Tóm tắt lý thuyết 1. Yêu cầu Biết làm một tiêu bản hiển vi tạm thời tế bào thực vật (tế bào biểu bì vảy hành hoặc tế bào thịt quả cà chua chín) Biết sử dụng kính hiển vi. Tập vẽ hình quan sát được. 2. Nội dung thực hành Quan sát tế bào biểu bì vảy hành, Quan sát tế bào thịt quả cà chua chín 3. Chuẩn bị dụng cụ, vật mẫu Kính hiển vi Bản kính, lá kính. Lọ đựng nước cất có ống nhỏ giọt. Giấy thấm nước Kim nhọn, kim mũi mác. Vật mẫu: Củ hành tươi, quả Cà chua chín. 4. Tiến hành a. Quan sát tế bào biểu bì vẩy hành dưới kính hiển vi Hình 1: Kính hiển vi và các bước quan sát tế bào thực vật Các bước tiến hành quan sát: Bóc 1 vảy hành tươi ra khỏi củ, Dùng kim mũi mác rạch 1 ô vuông (1cm2) Dùng kẹp gỡ nhẹ vảy cho vào bản kính có nhỏ giọt nước cất. Sau đó đậy lá kính lại rồi đưa lên quan sát. Quan sát ở vật kính 10x rồi chuyển sang 40x. Hình 2: Củ hành và tế bào biểu bì vảy hành Bóc vảy hành tươi ra khỏi củ hành , dùng kim mũi mác (hoặc dao nhọn ) rạch một ô vuông, mỗi chiều khoảng 1/3 cm ở phía trong vảy hành. Dung kim mũi mác khẽ lột ô vuông vảy hành cho vào đĩa đồng hồ đã có nước cất. Lấy một bản kính sạch đã nhỏ sẵn giọt nước, đặt mặt ngoài mảnh vảy hành sát bàn kính rồi nhẹ nhàng đậy lá kính lên. Nếu có nước tràn ra ngoài lá kính thì dùng giấy hút nước, hút cho đến khi không còn nước tràn ra nữa. Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính. Quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi. Chọn một tế bào rõ nhất để vẽ hình. Hình 3: Tế bào biểu bì vảy hành dưới kính hiển vi được nhuộm Metyl - xanh Hình 4: Tế bào biểu bì vảy hành dưới kính hiển vi được nhuộm Iot Lưu ý: Khi đậy lá kính lên tấm kính có mẫu vật hạ từ từ tránh bọt khí. Video 1: Quan sát tế bào biểu bì vảy hành b. Quan sát tế bào thịt quả cà chua chín. Cắt đôi quả cà chua, Dùng kim mũi mác cạo một ít thịt (càng ít càng tốt, nhiều khó quan sát vì các tế bào chồng lấn lên nhau. Lấy lame có sẵn giọt nước cất, đưa đầu mũi mác vào sao cho các tế bào cà chua tan đều trong nước rồi đậy lamelle lại. Chọn vùng có tế bào quan sát được rõ nhất. Hình 5: Tế bào cà chua dưới kính hiển vi Bài tập minh họa Bài 1: Nhận xét về hình dạng, cấu tạo của tế bào biểu bì vảy hành và tế bào cà chua. Hình 1: Tế bào biểu bì vảy hành (a) và tế bào cà chua (b) dưới kính hiển vi Hướng dẫn: Hình dạng tế bào: Tế bào biểu bì vảy hành có dạng hình đa giác. Tế bào thịt quả cà chua chín có dạng hình cầu Tế bào biểu bì vảy hành và tế bào thịt quả cà chua chín có cấu tạo chung gồm: Vách tế bào Màng tế bào Chất tế bào Nhân Bài 2: So sánh sự giống và khác nhau giữa tế bào biểu bì vảy hành và tế bào thịt quả cà chua chín? Hướng dẫn: Tế bào vảy hành: trong suốt, hình lục giác, tế bào đơn, màu đỏ sẫm, hình tròn, xếp cách nhau, phân bố mỏng. Tế bào cà chua: tế bào kép, màu đỏ tươi, hinh tròn, xếp xít nhau, phân bố dày. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI Câu 1: Các bộ phận của tế bào thực vật là gì? Hướng dẫn giải: Các bộ phận chủ yếu của tế bào thực vật là vách tế bào, chất tế bào. nhân tế bào và màng sinh chất... Câu 2: Trình bày các bước làm tiêu bản hiển vi tế bào thực vật. Hướng dẫn giải: Các bước làm tiêu bản hiển vi tế bào thực vật Dùng kim mũi mác lấy tế bào thực vật. Nhỏ nước lên bản kính =>. đặt tế bào lên => đậy lá kính và dùng giấy hút nước Cố định tiêu bản trên bàn kính Quan sát trên kính hiển vi và vẽ tế bào.
