Vật lý 9 Bài 43: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

  1. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Tóm tắt lý thuyết
    1. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
    • Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.
    • Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật và cùng chiều với vật
    • Vật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính của vật.
    • [​IMG]
    2. Cách dựng ảnh
    a. Cách dựng ảnh của một đểm sáng S qua thấu kính hội tụ
    • Từ S ta dựng hai tia (trong ba tia đặc biệt) đến thấu kính, sau đó vẽ hai tia ló ra khỏi thấu kính.
    • Nếu hai tia ló cắt nhau thì giao điểm cắt nhau đó chính là ảnh thật S’ của S, nếu đường kéo dài của hai tia ló cắt nhau thì giao điểm cắt nhau đó là chính là ảnh ảo S’ của S qua thấu kính.
    [​IMG]

    b. Cách dựng ảnh vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ
    Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với thấu kính, A nằm trên trục chính), ta chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng hai trong ba tia sáng đặc biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A.

    [​IMG]


    Bài tập minh họa
    Bài 1
    Đặt một điểm sáng S trước một thấu kính hội tụ và nằm trong khoảng tiêu cực (hình 42-43.1). Dựng ảnh S’ của điểm S qua thấu kính đã cho. S’ là ảnh thật hay ảnh ảo?

    [​IMG]

    Hướng dẫn giải:
    S’ là ảnh ảo (hình 43.4)

    [​IMG]

    Bài 2
    Hình 42-43.2 cho biết Δ là trục chính của một thấu kính, S là điểm sáng, S’ là ảnh của S tạo bởi thấu kính đó.
    a. S’ là ảnh thật hay ảnh ảo ?
    b. Vì sao em biết thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ ?
    Bằng cách vẽ , hãy xác định quang tâm O, hai tiêu điểm F, F’ của thấu kính đã cho.

    [​IMG]


    Hướng dẫn giải:
    a. S’ là ảnh thật.
    b. Thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ vì điểm sáng S qua thấu kính cho ảnh thật. Xác định quang tâm O, hai tiêu điểm F và F’ bằng cách vẽ (hình 43.5)
    • Nối S với S’ cắt trục chính của thấu kính tại O.
    • Dựng đường thẳng vuông góc với trục chính tại O. Đó là vị trí đặt thấu kính.
    • Từ S dựng tia tới SI song song với trục chính của thấu kính. Nối I với S’ cắt trục chính tại tiêu điểm F’. Lấy OF = OF’.
    [​IMG]