IV. HOÀN CẢNH LỊCH SỬ MỚI VÀ CHIẾN DỊCH BIÊN GIỚI THU - ĐÔNG 1950 1. Hoàn cảnh lịch sử mới của cuộc kháng chiến - Ngày 1/10/1949, cách mạng Trung Quốc thành công, nước CHND Trung Hoa ra đời và đặt quan hệ ngoại giao với ta (18/01/1950) - Từ tháng 1/1950 Liên Xô và các nước XHCN đặt quan hệ ngoại giao với ta. - Ngày 13/5/1949 Mỹ giúp Pháp thực hiện kế hoạch Rơ ve: + Mỹ can thiệp sâu vào Đông Dương; công nhận chính phủ Bảo Đại; tháng 5/1950, đồng ý viện trợ cho Pháp. + Nội dung kế hoạch Rơ-ve: Tăng cường hệ thống phòng ngự trên đường số 4, cắt đứt liên lạc của ta với quốc tế Lập hành lang Đông - Tây (Hải Phòng - Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La). Chuẩn bị tấn công Việt Bắc lần thứ hai, giành thắng lợi để nhanh chóng kết thúc chiến tranh. 2. Chiến dịch Biên Giới thu - đông năm 1950 a, Chủ trương của ta: Tháng 6 - 1950, ta chủ động mở chiến dịch Biên giới nhằm: - Tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch - Khai thông đường sang Trung Quốc và thế giới. - Mở rộng và củng cố căn cứ Việt Bắc, tạo đà thúc đẩy kháng chiến tiến lên. b, Diễn biến: - Ngày 16/ 9/1950, ta tiến công Đông Khê, sau 2 ngày, ta chiếm Đông Khê. - Thất Khê bị uy hiếp, Cao Bằng bị cô lập, hệ thống phòng ngự của Pháp trên đường số 4 bị cắt làm đôi. - Pháp phải rút quân từ Cao Bằng về theo đường số 4 và từ Thất Khê lên chiếm lại Đông Khê và đón cánh quân từ Cao Bằng về. - Đoán được ý định của Pháp, ta mai phục chặn đánh khiến cho hai cánh quân trên đường số 4 không gặp được nhau. - Thất Khê bị uy hiếp, Pháp rút về Na Sầm (8/10/1950). - Ngày 13/10/1950, địch rút khỏi Na Sầm, cuộc hành quân của địch ở Thái Nguyên cũng bị đập tan. Đường số 4 được giải phóng (22/10/1950) - Phối hợp với mặt trận Biên giới, ta hoạt động mạnh ở tả ngạn sông Hồng, Tây Bắc, Đường số 6, số 12, buộc địch phải rút khỏi thị xã Hoà Bình. Phong trào du kích phát triển mạnh ở Bình - Trị - Thiên, Liên khu V và Nam Bộ. c, Kết quả - Sau hơn một tháng, chiến dịch Biên Giới kết thúc thắng lợi - Ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 8.000 địch Giải phóng biên giới Việt - Trung với 35 vạn dân, khai thông con đường nối nước ta với các nước XHCN. - Chọc thủng “hành lang Đông - Tây” của Pháp, phá vỡ thế bao vây của Pháp. - Kế hoạch Rơ-ve phá sản. d, Ý nghĩa - Con đường liên lạc của ta với các nước Xã hội chủ nghĩa được khai thông. - Pháp bị động, lúng túng nhiều mặt. - Ta mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến: + Quân đội trưởng thành, + Giành thế chủ động trên chiến trường chính Bắc bộ