá đực và cái trong bể. Trước khi thả cá vào bể nhân giống, bạn cần mua thức ăn cho cá có giá trị dinh dưỡng cao để hỗ trợ chúng sinh sản. 5. Thả cá bảy màu vào bể nhân giống. Đến thời điểm này thì mọi việc bạn có thể làm chỉ là chờ cá sinh sản. Thả lại cá đực vào bể thông thường khi bạn thấy cá cái đã mang thai. Bạn có thể biết cá cái có mang thai hay không bằng cách quan sát các vết đậm màu trên bụng của nó. Các chấm đậm màu này còn gọi là đốm thai. Tất cả cá bảy màu cái đều có hiện tượng này khi mang thai, nhưng các đốm thai sẽ thấy rõ hơn khi trứng được thụ tinh.[2] 6. Biết thời điểm cá sắp đẻ. Nói chung, thời kỳ mang thai của cá bảy màu vào khoảng 26-31 ngày. Khi cá sắp đẻ, bụng cá sẽ rất to và các đốm thai chuyển màu đen đậm (hoặc nâu sẫm nếu là loại cá bảy màu albino và blond). Bụng cá cũng sẽ có hình vuông như hộp các-tông thay vì tròn. Cá bảy màu sẽ đẻ con thay vì đẻ trứng. Bạn cần theo dõi cá cái mang thai thật sát để có thể tách riêng cá mẹ sang bể khác ngay sau khi đẻ (vì cá mẹ có thể ăn cá con). Một số dấu hiệu cho thấy cá sắp đẻ là: lờ đờ và tách biệt, run rẩy (các cơn gò), quanh quẩn gần máy sưởi, bỏ ăn hoặc nhả thức ăn ra.
Phần 2: Chăm sóc cá bột 1. Vớt cá mẹ ra khỏi bể nhân giống khi lũ cá bột ra đời. Hành động này nghe thì có vẻ nhẫn tâm, nhưng thực ra cá bột đã được chuẩn bị để tự sống sót. Hơn nữa, như đã đề cập ở trên, cá bảy màu mẹ thỉnh thoảng có thể ăn con.[3] Nếu không thể có mặt khi cá đẻ, bạn cần đảm bảo cung cấp cho cá bột nhiều cây thủy sinh để ẩn náu. 2. Giữ vệ sinh bể cá và duy trì nhiệt độ thích hợp. Nhiệt độ nước thích hợp cho cá bột là 25.5 độ C. Bạn cần duy trì nhiệt độ này cho đến khi cá bột hoàn toàn trưởng thành. Bể cá cũng cần được làm vệ sinh thường xuyên. Hút cặn bể cá thật cẩn thận mỗi khi nước quá bẩn và thay 40% nước cách vài ngày một lần để giữ sạch nước bể cá. 3. Cho cá bột ăn đúng loại thức ăn. Cá bảy màu con ăn tôm nước mặn, giun trùn cám hoặc thức ăn dạng vảy xay nhuyễn. Chúng cần ăn 2 bữa mỗi ngày. Cá bảy màu thích ăn cả thịt và rau. Bạn nên cho cá bảy màu thức ăn rau dạng vảy và thức ăn dạng vảy thông thường. Nhớ rằng cá bột còn rất nhỏ, do đó nếu bạn cho cá ăn quá nhiều, thức ăn thừa trong nước có thể khiến cá bột bị bệnh, thậm chí giết chết cá.[4] Cá bột mới đẻ cần được cho ăn tôm nước mặn để có thể phát triển tốt nhất. Nếu muốn khoản đãi cá bảy màu, bạn hãy cho một chút rau bina luộc vào bể cá. 4. Thực hiện các bước giúp đảm bảo sức khỏe cho cá bảy màu. Công việc này bao gồm vớt bỏ những con cá bột bị chết. Cá bột chết sẽ nổi lên mặt nước và bạn có thể vớt ra dễ dàng. Theo dõi xem có bao nhiêu cá bột bị chết. Nếu nhận thấy số lượng cá chết cao, bạn cần phải tìm ra nguyên nhân. Bạn hãy thay nước và đổi thức ăn khác. Các chất thải tích tụ sẽ không tốt cho sức khỏe của cá bày màu. 5. Chuyển cá con sang bể thông thường khi chúng đã đủ lớn. Khi cá bột đã đạt kích thước thích hợp hoặc được một tháng rưỡi đến hai tháng tuổi để có thể tự vệ, bạn có thể thả chúng vào bể thông thường với những con cá không có tính hung hăng, bán cho các cửa hàng cá cảnh hoặc tặng bạn bè. Cách làm thức ăn cho cá bột Bỏ thức ăn cá dạng viên/dạng vảy vào túi ni lông có khóa kéo. Nghiền cho đến khi thức ăn cá biến thành bột mịn. Cho cá ăn một lượng nhỏ. Trộn chung các loại thức ăn khác nhau có hàm lượng protein cao. Nếu thức ăn quá to, cá bột sẽ không ăn. Trong trường hợp đó, bạn nên mua thức ăn dành riêng cho cá bột. Nhúng tăm vào nước, sau đó nhúng vào bột thức ăn rồi nhúng lại vào nước. Lời khuyên Nếu cá đực không chịu thụ tinh cho cá cái, bạn hãy thử thả một con cá đực khác vào lọ và đặt cạnh bể cá nhân giống. Điều này sẽ kích thích cá đực giao phối khi nó thấy có đối thủ cạnh tranh. Nếu cũng không có tác dụng, có lẽ bạn phải chọn con cá đực khác để nhân giống. Thử ghép đôi những con cá đực và cá cái có màu sắc và hình dạng vây đặc biệt mà bạn thích để đảm bảo cá bột có ngoại hình như bạn mong muốn. Không thả nhiều loài cá khác nhau chung với cá bảy màu, chúng sẽ gây căng thẳng cho các cặp cá đang sinh sản và ăn hết những con cá bột mà chúng nhìn thấy. Đem tặng hoặc bán cá bảy màu bột nếu bạn có quá nhiều cá bột trong bể; nếu không, chúng sẽ không lớn lên được và sẽ ăn đuôi của nhau. Cố gắng không để bể cá quá chật chội, vì khi đó cá sẽ bị stress, hung hăng và có thể tấn công những con cá khác. Sử dụng 2 bể riêng biệt, một dành cho cá trưởng thành, và một dành cho cá bột (chờ cho đến khi cá bột đạt kích thước khoảng 1,2 cm mới thả vào bể kia). Nếu cá cái đẻ, bạn cần chuyển cá mẹ sang bể khác; nếu không, có thể cá mẹ sẽ ăn cá con. Chọn sẵn bể có kích thước thích hợp cho cá bột trước khi cho cá sinh sản. Không kiểm tra cá quá thường xuyên để tránh gây căng thẳng cho cá và chúng sẽ không đẻ. Đặt một chai nhựa để giữ an toàn cho cá bột trong bể cá. Cho thức ăn vào trong chai để chúng bơi vào ăn. Thử cho thêm cỏ thủy sinh hoặc đặt ống an toàn trong bể cá. Cố gắng dùng hai bể nhân giống cá nếu bạn áp dụng phương pháp này. Một bể dành cho cá bột, một bể cho cá cái đẻ. Cảnh báo Nếu cá đực quá hung hăng với cá cái, bạn có thể thử tạo thêm nhiều chỗ ẩn nấp cho cá cái, chẳng hạn như cây giả và những chỗ trú ẩn nhỏ. Nếu cá đực vẫn hung hăng và không giao phối, bạn cần loại bỏ con cá đó, vì đây là đặc tính xấu về sinh sản (hành vi hung hăng không phổ biến ở cá bảy màu) và có thể gây hại cho cá cái. Những thứ bạn cần Bốn bể cá: Một bể cỡ 30 lít để nuôi cá đực trưởng thành, một bể 30 lít nuôi cá cái trưởng thành, một bể 60 lít để nhân giống và một bể cỡ 45-60 lít dành cho cá bột Máy sưởi, nhiệt kế và máy lọc nước nhẹ cho mỗi bể Tôm nước mặn sống hoặc đông lạnh, giun trùn cám, thức ăn cá dạng vảy xay nhuyễn, trùng cỏ, hoặc thức ăn dành riêng cho cá bột Cây (cây thủy sinh và/hoặc cây giả) Vợt nhỏ Dụng cụ vệ sinh bể cá Vỏ sò là có thể dùng làm nơi trú ẩn tốt cho cá bột nếu bạn không muốn tốn tiền mua
