Suy nghĩ về vai trò và ý nghĩa của lời ăn tiếng nói Mở bài: Ngôn ngữ chính là phương tiện giúp con người thực hiện các hoạt giao tiếp. Không có ngôn ngữ, nhất định sẽ không có văn mình. Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ trong đời sống thường ngày gọi là lời ăn tiếng nói. Thân bài: Lời ăn tiếng nói là gì? Lời ăn tiếng nói là các hoạt động trao đổi thông tin, ý nghĩ, tình cảm,…bằng ngôn ngữ của con người trong đời sống hằng ngày đáp ứng nhu cầu của cuộc sống. Lời ăn tiếng nói còn thể hiện tư cách đạo đức, nhân cách, nhân phẩm và văn hóa của con người. Bởi thế, qua lời ăn tiếng nói của một người mà có thể khẳng định nhân cách tốt hay xấu của con người đó. Rèn luyện lời ăn tiếng nói như thế nào cho đúng đắn? – Trước hết, phải biết ăn nói nhã nhặn, lịch sự, tôn trọng đối tượng đang giao tiếp (lí giải và dẫn chứng) – Ăn nói đúng mực, phù hợp với đối tượng và hoàn cảnh giao tiếp (lí giải và dẫn chúng) – Biết chào hỏi mọi người, nói lời xin lỗi, cảm ơn đúng lúc (lí giải và dẫn chứng) – Không ăn nói thô lỗ, cộc cằn, không xúc phạm người khác (lí giải và dẫn chứng) – Không được nóil eo, nói hót, cướp lời của người khác (lí giải và dẫn chứng) Ý nghĩa của lời ăn tiếng nói lịch sự, nhã nhặn: – Tạo được thiện cảm ở người khác, những mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh (lí giải và dẫn chứng) – Từ cách ăn nói thuyết phục, ta tạo dấu ấn cho người khác, có cơ hội đạt được thành công (lí giải và dẫn chứng) – Làm vơi nỗi đau buồn, mang đến sự ấm áp và niềm vui cho người khác (lí giải và dẫn chứng) – Chính từ cách ăn nói mà ta còn tiếp một sức mạnh, tạo nguồn động viên cho người khác đứng dậy sau thất bại, vấp ngã (lí giải và dẫn chứng) – Lời ăn tiếng nói giúp ta giải quyết bất hòa trong cuộc sống (một câu nhịn bằng chín câu lành) (lí giải và dẫn chứng) – Ăn nói lịch sự, nhã nhặn là biểu hiện cùa lối sống văn minh, tiến bộ (lí giải và dẫn chứng) – Lời ăn tiếng nói chính là thước đo nhân cách con người (lí giải và dẫn chứng) Nếu không biết ăn nói lịch sự, nhã nhặn: – Chẳng bao giờ có được sự quý mến từ người khác, đánh mất mối quan hệ tốt đẹp với người khác – Làm đau lòng hoặc gây tổn thương người khác – Là nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn, xung đột và thù hận trong cuộc sống – Đánh mất cơ hội đạt được sự thành công vì cách ăn nói Thái độ, nhận thức: – Phê phán những kẻ ăn nói thộ lọ, cộc cằn, xem thường người khác – Chất giọng mỗi người khi sinh ra đã có nhưng để biết cách ăn nói thì ta phải tự rèn luyện (Học ăn, học nóị, học gói, học mờ) – Lời nói rất quan trọng nhưng không nên nói nhiều để làm phiền người khác – Hãy lắng nghe để biết cách giao tiếp. Hãy nói những lời tốt đẹp thay vì những lời khó nghe bởi : “Lời nói chẳng mất tiền mua…” Bàn luận: Người Việt mình có nhiều điểm khá độc đáo trong tâm lý. Một trong những điều đó là rất chú trọng lời ăn, tiếng nói. Nhiều khi điều này được đặt lên hàng đầu, trờ thành quyết định cho thành công cùa nhiều công việc, nhất là ở phút đầu tiên, khi con người cần gây ấn tượng cho đối tác. Một ai đó có thể xuất hiện bằng một hình thưc bên ngoài khá sang trọng, bắt mắt, kèm những chi tiết liên quan đến nhân thân: Học vị, nghề nghiệp, chỗ đứng xã hội, kinh tế vững vàng v.v… Nhưng nếu cất lời mà không dễ nghe thì mọi thứ nói trên sẽ trở nên vô nghĩa. Ngược lại, người chẳng có được ưu thế về mọi mặt như vừa nhắc tới mà nói năng dễ nghe thì sẽ nhanh chóng khiến đối tượng tiếp xúc có thiện cảm, làm cho người ta có thể quên mọi nhược điểm khác. Không phải vô cớ, các cụ ta dạy: “Lời nói chẳng mất tiền mua. Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Không mất tiền mua, tức là rất sẵn, có rất nhiều, chẳng khó gì để có được. Vậy thì sao không lựa chọn những lời lẽ đẹp đề làm “vừa lòng nhau”? Người xưa cũng từng khuyên rằng: “Ăn phải nhai, nói phải nghĩ”. Ăn mà không nhai, sẽ có hại, không tiêu hóa được thành các chất nuôi cơ thể. Giống như vậy, nói phải nghĩ. Nếu nói mà không suy nghĩ sẽ nói những điều dại dột, khiến người nghe phật ý, khó chịu, ghét khinh mình. Nói năng mà từ tốn, dễ nghe thì dù có bị làm phiền, người ta cũng dễ đáp ứng lời yêu cầu, sự nhờ vả của mình. Chẳng hạn như người ta đang xem ti vi, mình gõ cửa muốn hỏi thăm đường đi, hay nhà ai đó, ắt là họ bị làm phiền. Nhưng mình có lời xin lỗi, rồi nói “Làm ơn, cho hỏi…”, sau đó lại cảm ơn, thể hiện thái độ khiêm nhường, từ tốn của người nhờ và thì người ta vui vẻ, sẵn sàng trả lời, có khi còn đưa sang tận nhà người mình định hỏi. Mình chỉ cần nhờ một, có khi người ta đáp ứng hai. Ai đó mất rất nhiều công sức, thậm chí tổn kém tiền bạc giúp mình việc gỉ mà mình biết nói và thể hiện lòng biết ơn, coi trọng, đề cao giá trị việc họ giúp mình thì họ sẽ hả lòng, không đòi hỏi trả ơn, còn nói: Không có gì, việc nhỏ thôi mà”. Nhưng ngược lại, việc họ giúp chỉ nhỏ mà mình bộc lộ sự coi thường, phủi công, vô ơn thi họ sẽ phật ý, bực mình, bỗng thấy việc giúp mình là to tát, phí công. Được lời tất sẽ cởi tấm lòng là như thế. Con người cần nhất là sự tôn trọng đề cao, biết đến cộng sức, tấm lòng, chứ không hẳn là phải đền đáp bằng tiền bạc, vật chất. Người Việt mình lại tinh tế ở chỗ: đủ phân biệt những lời chân thành, xuất phát từ trái tim nồng hậu, tấm lòng thiện chí với những lòi “có cánh”, giả dối, phát ra chỉ cốt để nịnh, lấy lòng, mong vụ lợi, thỏa mãn ý đồ ích kỷ. Lòng người Việt ta luôn rộng mở, sẵn sàng “cởi” với bất cứ ai có thiện chí, biết tôn trọng, nâng niu những giá trị tinh thần. Khi “được lời”, điều đó lại càng được bộc lộ, phát huy. Kết bài: Chim không kêu tiếng rảnh rang. Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe. Xưa nay, con người thành công một phần do có năng lực, còn phần nhiều do biết ăn nói phải lời. Lời ăn tiếng nói thể hienj rõ nhất phẩm chất đọa đức và bản lĩnh sống của con người. bởi thế, hãy tận dụng sức mạnh của nó để tìm kiếm thành công và hạnh phúc trong cuộc sống này.
