Tóm tắt lý thuyết 1. Dao động nhanh, chậm, tần số a. Thí nghiệm 1: Quan sát và đếm số dao động của con lắc b. Kết luận: Tần số : số dao động trong 1 giây được gọi là tần số. Đơn vị là Héc kí hiệu là Hz Dao động càng nhanh thì tần số dao động càng lớn 2. Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm) a. Thí nghiệm 2: So sánh sự dao động ở hai đầu thước. b. Nhận xét: Phần tự đo thước dài dao động chậm, âm phát ra thấp. Phần tự đo thước ngắn dao động chậm, âm phát ra cao c. Kết luận: Âm phát ra cao (bổng) khi có tần số dao động lớn. Âm phát ra thấp (trầm) khi có tần số dao động nhỏ. Vậy : Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao (càng bổng). Dao động càng chậm, tần số dao động càng nhỏ, âm phát ra càng thấp (càng trầm). Ví dụ : Khi dây đàn căn , nếu ta gảy mạnh thì tần số dao động của dây đàn lớn, âm phát ra cao và ngược lại Chú ý : Tai người nghe được âm có tần số dao động từ 20Hz đến 20000 Hz. Siêu âm : là những âm có tần số > 20000 Hz Hạ âm : là những âm có tần số < 20 Hz Bài tập minh họa Bài 1: Tính tần số dao động của các vật sau, cho biết vật nào dao động nhanh hơn? a, Vật A thực hiện được 80 dao động trong 20 giây b, Vật B thực hiện được 360 dao động trong 3 phút Hướng dẫn giải: a, Tần số dao động của vật A: \(\frac{{80}}{{20}} = 4Hz\) b, Tần số dao động của vật B: \(\frac{{360}}{{3.60}} = 2Hz\) Vậy: Vật A dao động nhanh hơn vật B Bài 2: Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm với tần số 100Hz. Vậy vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn? Hướng dẫn giải: Vật có tần số 100Hz dao động nhanh hơn. Vật có tần số 50Hz phát ra âm thấp hơn. Bài 3: Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp như thế nào? Và tần số lớn, nhỏ ra sao? Hướng dẫn giải: Khi vặn cho dây đàn căng nhiều thì âm phát ra cao (âm bổng) .Tần số dao động lớn. Khi vặn cho dây đàn căng ít thì âm phát ra thấp (âm trầm) .Tần số dao động nhỏ.
