Máy tính cũ thường chậm và việc nâng cấp các thành phần như RAM, CPU và ổ cứng có thể làm giảm bớt các vấn đề về hiệu suất. Tuy nhiên giải pháp tốt nhất để đem lại cuộc sống mới cho máy tính cũ của bạn là cài đặt bản phân phối Linux gọn nhẹ. Các bản phân phối Linux có nhiều loại nên bạn sẽ có nhiều lựa chọn cho máy tính cũ. Nếu có một chiếc netbook chạy bằng Atom, một máy tính để bàn Pentium 4, máy tính xách tay Core 2 Duo, v.v… thay vì bỏ nó đi hãy thử bản distro Linux nhẹ để có trải nghiệm mới. Bài viết này sẽ giới thiệu cho các bạn 13 bản phân phối Linux đem đến “hơi thở mới” cho máy tính cũ của bạn. 1. Xubuntu Xubuntu là một dẫn xuất (derivative) của Ubuntu sử dụng môi trường máy tính desktop Xfce. Mặc dù Xubuntu không hấp dẫn như GNOME, nhưng nó cung cấp một trải nhiệm linh hoạt. Với Xubuntu bạn chỉ cần 256MB bộ nhớ và với Minimal CD kích thước giảm xuống còn 128MB. Ngoài ra nó còn có một bản cài đặt đầu đủ chỉ yêu cầu 512MB bộ nhớ. Là một dẫn xuất của Ubuntu, Xubuntu có quyền truy cập vào toàn bộ kho lưu trữ của Canonical. Đây là một bản phân phối tuyệt vời cung cấp một loạt tính năng và ứng dụng với mức tiêu thụ tài nguyên hệ thống thấp. 2. Lubuntu Lubuntu tự nhận là một bản phân phối “nhẹ, nhanh và dễ sử dụng”. Cũng giống như Xubuntu nó là một dẫn xuất của Linux, nó có quyền truy cập vào kho lưu trữ Canonical đầy đủ. Mặc dù Xubuntu sử dụng môi trường desktop Xfce nhưng Lubuntu được sử dung cho desktop LXDE. Để cài đặt bản phân phối này, ban chỉ cần RAM 1GB nếu sử dụng các dịch vụ như YouTube và Facebook,, còn nếu chỉ sử dụng các chương trình như LibreOffice và duyệt web thì chỉ cần sử dụng RAM 512MB là đủ. Các thông số kỹ thuật tối thiểu cho một CPU chạy Lubuntu là Pentium M hoặc 4 hoặc AMD K8. Ngoài ra, Lubuntu còn có rất nhiều ứng dụng bao gồm màn hình hệ thống LXTask, tiện ích đĩa Gnome và MTPaint. 3. Puppy Linux Bạn đang tìm kiếm một bản phân phối nhanh, dễ sử dụng, hãy thử Puppy Linux, nó là bản phân phối hoàn hảo cho việc phục hồi máy tính cũ. Puppy Linux thực sự có thể được khởi động trực tiếp từ ổ flash hoặc CD. Ngoài ra, Puppy Linux thậm chí có thể “sống” trong bộ nhớ và thời gian khởi động thường chỉ mất dưới một phút, ngay cả trên phần cứng cũ hơn. ISO mặc định chiếm khoảng 100 MB và OpenOffice là dưới 300 MB (khoảng 256 MB). Puppy Linux là bản phân phối tuyệt vời, có cả bản cài đặt đầy đủ cũng như bản live CD được sử dụng cho máy tính khách. Bạn thậm chí còn có thể sử dụng Puppy Linux để xóa phần mềm độc hại. Gỡ bỏ tận gốc phần mềm độc hại (malware) trên máy tính Windows 10 4. Macpup Linux Macpup Linux là dẫn xuất của Puppy Linux do đó nó có những tính năng tương tự. Macpup đủ nhỏ để chạy trong RAM, tuy nhiên nó vẫn là một bản phân phối chính thức và đầy đủ. Nó bao gồm một loạt các ứng dụng văn phòng, đa phương tiện và ứng dụng đồ họa giúp biến phần cứng máy tính cũ của bạn thành máy tính mới. Macpup Linux tương thích với gói Ubuntu Precise và thậm chí còn chứa các ứng dụng tương tự Precise Puppy cùng với Firefox. 5. SliTaz Nếu đang tìm cách trẻ hóa chiếc máy tính cũ, hãy thử SLiTaz. Mặc dù bản phân phối Linux này nhẹ, nhưng nó vẫn có tính năng bảo mật cao. Để duy trì hiệu suất cao, SLitTaz sử dụng phần mềm Linux Kernel và GNU. Vì tính năng có thể cài đặt trên ổ cứng truyền thống nên, SliTaz hoàn toàn phù hợp với live CD. Ngoài ra, SliTaz có thể được sử dụng trên tất cả mọi thứ từ máy tính cũ đến máy chủ hoặc thậm chí một thiết bị ARM nhỏ như Raspberry Pi. Hệ thống file gốc chỉ là 100 MB và ISO image nhỏ hơn 40 MB. Các tính năng khác bao gồm một máy chủ FTP/web được hỗ trợ bởi Busybox, Dropbear SSH client, SQLite và desktop dễ sử dụng của Openbox chạy trên Xvesa/Xorg. 6. CrunchBang Mặc dù CrunchBang không còn được hỗ trợ nhưng bạn vẫn có thể tải và cài đặt cho máy tính cũ của mình. CrunchBang sử dụng tài nguyên tối thiểu, do đó nó có thể chạy trình quản lý cửa sổ Openbox và có nhiều ứng dụng được cài đặt sẵn sử dụng công cụ tiện ích GTK+. Mặc dù CrunchBang sử dụng kho lưu trữ riêng của nó, nhưng cũng có nhiều gói từ kho lưu trữ của Debian. Tính đến tháng 2 năm 2015, CrunchBang không còn được hỗ trợ. Tuy nhiên, đây là một bản phân phối Linux với hiệu suất tuyệt vời không chỉ cho phần cứng máy tính cũ mà còn phù hợp với phân cứng hiệu suất cao mới. 7. Legacy OS Legacy OS là một bản phân phối Linux nhẹ, tuyệt vời, có nguồn gốc từ Puppy Linux. Bản phân phối đa năng này có nhiều ứng dụng codec và plugin. Tuy nhiên, mặc dù với môi trường giàu tính năng của nó, nhưng Legacy OS vẫn phù hợp với phần cứng cũ hơn. Nó có hai phiên bản Legacy OS 2.1 LTS và 2.1 Gamer. Gamer gồm 100 trò chơi, trình duyệt HTML5 và nhiều ứng dụng khác trên một đĩa. LTs có hơn 200 ứng dụng và trình duyệt HTML5 trên đĩa CD. Cả hai đều có khả năng hỗ trợ bộ vi xử lý Pentium III nhưng chúng cũng tuyệt vời cho máy tính mới hơn. 8. Arch Linux Tuân theo KISS, có sẵn cho i686 và x86-64, Arch Linux nhẹ và dễ sử dụng. Các dẫn xuất đáng chú ý của Arch Linux gồm BBQLinux, một biến thể của Android, LinHES cho HTPC và Arch Linux ARM có thể được cài đặt trên Raspberry Pi. Và nó luôn luôn được cập nhật thậm chí trên cả phần cứng máy tính cũ. 9. Porteus Porteus là một bản phân phối hoàn toàn của Linux được tối ưu hóa để sử dụng như một live CD. Mặc dù nó được tối ưu hóa để khởi động từ một ổ flash hoặc CD, nhưng nó cũng có thể cài đặt trên ổ cứng. Với 32-bit và 64-bit, Porteus là một trong những bản phân phối Linux tốt nhất cho phần cứng PC cũ và thời gian khởi động chỉ trong 15 giây. Giống như nhiều biến thể Linux dùng để sử dụng trên các PC cổ, Porteus có khả năng chạy trong RAM. 10. Trisquel Mini Trisquel là một dẫn xuất của Ubuntu LTS. Bản phân phối GNU sử dụng các gói Ubuntu với môi trường desktop dựa trên nền tảng GNOME 3 Flashback. Trisquel Mini được chế tạo đặc biệt cho các netbook và các PC cũ. Môi trường desktop LXDE, màn hình đồ họa X Window System và GTK+ đảm bảo rằng Trisquel chạy tốt ngay cả trên phần cứng cũ hơn. Tuy Trisquel Mini là một bản phân phối Linux nhỏ, nhưng nó được đóng gói với các ứng dụng như AbiWord, GNOME MPlayer và Transmission. 11. Linux Lite Linux Lite là một bản phân phối Linux nhẹ, tốt. Tự hào là bản phần phối "đơn giản, nhanh chóng và miễn phí", Linux Lite yêu cầu bộ nhớ rất thấp. Các ứng dụng đi kèm bao gồm LibdeeOffice và VLC. 12. Bodhi Linux Bodhi Linux có nguồn gốc từ Ubuntu LTS với nguyên tắc thiết kế chính xoay quanh chủ nghĩa tối giản và máy tính để bàn Moksha. Ứng dụng mặc định chỉ chiếm 10 MB không gian. Yêu cầu hệ thống tối thiểu là 128 MB RAM, 4 GB dung lượng ổ cứng và bộ vi xử lý 500mhz. Đáng chú ý, Bodhi Linux thậm chí còn cung cấp hướng dẫn cài đặt trên Chromebook. 13. Zorin OS Zorin OS nhằm mục đích giúp máy tính để bàn chạy nhanh hơn trong khi vẫn cải thiện hiệu suất và tính bảo mật phù hợp với netbook và máy tính cũ. Nếu có ý định chuyển đổi từ Window, hãy xem xét Zonin OS, nó là một sự lựa chọn tuyệt vời. Theo trang web của Zorin OS, nó cung cấp các hệ thống tuyệt vời như trạm không gian quốc tế.
