Tại sao thấy chớp trước khi nghe tiếng sấm?

  1. Tác giả: LTTK CTV21
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Thunder-n-Lightning-7.jpg
    Trong cơn giông, thông thường bạn nhìn thấy chớp hoặc sét rồi một vài giây sau sẽ nghe tiếng sấm. Vậy có phải là sấm và sét được tạo ra không cùng nhau, sét được tạo ra trước, sấm được tạo ra sau nên chúng ta mới nhìn thấy sét trước khi nghe thấy sấm?
    Sấm và sét được tạo thành gần như cùng lúc. Sét là hiện tượng phóng điện giữa các điện cực trái dấu được tích điện vô cùng lớn giữa đám mây hoặc giữa mây và mặt đất. Không khí xung quanh sự phóng điện này bị đốt cháy đến một nhiệt độ vô cùng lớn, xấp xỉ 50,000°F ~ 27,760°C (tức là gấp 5 lần nhiệt độ bề mặt mặt trời). Sức nóng đột ngột này tạo ra một sóng xung kích trong không khí xung quanh, tương tự như một vụ nổ. Sóng này lan truyền trong không khí đến tai chúng ta, tạo nên âm thanh mà chúng ta gọi là sấm.
    lightning.jpg
    Tại sao chúng ta thấy sét trước?
    Đơn giản là do vận tốc của âm thanh nhỏ hơn rất nhiều so với vận tốc ánh sáng. Ánh sáng di chuyển trong không khí ở vận tốc xấp xỉ 300,000 km/s, còn âm thanh chỉ khoảng 344 m/s. Vì thế tuy cùng diễn ra tại một thời điểm và địa điểm nhưng ánh sáng lại đi tới chúng ta nhanh hơn rất nhiều so với âm thanh. Chúng ta có thể ước lượng khoảng cách từ chúng ta đến sấm chớp dựa trên chênh lệch tốc độ giữa ánh sáng và âm thanh bằng cách đo thời gian từ khi nhìn thấy sét đến khi nghe được tiếng sấm.
    Tại sao sấm có khi nổ rất lớn và có khi lại rền vang?
    Đó là do sự khác nhau về thời gian âm thanh di chuyển đến tai chúng ta. Âm thanh được tạo ra gần như ngay lập tức dọc theo suốt chiều dài tia sét. Nếu tia sét ở gần, sóng âm sẽ không mất nhiều thời gian để đến tai nên ta sẽ nghe tiếng nổ rất lớn. Còn nếu tia sét ở xa, âm thanh tạo ra từ phía trên tia sét sẽ phải đi xa hơn rất nhiều so với âm thanh tạo ra từ bên dưới, nên sẽ tạo nên tiếng sấm rền.
    Tại sao có khi chỉ thấy sét mà không nghe tiếng sấm hoặc ngược lại?
    Âm thanh của tiếng sấm chỉ có thể di chuyển xa khoảng 16km, nhưng ánh sáng lại đi xa hơn rất nhiều, nên đôi khi chỉ thấy sét mà thôi. Hoặc khi sét bị che đi bởi những đám mây dày đặc thì ta lại chỉ nghe thấy tiếng sấm mà thôi.