Bài 1 trang 186 sgk Vật lý lớp 10. Chất rắn kết tinh là gì? Hướng dẫn giải: Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh. Các tích chất : +Các chất rắn kết tinh được cấu tạo từ cùng một loại hạt, nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì những tính chất vật lí của chúng cũng rất khác nhau +Mỗi chất rắn kết tinh ứng với mỗi cấu trúc tinh thể có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước +Các vật rắn đơn tinh thể có tính dị hướng, tức là các tính chất vật lí của chúng (độ bền, độ nở dài, độ dẫn nhiệt,...) thay đổi theo các hướng khác nhau. Còn các vật rắn đa tinh thể có tính đẳng hướng, tức là các tính chất vật lí của chúng theo mọi hướng đều giống nhau. +Trong tinh thể thực thường có những khuyết tật (tức là các sai hỏng so với cấu trúc lí tưởng) nên tính chất của các vật rắn tinh thể bị thay đổi rất nhiều Bài 2 trang 186 sgk Vật lý lớp 10. Phân biệt chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể ? Hướng dẫn giải: Vật rắn đơn tinh thể là vật được cấu tạo từ một tinh thể hoặc nhiều tinh thể nhỏ liên kết theo một trật tự xác định. Vật rắn đa tinh thể là vật được cấu tạo từ nhiều tinh thể nhỏ liên kết hỗn độn. Bài 3 trang 186 sgk Vật lý lớp 10. Chất rắn vô định hình là gì? Hãy nêu các tính chất của loại chất rắn này? Hướng dẫn giải: Chất rắn vô định hình là các chất không có cấu trúc tinh thể và do đó không có dạng hình học xác định. Các chất rắn vô định hình có tính đẳng hướng và không có nhiệt độ nóng chảy (hoặc đông đặc) xác định. Khi bị nung nóng, chúng mềm dần và chuyển sang thể lỏng. Bài 4 trang 187 sgk Vật lý lớp 10. Phân loại các chất rắn theo cách nào dưới đây là đúng? A. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn vô định hình. B. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình. C. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn vô định hình. D. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể. Hướng dẫn giải: Chọn B Bài 5 trang 187 sgk Vật lý lớp 10. Đặc điểm và tính chất nào dưới đây không liên quan đến chất rắn kết tinh? A. Có dạng hình học xác định. B. Có cấu trúc tinh thể. C. Có nhiệt độ nóng chảy không xác định. D. Có nhiệt độ nóng chảy xác định. Hướng dẫn giải: Chọn C Bài 6 trang 187 sgk Vật lý lớp 10. Đặc điểm và tính chất nào dưới đây liên quan đến chất rắn vô định hình? A. Có dạng hình học xác định. B. Có cấu trúc tinh thể. C. Có tính dị hướng. D. Không có nhiệt độ nóng chảy xác định. Hướng dẫn giải: Chọn D Bài 7 trang 187 sgk Vật lý lớp 10. Kích thước của các tinh thể phụ thuộc vào điều kiện gì? Hướng dẫn giải: Kích thước của các tinh thể phụ thuộc vào tốc độ kết tinh khi chuyển từ thể lỏng sang thể rắn: tốc độ kết tinh càng nhỏ thì kích thước của các tinh thể càng lớn. Bài 8 trang 187 sgk Vật lý lớp 10. Tại sao kim cương và than chì đều được cấu tạo từ các nguyên tử cacbon, nhưng chúng lại có các tính chất vật lí khác nhau? Hướng dẫn giải: Kim cương và than chì được cấu tạo bởi cùng một loại hạt từ cacbon nhưng vì chúng có cấu trúc tinh thể khác nhau nên tính chất của chúng rất khác nhau. Ví dụ than chì mềm và dẫn điện, còn kim cương rất rắn và cách điện. Bài 9 trang 187 sgk Vật lý lớp 10. Hãy lập bảng phân loại và so sánh các đặc tính của các chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình ? Hướng dẫn giải:
