Luyện từ và câu: Cấu tạo của tiếng

  1. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Câu hỏi: Tiếng do những bộ phận nào tạo thành? Bộ phận nào bắt buộc phải có mặt? Bộ phận nào không bắt buộc phải có mặt?
    Trả lời:

    - Tiếng do ba bộ phận: âm đầu, vần, thanh tạo thành.
    - Tiếng nào cũng bắt buộc phải có vần thanh. Bộ phận âm đầu không bắt buộc phải có mặt.
    - Thanh ngang không đánh dấu khi viết, còn các thanh khác đều được đánh dấu ở phía trên. Riêng dấu nặng đặt phía dưới.
    Bài tập
    Câu 1. Câu tục ngữ dưới đây có bao nhiêu tiếng?

    Bầu ơi thương lấy bí cùng,
    Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
    (Bầu / ơi / thương / lấy / bí / cùng / Tuy / rằng / khác / giống / nhưng / chung / một/ giàn -> 14 tiếng.)
    Câu 2. Đánh vần tiếng bầu. Ghi lại cách đánh vần đó
    (bờ - âu - bâu - huyền - bầu.)
    Câu 3. Tiếng bẩu do những bộ phận nào tạo thành ?
    (âm đầu: b, vần: âu và thanh: huyền.)
    Câu 4. Phân tfch các bộ phận tạo thành những tiếng khác trong câu tục ngữ trên. Rút ra nhận xét:
    a) Tiếng nào có đủ các bộ phận như tiếng bấu?
    b) Tiếng nào không có đủ các bộ phận như tiếng bầu?
    * Xem bảng phân tích dưới đây:
    TiếngÂm dầuVầnThanh
    Bầub (bờ)âuhuyền
    ơi-ơingang
    thươngth (thờ)ươngngang
    lấyỉ (lờ)âysắc
    b (bờ)isắc
    cùngc (cờ)unghuyền
    tuyt (tờ)uyngang
    rằngr (rờ)ănghuyền
    kháckh (khờ)acsắc
    giốnggi (gi)ôngsắc
    nhưngnh(nhờ)ưngngang
    chungch(chờ)ungngang
    mộtm (mở)ôtnặng
    giàngi (gi)anhuyền
    * Nhận xét:
    - Những tiếng có đủ các bộ phận như tiếng bầu: thương, lấy, bí, cùng, tuy, rằng, khác, giống, nhưng, chung, một, giàn.
    - Tiếng không có đủ các bộ phận: ơi (không có âm đầu).
    Luyện tập
    Câu 1. Phân tích các bộ phận cấu tạo của từng tiếng trong câu tục ngữ

    Nhiễu điều phủ lấy giá gương
    Người trong một nước phải thương nhau cùng
    M:
    TiếngÂm đầuVầnThanh
    nhiễunhiêungã
    * Các em kẻ bảng theo mẫu, phân tích chính xác các bộ phận cấu tạo của từng tiếng. Sau đó ghi kết quả vào bảng.
    * Phân tích như sau là đúng:
    TiếngÂm dầuvẩnThanh
    nhiễunhiêungã
    điềuđiêuhuyền
    phủphuhỏi
    lấyiâysắc
    giágiasắc
    gươnggươngngang
    ngườingươihuyền
    trongtrongngang
    mộtmôtnặng
    nướcnươcsắc
    phảiphaihỏi
    thươngthươngngang
    nhaunhaungang
    cùngcunghuyền
    Câu 2. Giải câu đố sau:

    Để nguyên, lấp lánh trên trời
    Bớt đầu, thành chỗ cá bơi hằng ngày.
    (Là chữ gì ?)
    (Các em suy nghĩ rồi giải câu đố dựa theo nghĩa của từng dòng. Để nguyên là sao, bớt âm đầu thành ao. Vậy chữ đó là chữ sao.)