Tóm tắt lý thuyết 1. Thí nghiệm Dùng dụng cụ vẽ ở hình 18.1. Bước1: Trước khi hơ nóng,thử thả quả cầu vào vòng kim loại. Nhận xét: Trước khi hơ nóng quả cầu, quả cầu lọt qua vòng kim loại. Bước 2: Dùng đèn cồn hơ nóng quả cầu kim loại trong 3 phút, rồi thử thả xem quả cầu có còn lọt qua vòng kim loại nữa không. Nhận xét: Sau khi hơ nóng quả cầu, quả cầu không còn lọt qua vòng kim loại. Bước 3: Nhúng quả cầu đã được hơ nóng vào nước lạnh rồi thử thả cho nó lọt qua vòng kim loại. Nhận xét: Sau khi nhúng quả cầu vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại. 2. Rút ra kết luận: Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi Chú ý : Sự nở vì nhiệt theo chiều dài (sự nở dài) của vật rắn có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. Nhôm nở nhiều nhất, rồi đến đồng, sắt. Bài tập minh họa Bài 1: Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một đai bằng sắt, gọi là cái khâu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán ? Hướng dẫn giải: Phải nung nóng khâu dao, liềm vì khi được nung nóng, khâu nở ra dễ lắp vào cán, khi nguội đi khâu co lại xiết chặt vào cán. Bài 2: Một lọ thủy tinh được đậy bằng nút thủy tinh. Nút bị kẹt. Hỏi phải mở nút bằng cách nào trong các cách sau đây ? A. Hơ nóng nút. B. Hơ nóng cổ lọ. C. Hơ nóng cả nút và cổ lọ. D. Hơ nóng đáy lọ. Hướng dẫn giải: Chọn đáp án B : Hơ nóng cổ lọ.
