Tóm tắt lý thuyết 1. Bản đồ là gì? Bản đồ là hình vẽ thu nhỏ trên giấy, tương đối chính xác về một khu vực hay toàn bộ bề mặt trái đất. (Nửa địa cầu) (Bề mặt địa cầu trên mặt phẳng) Giống và khác nhau về hình dạng lục địa trên địa cầu và trên mặt phẳng: Giống nhau: Là hình ảnh thu nhỏ của Trái Đất. Khác nhau: Bản đồ thể hiện trên mặt phẳng. Qủa địa cầu thể hiện tren mặt cong. 2. Vẽ bản đồ Vẽ bản đồ là biểu hiện của mặt cong hình cầu của Trái Đất lên mặt phẳng của giấy bằng các phương pháp chiếu đồ. Khi chuyển mặt cong của địa cầu ra mặt phẳng của giấy, các bản đồ thu được đều có sai số. Càng xa trung tâm chiếu đồ sai số càng lớn. Tùy theo yêu cầu sử dụng mà người ta sử dụng các phương pháp chiếu đồ khác nhau. (Bản đồ địa cầu sau khi đã nối những chỗ đứt; 1: đảo Grơn len, 2: lục địa Nam Mĩ) Trên thực tế, diện tích đảo này có 2 triệu Km2, diện tích lục địa Nam Mĩ là 18 triệu Km2. Vì sao diện tích đảo Grơn len trên bản đồ lại to gần bằng diện tích lục địa Nam Mĩ? Vì khi dàn mặt cong lên mặt phẳng sẽ có sai số. Với phương pháp chiếu đồ này các đường kinh tuyến và các đường vĩ tuyến là 2 đường thẳng song song nên càng về 2 cực sự sai lệch càng lớn. Điều đó lí giải vì sao đảo Grơn len bằng 1/9 lục địa Nam Mĩ nhưng trên bản đồ thì lại bằng lục địa Nam Mĩ. Vì sử dụng phương pháp chiếu đồ khác nhau nen sẽ có sự khác nhau đó → Vì vậy để vẽ bản đồ người ta thường dùng phương pháp chiếu đồ khác nhau. Nhận xét sự khác nhau về hình dạng các đường kinh tuyến, vĩ tuyến trên hình 5, 6, 7. Hình 5: các đường kinh tuyến, vĩ tuyến là những đường thẳng. Hình 6: Kinh tuyến ở 00 là 1 đường thẳng, các kinh tuyến còn lại là những đường cong chụm lại ở cực; vĩ tuyến là những đường thẳng song song. Hình 7: kinh tuyến là những đường cong chụm nhau ở cực, xích đạo là đường thẳng; các đường vĩ tuyến Bắc là nững đường cong hướng về cực Bắc, các đường vĩ tuyến Nam là những đường cong hướng về cực Nam. 3. Cách vẽ bản đồ Thu thập thông tin về các đối tượng địa lí Xác định nội dung và lựa chọn tỉ lệ bản đồ Thiết kế, lựa chọn kí hiệu để thể hiện các đối tượng địa lí 4. Tầm quan trọng của bản đồ trong việc học địa lí Cung cấp cho ta những khái niệm chính sác về vị trí, sự phân bố các đối tượng, hiện tượng địa lí tự nhiên - kinh tế - xã hội ở các vùng đất khác nhau trên bản đồ.
