- Công thức phân tử: C2H2 - Phân tử khối: 26 I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ - Là chất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí (d = \(\frac{26}{29}\)) - Ít tan trong nước II. CẤU TẠO PHÂN TỬ - Công thức cấu tạo của axetilen: $H-C\equiv C-H$ - Viết gọn: $HC\equiv CH$ - Đặc điểm: + Có 1 liên kết ba giữa 2 nguyên tử cacbon + Trong liên kết ba có 2 liên kết kém bền, dễ bị đứt lần lượt trong phản ứng hóa học III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 1. Tác dụng với oxi: - Khi đốt trong không khí, axetilen cháy với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt 2C2H2 + 5O2 $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$ 4CO2 + 2H2O - Hỗn hợp gồm C2H2 và O2 theo tỉ lệ 2 : 5 là hỗn hợp nổ rất mạnh 2. Tác dụng với dung dịch brom: - Ở điều kiện thích hợp, axetilen có phản ứng cộng với brom trong dung dịch HC≡CH + Br2 → Br-CH=CH-Br (đibrometilen) - Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với 1 phân tử Br2 nữa HC≡CH + Br2 → Br2CH-CHBr2 (tetrabrometan) - Nếu nước brom lấy dư và axetilen phản ứng hết thì viết: HC≡CH + 2Br2 → Br2CH-CHBr2 - Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H2, Cl2... HC≡CH + H2 → CH2=CH2 HC≡CH + 2H2 → CH3-CH3 IV. ĐIỂU CHẾ 1. Trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp, cho canxi cacbua phản ứng với nước CaC2 + 2H2O → Ca(OH)2 + C2H2↑ 2. Phương pháp hiện đại để điều chế axetilen hiện nay là nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao, sau đó làm lạnh nhanh 2CH4 $\xrightarrow[lam\,lanh\,nhanh]{{{1500}^{o}}C}$ C2H2 + 3H2 V. ỨNG DỤNG - Sản xuất nhựa PVC, cao su - Axetilen dùng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi-axetilen dể hàn, cắt kim loại. - Sản xuất axit axetic, rượu etylic
