Tóm tắt lý thuyết Lược đồ một số di chỉ khảo cổ ở Việt Nam 1. Dấu tích của Người tối cổ Người tối cổ sống rải rác khắp nơi trên đất nước ta, cách đây 4030 vạn năm. Dấu tích: Răng Người tối cổ ở Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn). Công cụ đá ghè đẽo thô sơ, mảnh đá ghè mỏng (rìu đá núi Đọ ) ở Núi Đọ, Quan yên (Thanh Hóa), Xuân Lộc (Đồng Nai). (Răng của Người tối cổ ở Hang Thẩm Hai (Lạng Sơn)) (Rìu đá núi Đọ (Thanh Hóa)) 2. Giai đoạn đầu của Người tinh khôn Người tinh khôn sống khoảng 32 vạn năm trước đây. Dấu tích tìm thấy ở Mái đá Ngườm (Thái Nguyên), sơn Vi, Lai Châu, Sơn La, Bắc Giang, Thanh Hóa, Nghệ An. Công cụ rìu bằng hòn cuội được ghè đẽo thô sơ có hình thù rõ ràng. (Công cụ chặt ở Nậm Tun (Lai Châu)) 3. Giai đoạn phát triển của Người tinh khôn Người tinh khôn phát triển sống cách đây từ 12000 đến 4000 năm. Sống chủ yếu ở Hòa Bình, Bắc Sơn (Lạng Sơn), Quỳnh Văn (Nghệ An), Hạ Long (Quảng Ninh), Bàu Tró (Quảng Bình). Chế tác công cụ đá: biết mài lưỡi cho sắc như rìu ngắn, rìu có vai, công cụ bằng xương, bằng sừng, biết làm đồ gốm, lưỡi cuốc đá. Những dấu tích của người tối cổ trên đất nước ta chứng tỏ nước ta là quê hương của loài người. Những cố gắng và sáng tạo trong chế tác công cụ đã mở rộng sản xuất, nâng cao cuộc sống. Thời gian xuất hiệnĐịa điểm tìm thấyCông cụNgười tối cổ30 - 40 vạn nămHang Thẩm Hai, Thẩm Khuyên (Lạng sơn); Núi Đọ (Thanh Hoá); Xuân Lộc (Đồng Nai)...Công cụ đá ghè đẽo thô sơ.Người tinh khôn ở giai đoạn đầu3 - 2 vạn nămMái đá Ngườm (Thái Nguyên), Sơn Vi (Phú Thọ)...Những chiếc rìu đá cuội, ghè đẽo thô sơ, có hình thù rõ ràng...Người tinh khôn ở giai đoạn phát triển12000 - 4000 nămHoà Bình, Bắc Sơn (Lạng sơn), Quỳnh Văn (Nghệ An), Hạ Long (Quảng Ninh), Bàu Tró (Quảng Bình)...Công cụ đá với kỹ thuật mài ở lưỡi cho sắc.
