Tóm tắt lý thuyết 1. Bằng cách nào biết được khí A nặng hay nhẹ hơi khí B? \({d_{A/B}} = \frac{{{M_A}}}{{{M_B}}} \Rightarrow \left\{ \begin{array}{l} {M_A} = {M_B} \times {d_{A/B}}\\ {M_B} = \frac{{{M_A}}}{{{d_{A/B}}}} \end{array} \right.\) dA/B : Tỉ khối của khí A đối với khí B. MA : Khối lượng mol của khí A. MB : Khối lượng mol của khí B. Lưu ý: dA/B > 1 ⇒ Khí A nặng hơn khí B dA/B = 1 ⇒ Khí A nặng bằng khí B dA/B < 1 ⇒ Khí A nhẹ hơn khí B Ví dụ: Hình 1: Khí A nặng hay nhẹ hơn khí B? Khí A: là khí Cacbonic: O2 Khí B: là khí Hiđro: H2 Khí A nặng hơn khí B: \({d_{{O_2}/{H_2}}} = \frac{{{M_{{O_2}}}}}{{{M_{{H_2}}}}} = \frac{{16 \times 2}}{{1 \times 2}} = 16\)(lần) 2. Bằng cách nào có thể biết được khí A nặng hay nhẹ hơn không khí? \({d_{A/kk}} = \frac{{{M_A}}}{{29}}\) dA/KK : Tỉ khối của khí A đối với không khí MA : Khối lượng mol của khí A. MKK : Khối lượng mol của không khí. Trong sinh học chúng ta đã biết không khí là hỗn hợp gồm nhiều khí, trong đó có hai khí chính là khí N2chiếm khoảng 80% và khí O2 chiếm khoảng 20%. Do đó, khối lượng của “ mol không khí ” là khối lượng của 0,8 mol khí nitơ + khối lượng 0,2 mol khí oxi. Vậy Mkk = (0,8 x 28g) + ( 0,2 x 32g) ≈ 29 gam Ví dụ: Khí CO2 nặng hay nhẹ hơn không khí bao nhiêu lần? \({d_{C{O_2}/KK}} = \frac{{{M_{C{O_2}}}}}{{29}} = \frac{{12 + 16 \times 2}}{{29}} \approx 1,52\) 3. Tổng kết Hình 2: Sơ đồ tư duy Tỉ khối của chất khí Bài tập minh họa Bài 1: Hãy điền các số thích hợp vào ô trống ở bảng sau và đi đến kết luận khí A nặng hơn, nhẹ hơn hay bằng khí H2 Hướng dẫn: Bài 2: Vì sao trong tự nhiên khí cacbon đioxit (CO2) thường tích tụ ở đáy giếng khơi hay đáy hang sâu? Hướng dẫn: Bởi vì: \({d_{C{O_2}/KK}} = \frac{{{M_{C{O_2}}}}}{{29}} = \frac{{12 + 16 \times 2}}{{29}} \approx 1,52 > 1\) Trong lòng đất luôn luôn xảy ra sự phân hủy một số hợp chất vô cơ và hữu cơ, sinh ra khí cacbon đioxit CO2. Khí cacbon đioxit không màu, không có mùi, không duy trì sự cháy và sự sống của con người và động vật. Mặt khác, khí cacbon đioxit lại nặng hơn không khí 1,52 lần. Vì vậy, khí cacbon đioxit thường tích tụ ở đáy giếng khơi, trên nền hang sâu. Người và động vật xuống những nơi này sẽ bị chết ngạt nếu không mang theo bình dưỡng khí hoặc thông khí trước khi xuống.
