Hoá học lớp 9 - Bài 2. Một số oxit quan trọng

  1. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Bài 1 trang 9 sgk hóa học 9. Bằng phương pháp hóa học nào có thể nhận biết được từng chất trong mỗi dãy chất sau ?
    a) Hai chất rắn màu trắng là CaO và Na2O.
    b) Hai chất khí không màu là CO2 và O2.
    Viết các phương trình hóa học.
    Bài giải:
    a)
    Lấy mỗi chất cho vào mỗi cốc đựng nước, khuấy cho đến khi chất cho vào không tan nữa, sau đó lọc để thu lấy hai dung dịch. Dẫn khí CO2 vào mỗi dung dịch:
    Nếu ở dung dịch nào xuất hiện kết tủa (làm dung dịch hóa đục) thì đó là dung dịch Ca(OH)2, suy ra cho vào cốc lúc đầu là CaO, nếu không thấy kết tủa xuất hiện chất cho vào cốc lúc đầu là Na2O.
    Các phương trình hóa học đã xảy ra:
    Na2O + H2O → 2NaOH
    CaO + H2O → Ca(OH)2
    2NaOH + CO2 → H2O + Na2CO3 (tan trong nước)
    Ca(OH)2 + CO2 → H2O + CaCO3 (kết tủa không tan trong nước)
    b) Sục hai chất khí không màu vào hai ống nghiệm chứa nước vôi Ca(OH)2 trong. Ống nghiệm nào bị vẩn đục, thì khí ban đầu là CO2, khí còn lại là O2.




    Bài 2 trang 9 sgk hóa học 9: Hãy nhận biết từng chất trong mỗi nhóm chất sau bằng phương pháp hóa học.
    a) CaO, CaCO3; b) CaO, MgO.
    Viết phương trình hóa học
    Bài giải:
    a) Lấy mỗi chất cho ống nghiệm hoặc cốc chứa sẵn nước,
    - Ở ống nghiệm nào thấy chất rắn tan và nóng lên, chất cho vào là CaO
    - Ở ống nghiệm nào không thấy chất rắn tan và không nóng lên, chất cho vào là CaCO3
    Phương trình hóa học:
    CaO + H2O → Ca(OH)2
    b) Thực hiện thí nghiệm như câu a) chất không tan và ống nghiệm không nóng lên là MgO.




    Bài 3 trang 9 sgk hóa học 9. 200ml dung dịch HCl có nồng độ 3,5M hòa tan vừa hết 20 g hỗn hợp hai oxit CuO và Fe2O3
    a) Viết các phương trình hóa học
    b) Tính khối lượng của mỗi oxit có trong hỗn hợp ban đầu.
    Bài giải:
    Số mol HCl = 3,5 . 0,2 = 0,7 mol
    Gọi x, y là số mol của CuO và Fe2O3
    a) CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O
    Phản ứng x → 2x x (mol)
    Fe2O3 + 6HCl → 2FeCl3 + 3H2O
    Phản ứng: y → 6y 2y (mol)
    Theo khối lượng hỗn hợp hai oxit và theo số mol HCl phản ứng, ta lập được hệ phương trình đại số:
    $$\begin{cases} & 80x + 160y = 20 \\ & 2x + 6y = 0.7 \end{cases}$$
    Giải phương trình (1) (2) ta được x = 0,05 mol; y = 0,1 mol
    b) mCuO = 0,05 . 160 = 4 g
    m Fe2O3 = 20 – 4 = 16 g




    Bài 4 trang 9 sgk hóa học 9. Biết 2,24 lít khí CO2 (đktc) tác dụng vừa hết với 200 ml dung dịch Ba(OH)2 sản phẩm là BaCO3và H2O
    a) Viết phương trình hóa học
    b) Tính nồng độ mol của dung dịch Ba(OH)2 đã dùng
    c) Tính khối lượng chất kết tủa thu được.
    Bài giải:
    Số mol CO2 = \(\frac{2,24}{22,4}\) = 0,1 mol
    a) CO2 + Ba(OH)2 → BaCO3 + H2O
    Phản ứng: 0,1 → 0,1 0,1
    b) Số mol Ba(OH)2 có trong 200 ml dung dịch là 0,1 mol
    CM Ba(OH)2 = \(\frac{0,1}{0,2}\) = 0,5 M
    c) Chất kết tủa thu được sau phản ứng là BaCO3 có số mol là 0,1
    m BaCO3 = 0,1 x 197 = 19,7 g




    Bài 1 trang 11 sgk hóa học 9: Viết phương trình hóa học cho mỗi chuyển đổi sau:
    [​IMG]
    Bài giải:
    (1) S + O2 → SO2
    (2) SO2 + CaO → CaSO3
    (3) SO2 + H2O → H2SO3
    (4) H2SO3 + Na2O → Na2SO4 + H2O
    (5) Na2SO3 + H2SO4 → Na2SO4 + SO2 + H2O
    (6) SO2 + 2NaOH → Na2SO3 + H2O




    Bài 2 trang 11 sgk hóa học 9: Hãy nhận biết từng chất trong mỗi nhóm chất sau bằng phương pháp hóa học
    a) Hai chất rắn màu trắng là CaO và P2O5
    b) Hai chất khí không màu là SO2 và O2
    Viết các phương trình hóa học.
    Bài giải:
    a) Cho nước vào hai ống nghiệm có chứa CaO và P2O5. Sau đó cho quỳ tím vào mỗi dung dịch:
    - dung dịch nào làm đổi màu quỳ tím thành xanh là dung dịch bazơ, chất ban đầu là CaO.
    - dung dịch nào làm đổi màu quỳ tím thành đỏ là dung dịch axit, chất ban đầu là P2O5
    CaO + H2O → Ca(OH)2
    P2O5 + 3H2O → 2H3PO4
    b) Dẫn lần lượt từng khí vào dung dịch nước vôi trong, nếu có kết tủa xuất hiện thì khí dẫn vào là SO2
    SO2 + Ca(OH)2 → CaSO3 + H2O
    Nếu không có hiện tượng gì thì khí dẫn vào là khí O2. Để xác định là khí O2 ta dùng que đóm còn than hồng, que đóm sẽ bùng cháy trong khí oxi.




    Bài 3 trang 11 sgk hóa học 9. Có những khí ẩm (khí có lần hơi nước): cacbon đioxit, hiđro, oxi, lưu huỳnh đioxit. Khí nào có thể được làm khô bằng canxi oxit ? Giải thích.
    Bài giải:
    Làm khô một chất là loại nước ra khỏi chất đó nhưng không làm chất đó biến thành chất khác.
    Như vậy CaO chỉ làm khô những chất không có phản ứng hóa học với CaO, đó là các chất H2, O2. Những chất không làm khô bằng CaO là CO2 và SO2, vì có phản ứng với CaO:
    CaO + SO2 → CaSO3
    CaO + CO2 → CaCO3





    Bài 4 trang 11 sgk hóa học 9. Có những chất khí sau: CO2, H2, O2, SO2, N2. Hãy cho biết chất nào có tính chất sau:
    a) nặng hơn không khí.
    b) nhẹ hơn không khí
    c) cháy được trong không khí.
    d) tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit
    e) làm đục nước vôi trong
    g) đổi màu giấy quỳ tím ẩm thành đỏ.
    Bài giải:
    a) Những khí nặng hơn không khí:CO2 , O2, SO2
    b) Những khí nhẹ hơn không khí: H2 , N2
    c) Khí cháy được trong không khí: H2
    d) Những khí tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit
    e) Làm đục nước vôi trong : CO2, SO2
    g) Đổi màu giấy quỳ tím ẩm thành đỏ : CO2, SO2




    Bài 5 trang 11 sgk hóa học 9. Khí lưu huỳnh đioxit được tạo thành từ cặp chất nào sau đây ?
    a) K2SO3 và H2SO4.
    b) K2SO4 và HCl.
    c) Na2SO3 và NaOH
    d) Na2SO4 và CuCl2.
    e) Na2SO3 và NaCl.
    Viết phương trình hóa học.
    Bài giải:
    Trong các cặp chất cho, SO2 chỉ tạo ra từ cặp chất K2SO3 và H2SO4, vì có phản ứng sinh ra SO2:
    K2SO3 + H2SO4 → K2SO4 + SO2 + H2O





    Bài 6 trang 11 sgk hóa học 9. Dẫn 112 ml khí SO2 (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)2 có nồng độ 0,01 M, sản phẩm là muối canxi sunfit.
    a) Viết phương trình hóa học
    b) Tính khối lượng các chất sau phản ứng.
    Bài giải:
    a) Phương trình phản ứng hóa học:
    SO2 (k) + Ca(OH)2 (dd) -> CaSO3(r )+ H2O
    b) Khối lượng các chất sau phản ứng :
    Số mol các chất đã dùng :
    nso2 = 0,112/22,4 =0,005 (mol)
    n Ca(OH)2 = 0,01.700/1000 =0,007 (mol)
    Khối lượng các chất sau phản ứng :
    nCaSO3 = nSO2 = 0,005 mol, có khối lượng là :
    ⇒ mCaSO3 = 120.0,005 = 0,6 (g)
    nCa(OH)2 dư = 0,007 – 0,005 = 0,002 (mol)
    ⇒ mCa(OH)2 dư = 74.0,002 = 0,148 (g)