Dạng 1: Tính pH của dung dịch axit mạnh và bazơ mạnh a. Tính pH của dung dịch axit mạnh Quá trình điện li : HA H+ + A- Áp dụng công thức: pH = -log[H+] b. Tính pH của dung dịch bazơ mạnh Quá trình điện li : BOH B+ + OH- Áp dụng công thức: pOH = -log[OH-] => pH = 14 – pOH Dạng 2: Tính pH của dung dịch khi pha loãng - Dung dịch axit có pH = x1, thể tích V1. Thêm nước để pha loãng đến thể tích V2, pH = x2 + Độ pha loãng: $\frac{{{V}_{2}}}{{{V}_{1}}}={{10}^{{{x}_{2}}-{{x}_{1}}}}$ + Thể tích nước thêm vào là: V2 – V1 = V1.(10x2 – x1 – 1) - Dung dịch bazơ có pH = x1, thể tích V1. Thêm nước để pha loãng đến thể tích V2, pH = x2 + Độ pha loãng: $\frac{{{V}_{2}}}{{{V}_{1}}}={{10}^{{{x}_{1}}-{{x}_{2}}}}$ + Thể tích nước thêm vào là: V2 – V1 = V1.(10x1 – x2 – 1) Dạng 3: Tính pH của dung dịch thu được khi pha trộn 2 dung dịch không xảy ra phản ứng - Tính thể tích của dung dịch thu được = tổng thể tích các dd pha trộn - Trộn 2 dung dịch axit => $\sum{{{n}_{{{H}^{+}}}}}={{n}_{{{H}^{+}}(dd\,1)}}+{{n}_{{{H}^{+}}(dd\,2)}}$ - Tính thể tích của dung dịch thu được = tổng thể tích các dd pha trộn => $\text{ }\!\![\!\!\text{ }{{H}^{+}}\text{ }\!\!]\!\!\text{ }=\frac{\sum{{{n}_{{{H}^{+}}}}}}{\sum{V}}\,\Rightarrow \,pH=-\log \text{ }\!\![\!\!\text{ }{{H}^{+}}\text{ }\!\!]\!\!\text{ }$ - Trộn 2 dung dịch bazơ => $\sum{{{n}_{O{{H}^{-}}}}}={{n}_{O{{H}^{-}}(dd\,1)}}+{{n}_{O{{H}^{-}}(dd\,2)}}$ => $\text{ }\!\![\!\!\text{ O}{{H}^{-}}\text{ }\!\!]\!\!\text{ }=\frac{\sum{{{n}_{O{{H}^{-}}}}}}{\sum{V}}\,\Rightarrow \,pOH=-\log \text{ }\!\![\!\!\text{ O}{{H}^{-}}\text{ }\!\!]\!\!\text{ }\Rightarrow \text{pH=14-pOH}$ Dạng 4: Tính pH của dung dịch sau phản ứng hóa học - Tính tổng số mol H+ và tổng số mol OH- và so sánh ion nào dư - Thể tích dung dịch sau phản ứng = tổng thể tích các dung dịch đem trộn => tính nồng độ H+ hoặc nồng độ OH- dư => pH * pHdd sau phản ứng < 7 $\Leftrightarrow $ H+ dư; * pHdd sau phản ứng > 7 $\Leftrightarrow $ OH- dư
