Sinh học 7 Bài 35: Ếch đồng

  1. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Tóm tắt lý thuyết

    1. Đời sống

    [​IMG]
    Hình 1: Ếch đồng
    • Ếch có đời sống vừa ở nước, vừa ở cạn (ưa nơi ẩm ướt).
    • Kiếm ăn vào ban đêm, ăn thức ăn động vật nhỏ như: sâu bọ, giun, dế, ốc...
    • Vì thức ăn chủ yếu của chúng là những ĐV thường hoạt động vào đêm. Vào ban đêm nhiệt độ MT thấp.
    • Con mồi ở cạn, ở nước → ếch có đời sống vừa ở cạn, vừa ở nước.
    • Có hiện tượng trú đông.
    • Là động vật biến nhiệt.
    2. Cấu tạo ngoài và di chuyển

    2.1. Di chuyển

    [​IMG]
    Hình 2: Các động tác di chuyển trên cạn khi nhảy​
    • Trên cạn: Khi ngồi chi sau gập hình chữ Z, lúc nhảy chi sau bật thẳng → lực => nhảy cóc.
    [​IMG]
    Hình 3: ếch đồng di chuyển dưới nước​
    • Dưới nước: Chi sau đẩy nước, chi trước bẻ lái.
    • Kết luận: Ếch có 2 cách di chuyển:
      • Nhảy cóc (trên cạn).
      • Bơi (dưới nước).
    [​IMG]
    Hình 4: Hình dạng ngoài của ếch đồng
    Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài
    Thích nghi với đời sống
    Ở nước
    Ở cạn
    Đầu dẹp, nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trướcGiảm sức cản của nước khi bơi
    Mắt và lỗ mũi nằm ở vị trí cao trên đầu (mũi ếch thông với khoang miệng vừa để ngửi vừa để thở)Khi bơi ếch vừa thở vừa quan sát
    Da trần phủ chất nhày và ẩm, dễ thấm khíGiúp hô hấp trong nước dễ dàng
    Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩBảo vệ mắt khỏi bị khô, nhận biết âm thanh
    Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạtThuận lợi cho sự di chuyển
    Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón (giống chân vịt)Tạo thành chân bơi để đẩy nước

    3. Sinh sản và phát triển

    • Ếch sinh sản vào cuối xuân
    • Tập tính: Ếch đực ôm ếch cái, đẻ ở các bờ nước.
    • Thụ tinh ngoài, đẻ trứng.
    [​IMG]
    Hình 5: Vòng đời của ếch đồng​
    Ếch trưởng thành → Trứng thụ tinh → Nòng nọc → Ếch con
    • Giai đoạn nòng nọc mang nhiều đặc điểm giống cá: hô hấp bằng mang, di chuyển bằng vây, sống hoàn toàn ở nước → Phát triển có biến thái.
    4. Tổng kết

    [​IMG]
    Hình 6: Sơ đồ tư duy ếch đồng​
    Bài tập minh họa

    Bài 1:

    Nêu các đặc điểm thích nghi đời sống của ếch.
    Hướng dẫn:

    Đặc điểm hình dạng và cấu tạo ngoài
    ý nghĩa thích nghi
    1. Đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành thành 1 khối thuôn nhọn về phía trước.
    2. Mắt và lỗ mũi ở vị trí cao trên đầu (mũi thông với khoang miệng và phổi vừa để thở vừa để ngửi).
    3. Da trần phủ chất nhầy và ẩm dễ thấm khí.
    4. Mắt có mí giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ.
    5. Chi 5 phần có ngón chia đốt linh hoạt.
    6. Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón.
    → Rẽ nước, giảm sức cản của nước khi bơi.
    → Khi bơi vừa thở vừa quan sát.
    → Giúp hô hấp trong nước.
    → Bảo vệ mắt không bị khô, nhận âm thanh
    → Thụân lợi cho việc di chuyển.
    → Tạo thành chân bơi để đẩy nước.

    Bài 2:


    a) Ếch sinh sản vào mùa nào trong năm?
    b) Đến mùa sinh sản , ếch có hiện tượng gì?
    Hướng dẫn:

    a) Ếch thường sinh sản vào cuối xuân, sau những cơn mưa rào đầu hạ
    b) Đến mùa sinh sản, ếch đực kêu “gọi ếch cái” để “ghép đôi”. Ếch cái cõng ếch đực trên lưng, ếch đực ôm ngang ếch cái và tìm đến hồ nước để đẻ. Ếch cái đẻ đến đâu ếch đực tưới tinh đến đó (thụ tinh ngoài).
    Bài 3:

    Theo em, số lượng ếch đồng cũng như lưỡng cư hiện nay trong tự nhiên như thế nào? (tăng hay giảm, vì sao?)
    Theo em, số lượng ếch đồng cũng như lưỡng cư hiện nay trong tự nhiên như thế nào? (tăng hay giảm, vì sao?)
    Hướng dẫn:

    Hiện nay số lượng lưỡng cư giảm rất nhiều do săn bắt làm thực phẩm, sử dụng thuốc trừ sâu gây ô nhiễm môi trường…
    Không được săn bắt bừa bãi đặc biệt trong mùa sinh sản, bảo vệ môi trường, cần bảo vệ gây nuôi những loài có giá trị…