Bài tập 1: Viết đoạn văn tả ngoại hình của một người mà em thường gặp. Những ngày đến trường, em thường gặp cô Lan - cô giáo đã dạy em vào năm học lớp Hai. Cô đã ngoài bốn mươi nhưng hãy còn rất trẻ. Với vóc người cao cao, làn da trắng hồng, cô mặc những chiếc áo dài sẫm màu trông thật đẹp. Hợp với khuôn mặt tròn của cô là mái tóc uốn quăn, buông thả ngang lưng. Nét mặt cô thường tươi vui khi chúng em học tốt. Những lúc ấy, đôi mắt màu hạt dẻ của cô ánh lên những tia sáng ấm áp và dịu hiền khó tả. Khi cô mỉm cười, những chiếc răng trắng nõn lộ ra bên trong đôi môi đỏ hồng. Tất cả những nét đẹp ở cô đã in sâu vào đôi mắt ngây thơ và tinh nghịch của chúng em. Bài tập 2 Viết bài văn tả một người thân trong gia đình em. Bài tham khảo Trong gia đình, ông nội là người gần gũi với em nhất. Năm nay, ông đã bước vào tuổi bảy mươi, một độ tuổi mà người ta thường nói “Nhân sinh thất thập cổ lai hi”. Em không hiểu hết ý nghĩa của câu nói ấy nhưng em biết chắc chắn rằng tuổi ông đã già, một độ tuổi tương đối hiếm ở ngoài đời. Mái tóc ông đã bạc phơ, có lẽ ông đã gội “nước thời gian" nhiều quá. Tuy tóc bạc nhưng mái đầu ông thật đẹp, mái tóc mượt và óng ánh như tơ, mái tóc ấy rất hợp với khuôn mặt hiền từ của ông. Mỗi lúc ông mặc bộ bà ba màu xám trắng trông thật giống ông tiên trong truyện cổ tích. Vẻ hiền từ, nhân hậu của ông không chỉ thể hiện trên khuôn mặt, mái tóc mà còn thể hiện trong ánh mắt. Đôi mắt ông không còn tinh anh nhưng ẩn trong đôi mắt ấy một sự bao dung, rộng lượng. Khi ông mỉm cười, đôi môi ông thật dịu hiền và ánh lên tia sáng ấm áp, tươi vui. Lúc ông nói chuyện cái miệng móm mém bởi những chiếc răng đã rụng gần hết. Tuy thế, ông vẫn thích nói, thích cười. Điều đáng chú ý nhất là đôi bàn tay ông, một bàn tay khéo léo. Bàn tay gầy gầy, xương xương, lòng bàn tay chai sần vì lao động quá nhiều nhưng ông làm đâu ra đấy. Ông thường đan những đồ dùng bằng tre treo trên gác bếp để gia đình em có thêm vật sử dụng. Những lúc khỏe, ông chăm bón cho cây trồng, hết vun cây này lại tỉa cây nọ. Bởi vậy cây trái trong vườn lúc nào cũng sum suê, xanh tốt. Những ngày ấu thơ, em thường thơ thẩn bên ông. Những hôm bố mẹ em đi làm xa, ông chăm sóc em chu đáo. Ông quan tâm đến miếng ăn, giấc ngủ việc học hành. Ông còn kể chuyện cho em nghe trong những lúc nghỉ ngơi. Lời kể của ông ngọt ngào và sâu lắng. Em thích những chuyện ngụ ngôn mà ông thường kể, nó như một món ăn tinh thần mà ông đã đem đến cho em sau những giờ học căng thẳng trong tâm trí. Ông không chỉ quan tâm đến em mà ông yêu tất cả mọi người trong gia đình. Ông nhắc nhở bố em cách đối nhân xử thế, cách lao động đạt năng suất, ông gần gũi với con cháu và cũng gần gũi với láng giềng, ông coi trọng tình làng nghĩa xóm, luôn giúp đỡ những người nghèo khổ, quan tâm đến những người có hoàn cảnh khó khăn. Tấm lòng nhân hậu của ông đã làm cho tâm hồn em thêm phong phú. Ông đã truyền thêm sức mạnh cho em để vững bước đi lên. Ông là chỗ dựa cho em. Ông đem lại niềm vui đầm ấm cho gia đình em. Em kính yêu ông vô hạn. Em quyết chăm ngoan, học giỏi để sau này trở thành người “hiền tài” như sự mong đợi của ông.
Bài tập 1: Lời giải a) Đoạn 1 tả mái tóc của người bà qua mắt nhìn của đứa cháu là một cậu bé. Đoạn này gồm 3 câu: - Câu 1: giới thiệu bà ngồi cạnh cháu chải tóc. - Câu 2: tả khái quát mái tóc của bà: đen, dày kì lạ. - Câu 3: tả độ dày của mái tóc qua cách bà chải, từng động tác một. Ba câu, ba chi tiết quan hệ chặt chẽ với nhau, những chi tiết sau làm rõ chi tiết trước. - Đoạn 2 tả giọng nói, đôi mắt và khuôn mặt của bà. Đoạn này có 4 câu: + Câu 1: tả đặc điểm chung. + Câu 2: tả tác động của giọng nói tới tâm hồn cậu bé. + Câu 3: tả sự thay đổi của đôi mắt khi bà mỉm cười và tình cảm ẩn chứa trong đó. + Câu 4: tả khuôn mặt của bà. Các đặc điểm đó quan hệ chặt chẽ với nhau bổ sung cho nhau làm hiện rõ ngoại hình của bà và cả tính cách của bà: dịu dàng, dịu hiền, tâm hồn tươi trẻ,... b) Đoạn văn gồm 7 câu: Câu 1: Giới thiệu chung về Thắng trong thời điểm được miêu tả đang làm gì. Câu 2: Tả chiều cao Câu 3: Tả nước da Câu 4: Tả thân hình Cáu 5: Tả cặp mắt Cáu 6: Tả cái miệng Câu 7: Tả cái trán dô bướng bỉnh Tất cả các đặc điểm được miêu tả quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung cho nhau, làm hiện lên rất rõ cả ngoại hình lẫn tính tình của Thắng, một đứa trẻ lớn lên ở biển, bơi lội rất giỏi, sức khỏe dẻo dai, thông minh, bướng bỉnh và gan dạ. Bài tập 2 Lập dàn ý cho bài văn tả một người mà em thường gặp (thầy giáo, cô giáo, chú công an, người hàng xóm,...) DÀN Ý 1) Mở bài - Cô Lan là cô giáo đã dạy em ở năm lớp Hai. - Cô là người em thường gặp mỗi ngày. 2) Thân bài a) Ngoại hình: - Cô đã ngoài bốn mươi. - Vóc người cao, làn da trắng hồng. - Thường mặc những chiếc áo dài sẫm màu. - Khuôn mặt tròn, đôi mắt màu hạt dẻ. - Mái tóc uốn quăn dài ngang lưng. - Nét mặt vui tươi. - Đôi môi đỏ hồng, hay mỉm cười khi chúng em chăm ngoan, học giỏi. - Hàm răng trắng nõn đều đặn. b) Tính tình, hoạt động - Giọng nói ấm áp, có sức thuyết phục - Cô giảng bài dễ hiểu - Nét chữ nghiêng nghiêng, thanh thoát trên bảng. - Ân cần chăm sóc học sinh - Quan tâm đến học sinh nghèo - Nhã nhặn với phụ huynh - Gần gũi với đồng nghiệp - Tận tụy với nghề - Yêu mến trẻ thơ. - Sẵn lòng giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn 3) Kết bài - Em rất biết ơn cô - Em xem cô như người mẹ thứ hai của mình.
