Tóm tắt lý thuyết 1. Nguồn lao động a. Thế mạnh Nguồn lao động rất dồi dào 42,53 triệu người, chiếm 151,2% dân số (năm 2005). Mỗi năm tăng thêm trên 1 triệu lao động. Người lao động cần cù, sáng tạo có kinh nghiệm sản xuất phong phú. Chất lượng lao động ngày càng nâng lên. b. Hạn chế Nhiều lao động chưa qua đào tạo Lực lượng lao động có trình độ cao còn ít 2. Cơ cấu lao động a. Cơ cấu lao động theo ngành kinh tế Cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật và quá trình đổi mới làm thay đổi mạnh mẽ cơ cấu sử dụng lao động. Lao động trong khu vực I chiếm tỉ trọng cao nhất (chiếm 65,1%, năm 2000). Cơ cấu lao động theo ngành có sự chuyển dịch: giảm tỉ trọng khu vực 1, tăng tỉ trọng khu vực II và III nhưng còn chậm. Khu vực I: giảm 65,1% - 57,3% (2000 - 2005) Khu vực II: tăng 13,1%% - 18,2% (2000 - 2005) Khu vực III: tăng 21,8% - 24,5% (2000 - 2005) b. Cơ cấu lao động theo các Thành phần kinh tế Thành phần kinh tế Nhà nước: tăng 9,3 – 9,5% (2000 – 2005). Thành phần kinh tế Ngoài Nhà nước: giảm 90,1 – 88,9%. Thành phần kinh tế Có vốn đầu tư nước ngoài: tăng mạnh 0,6 – 1,6%. c. Cơ cấu lao động theo thành thị và nông thôn Phần lớn lao động ở nông thôn. Tỉ trọng lao động nông thôn có xu hướng giảm 79,9 – 75,0% (năm 1996 – 2005), khu vực thành thị tăng 20,1 – 25,0% (năm 1996 – 2005). Hạn chế: Năng suất lao động thấp so với thế giới. Phần lớn lao động có thu nhập thấp. Chưa sử dụng triệt để thời gian lao động ở nông thôn và các xí ghiệp quốc doanh. 3. Vấn đề việc làm và hướng giải quyết việc làm Vấn đề việc làm Việc làm là vấn đề kinh tế - xã hội lớn. Mỗi năm nước ta tạo ra gần 1 triệu việc làm mới. Tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm gay gắt: Năm 2005, cả nước có 2,1% lao động thất nghiệp và 8,1% thiếu việc làm Nông thôn: tỉ lệ thất nghiệp 1,1%, tỉ lệ thiếu việc làm 9,3%. Thành thị: tỉ lệ thất nghiệp 5,3%, tỉ lệ thiếu việc làm 4,5%. Hướng giải quyết việc làm Phân bố lại dân cư và nguồn lao động. Thực hiện tốt chính sách DS, kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản. Thực hiện đa dạng hóa các loại hình đào tạo, sản xuất, chú ý thích đáng đến hoạt động các ngành dịch vụ. Tăng cường hợp tác liên kết để thu hút đầu tư nước ngoài, mở rộng sản xuất, xuất khẩu hàng hóa. Mở rộng, đa dạng các loại hình đào tạo các cấp, các ngành nghề, nâng cao chất lượng đội ngũ lao động. Đẩy mạnh xuất khẩu lao động.
