Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (trích bài kí Đề danh tiến sĩ khoa Nhâm tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba) – Thân Nhân Trung

  1. Tác giả: LTTK CTV01
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (trích bài kí Đề danh tiến sĩ khoa Nhâm tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba) – Thân Nhân Trung


    08.jpg
    Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (trích bài kí Đề danh tiến sĩ khoa Nhâm tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba) – Thân Nhân Trung​


    I. Tìm hiểu chung

    1. Tác giả:

    Thân Nhân Trung (1418 – 1499) tự là Hậu Phủ, người làng Yên Ninh, huyện Yên Dũng (Bắc Giang).
    Ông đỗ tiến sĩ năm 1469, là người nổi tiếng văn chương, được Lê Thánh Tông tin dùng.
    Sau khi thành lập hội tao đàn, Lê Thánh Tông ban cho ông và Đỗ Nhuận là tao đàn phó nguyên súy.

    2. Tác phẩm:

    Bài đại bảo tam niên nhâm tuất khoa tiến sĩ đề danh kí – bài kí đề danh tiến sĩ khoa nhâm tuất, niên hiệu đại bảo thứ ba (1442) – do Thân Nhân Trung soạn năm 1484 thời Hồng Đức.
    Đây là một trong 82 bài văn bia ở Văn Miếu (Hà Nội).

    II. Tìm hiểu văn bản
    1. Tầm quan trọng của hiền tài đối với quốc gia:

    Hiền tài là người tài cao, học rộng, có đạo đức tốt, được mọi người tín nhiệm suy tôn. Hiền tài có quan hệ lớn đến sự thịnh suy của đất nước, góp phần làm nên sự sống còn của quốc gia và xã hội.
    Nhà nước đã từng trọng đãi hiền tài, làm đến mức cao nhất để khích lệ nhân tài: đề cao danh tiếng, phong chức tước, cấp bậc, ghi tên ở bảng vàng, ban yến tiệc…
    Những việc đã làm chưa tương xứng với vai trò, vị trí của hiền tài, vì vậy cần phải khắc bia tiến sĩ để lưu danh sử sách.

    2. Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ:

    Thể hiện tinh thần trọng người tài của các đấng minh vương.
    Khuyến khích nhân tài “khiến cho kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua”.
    Noi gương hiền tài, ngăn ngừa điều ác, “kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng”.
    Làm cho đất nước hung thịnh, bền vững dài lâu “dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh mạch cho nhà nước”.
    Là lời nhắc nhở mọi người, nhất là trí thức nhận rõ trách nhiệm với vận mệnh dân tộc.

    3. Bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ.

    Thời nào thì hiền tài cũng là “nguyên khí của quốc gia”, phải biết quý trọng hiền tài.
    Hiền tài có mối quan hệ sống còn đến sự thịnh suy của đất nước.
    Từ quan điểm của chủ tịch Hồ Chí Minh: một dân tộc dốt là một dân tộc yếu → quan điểm của nhà nước ta hiện nay: giáo dục là quốc sách, trọng dụng nhân tài.

    * Nghệ thuật:
    Lập luận chặt chẽ, có luận điểm, luận cứ rõ rang, lời lẽ sắc sảo, thấu lí đạt tình.

    * Ý nghĩa văn bản:
    Khích lệ kẻ sĩ đương thời luyện tài, rèn đức, nêu những bài học cho muôn đời sau; thể hiện tấm lòng của Thân Nhân Trung với sự nghiệp xây dựng đất nước.

    • Câu hỏi ôn tập:
    1. Nêu ngắn gọn hiểu biết của em về tác giả Thân Nhân Trung và bài văn bia nói trên?
    2. Theo em, hiền tài có vai trò như thế nào đối với đất nước?
    3. Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ đối với đương thời và các thế hệ sau?
    4. Theo em, trong quá trình phát triển của đất nước ta hiện nay, hiền tài có vai trò như thế nào trong công cuộc phát triển đất nước?