Sinh học 7 Bài 17: Một số giun đốt khác và đặc điểm chung của ngành Giun đốt

Tóm tắt lý thuyết

1. Một số giun đốt thường gặp

a. Giun đỏ

• Giun đỏ hay còn gọi là trùn chỉ, 1 số nơi gọi là giun quế.
• Thường sống thành búi ở cống rãnh. Đầu cắm xuống bùn nơi có nguồn nước ô nhiễm.
• Chúng thường được khai thác để nuôi cá cảnh.

​

b. Rươi

• Rươi sống ở môi trường nước lợ. Cơ thể phân đốt và chi bên phát triển.
• Đầu có mắt, khứu giác và xúc giác.
• Rươi là thức ăn của cá và người.
• Rươi biển thỉnh thoảng có thể bơi ngược dòng vào sông hay thậm chí bò lên trên mặt đất.
• Chúng được tìm thấy ở nhiều tầng nước, tìm kiếm thức ăn trong các đám rong, cỏ biển, ẩn núp dưới đá hay giấu mình trong cát, bùn.

​

c. Đỉa

Đỉa sống kí sinh ngoài. Có giác bám và nhiều ruột tịt để hút và chứa máu từ vật chủ. Đỉa bơi kiểu lượn sóng.

​

d. Sá sùng

Sá sùng sống chui rúc ở những bãi cát ven biển nơi thuỷ triều lên, xuống.

​

e. Vắt

Vắt thường sống trên cạn và thường có mặt ở nơi đất ẩm thấp, nhiều lá rụng như các lối dẫn trong các khu rừng.

​

Kết luận:

• Giun đốt có nhiều loài như : Vắt, rươi, đỉa, giun đỏ, sá sùng…
• Sống ở các môi trường : Đất ẩm, nước, lá cây…
• Sống tự do, định cư hay chui rúc.

2. Đặc điểm chung của ngành giun đốt

Đặc điểm	Giun đất	Giun đỏ	Đỉa	Rươi
Cơ thể phân đốt	V	V	V	V
Có thể xoang (khoang cơ thể chính thức)	V	V	V	V
Có hệ tuần hoàn, máu thường đỏ	V	V	V	V
Hệ thần kinh và giác quan phát triển	V	V	V
Di chuyển nhờ chi bên,tơ hay thành cơ thể	V	V	V	V
Ống tiêu hoá phân hoá	V	V	V	V
Hô hấp qua da hay bằng mang	V	V	V	V

Kết luận: Đặc điểm chung của ngành giun đốt

• Cơ thể phân đốt, có thể xoang
• Ống tiêu hóa phân hóa.
• Bắt đầu có hệ tuần hoàn.
• Di chuyển nhờ chi bên, tơ hay hệ cơ của thành cơ thể.
• Hô hấp qua da hay mang.

3. ý nghĩa của giun đốt trong đời sống

STT​	Ý nghĩa thực tiễn​	Đại diện​
1	Làm thức ăn cho người	rươi, sá sùng
2	Làm thức ăn cho động vật khác	giun đất, giun đỏ, giun ít tơ nước ngọt…
3	Làm cho đất màu mỡ, xốp, thoáng	các loài giun đất…
4	Làm thức ăn cho cá	rươi, giun ít tơ nước ngọt, sá sùng, giun đỏ
5	Có hại cho động vật và người	các loài đỉa, vắt…

Ví dụ:

• Vài bệnh có thể chữa bằng đỉa:
  • Viêm khớp xương
  • Thấp khớp
  • Chứng giãn tĩnh mạch
  • Chứng nghẽn tắc mạch
  • Lọc máu, tái sinh máu mới khi bị nhiễm độc máu

​