Bài 1 - Trang 9 - SGK Vật lí 11. Điện tích điểm là gì ? Giải. Điện tích điểm là một vật tích điện có kích thước rất nhỏ so với khoảng cách tớiđiểm mà ta xét. Các điện tích cùng dấu thì đẩy nhau. Các điện tích khác dấu thì hút nhau. Bài 2 - Trang 9 - SGK Vật lí 11. Phát biểu định luật Cu-lông. Bài làm. Định luật Cu-lông: Lực hút hay đẩy giữa hai điện tích điểm đặt trong chân không có phương trùng với đường thẳng nối hai điện tích điểm đó, có độ lớn tỉ lệ thuận với độ lớn của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng. Biểu thức: $F = k.\frac{\left | q_{1}.q_{2} \right |}{r^{2}}$. Trong đó: F: Lực tĩnh điện (N). $k = 9.10^{9}$: hệ số tỉ lệ ($\frac{N.m^{2}}{C^{2}}$). q1 ,q2: độ lớn của hai điện tích (C). r: khoảng cách giữa hai điện tích (m). Bài 3 - Trang 9 - SGK Vật lí 11. Lực tương tác giữa các điện tích khi đặt trong một điện môi sẽ lớn hơn hay nhỏ hơn khi đặt trong chân không ? Giải. Lực tương tác giữa các điện tích khi đặt trong một điện môi sẽ nhỏ hơn ε hay nhỏ hơn khi đặt trong chân không. (ε là hằng số điện môi ) Bài 4 - Trang 10 - SGK Vật lí 11. Hằng số điện môi của một chất cho ta biết điều gì ? Giải. Lực tương tác giữa các vật mang điện phụ thuộc vào môi trường xung quanh chúng. Thí nghiệm chứng tỏ rằng, ở một khoảng cách nhất định, lực Coulomb giữa hai điện tích đặt trong điện môi đồng chất nhỏ hơn lực tác dụng giữa chúng trong chân không ε lần (đọc là epxilon). Đây là một hằng số phụ thuộc vào tính chất của điện môi mà không phụ thuộc vào độ lớn và khoảng cách giữa các điện tích. Nó được gọi là hằng số điện môi của môi trường, đặc trưng cho tính chất điện của môi trường đó. Bài 5- Trang 10 - SGK Vật lí 11. Chọn câu đúng. Khi tăng đồng thời độ lớn của hai điện tích điểm và khoảng cách giữa chúng lên gấp đôi thì lực tương tác giữa chúng. A. tăng lên gấp đôi. B. giảm đi một nửa. C. giảm đi bốn lần. D. không thay đổi. Hướng dẫn giải. Đáp án D. Áp dụng công thức \(F=k.\frac{|q_{1}q_{2}|}{\varepsilon r^{2}}\), khi tăng đồng thời độ lớn của hai điện tích điểm và khoảng cách giữa chúng lên gấp đôi thì lực tương tác giữa chúng sẽ không thay đổi. Bài 6- Trang 10 - SGK Vật lí 11. Trong các trường hợp nào sau đây, ta có thể coi các vật nhiễm điện là các điện tích điểm ? A. Hai thanh nhựa đặt cạnh nhau. B. Một thanh nhựa và một quả cầu đặt cạnh nhau. C. Hai quả cầu nhỏ đặt xa nhau. D. Hai quả cầu lớn đặt gần nhau. Hướng dẫn giải. Đáp án C. Bài 7- Trang 10 - SGK Vật lí 11. Nêu điểm giống nhau và khác nhau giữa định luật Cu-lông và định luật vạn vật hấp dẫn. Hướng dẫn giải. Hai định luật giống nhau về hình thức phát biểu cũng như biểu thức toán học, và đều tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách nhưng khác nhau về nội dung (một định luật nói về lực cơ học, còn định luật kia nói về lực điện). Các đại lượng vật lí tham gia vào hai định luật đó có bản chất khác hẳn nhau. Bài 8- Trang 10 - SGK Vật lí 11. Hai quả cầu nhỏ mang hai điện tích có độ lớn bằng nhau, đặt cách nhau 10cm trong chân không thì tác dụng lên nhau một lực là 9.10-3N. Xác định điện tích của hai quả cầu đó. Hướng dẫn giải. Áp dụng công thức \(F=9.10^{9}.\frac{|q_{1}q_{2}|}{\varepsilon r^{2}}\), trong đó ta biết : F = 9.10-3N, r = 10.10-2m ε =1. Ta biết |q1| = |q2| = q. Từ đó ta tính được : \(q=\sqrt{\frac{\varepsilon .r^{2}.F}{9.10^{9}}}=\sqrt{\frac{10^{-2}.9.10^{-3}}{9.10^{9}}}\) = ± 10-7 C.
