A. Kiến thức trọng tâm. I. Đặt vấn đề VĐ 1: Nhận xét việc làm quan tuần phủ Nguyễn Quang Bích: Là người dũng cảm, trung thực dám đấu tranh để bảo vệ lẽ phải không chấp nhận những điều sai trái. VĐ 2: Trong các cuộc thảo luận nếu có bạn đưa ra ý kiến đúng thì em cần ủng hệ bạn và bảo vệ ý kiến của bạn bằng cách bằng cách phân tích cho các bạn khác thấy đó là những điểm mà em cho là đúng, là hợp lý. VĐ 3: Nếu biết bạn mình đang quay cóp trong giờ kiểm tra, em sẽ bày tỏ thái độ không đồng tình. Phân tích cho bạn ấy tác hại của việc làm sai trái đó, khuyên các bạn lần sau không nên làm như vậy. II. Nội dung bài học: * Khái niệm: Lẽ phải là những điều được coi là đúng đắn phù hợp với đạo lí và lợi ích chung của xã hội. Tôn trọng lẽ phải là công nhận, ủng hộ, tuân theo và bảo vệ những điều đúng đắn. * Biểu hiện: Thái độ, lời nói, cử chỉ và hành động ủng hộ và bảo vệ điều đúng đắn của con người. * Ý nghĩa: Giúp mọi người có cách ứng xử phù hợp. Làm lành mạnh các mối quan hệ xã hội. Góp phần thúc đẩy xã hội ổn định và phát triển. * Ca dao, tục ngữ về lẽ phải: Nói phải củ cải cũng nghe. Phải chẳng qua lẽ, khỏe chẳng qua phép. Khôn chẳng qua lẽ, khỏe chẳng qua lời. Phải trái phân minh, nghĩa tình trọn vẹn. B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI Câu 1: Em sẽ lựa chọn cách giải quyết nào trong những trường hợp sau đây và giải thích tại sao? Trong các cuộc tranh luận với các bạn cùng lớp, em sẽ: a. Bảo vệ đến cùng ý kiến của mình, không cần lắng nghe ý kiến của người khác. b. Ý kiến nào được nhiều bạn đồng tình thì theo. c. Lắng nghe ý kiến của các bạn, tự phân tích, đánh giá xem ý kiến nào hợp lí nhất thì theo. d. Không bao giờ dám đưa ra ý kiến của mình. Hướng dẫn giải: * Em sẽ lựa chọn đáp án: c. Lắng nghe ý kiến của các bạn, tự phân tích, đánh giá xem ý kiến nào hợp lí nhất thì theo. Bởi vì: Khi thảo luận nhóm, trong đầu mình cũng đã có những đáp án cho mình. Tuy nhiên, mình chưa chắc chắn là đó có phải là đáp án đúng hay không. Vì vậy, cần phải chú ý lắng nghe các bạn trình bày, bạn nào nói mà mình nhận thấy hợp lí, đúng đắn thì mình sẽ ủng hộ ý kiến đó. Câu 2: Nếu người bạn thân của em mắc khuyết điểm, em sẽ lựa chọn phương án nào sau đây? Vì sao? a. Bỏ qua như không biết đến khuyết điểm đó và vẫn chơi thân với bạn như bình thường. b. Xa lánh không chơi với bạn. c. Chỉ rõ cái sai của bạn và khuyên bạn, giúp đỡ bạn để làm sao bạn không mắc phải những khuyết điểm đó nữa. Hướng dẫn giải: - Nếu người bạn thân của em mắc khuyết điểm, em sẽ lựa chọn phương án: c. Chỉ rõ cái sai của bạn và khuyên bạn, giúp đỡ bạn để làm sao bạn không mắc phải những khuyết điểm đó nữa. Bởi vì: Nếu mình giúp bạn nhận ra khuyết điểm của mình thì đó mới thực sự là những người bạn tốt. Có thể bạn mắc khuyết điểm nhưng chưa ai nhắc bạn thì mình nhỏ nhẹ góp ý nhắc cho bạn. Để bạn biết và cố gắng lần sau không bị mắc lại khuyết điểm đó thêm lần nào nữa. Mình chân thành góp ý cho bạn thì bạn sẽ tiếp thu và sửa chữa. Câu 3: Theo em, hành vi nào sau đây thể hiện sự tôn trọng lẽ phải? a. Chấp hành tốt mọi nội quy mình sống, làm việc và học tập. b. Chỉ làm những việc mà mình thích. c. Phê phán những việc làm sai trái. d. Tránh tham gia vào những công việc không liên quan đến mình. đ. Gió chiều nào che chiều ấy, cố gắng không để mất lòng ai. e. Lắng nghe ý kiến của mọi người, nhưng cũng sẵn sàng tranh luận với họ để tìm ra lẽ phải. g. Bực tức và phản ánh gay gắt những người không có cùng quan điểm với mình. Hướng dẫn giải: * Những hành vi thể hiện tôn trọng lẽ phải là: Chấp hành tốt mọi nội quy mình sống, làm việc và học tập. Phê phán những việc làm sai trái. Lắng nghe ý kiến của mọi người, nhưng cũng sẵn sàng tranh luận với họ để tìm ra lẽ phải. Câu 4: Hãy kể một vài ví dụ về việc tôn trọng lẽ phải và không tôn trọng lẽ phải mà em biết? Hướng dẫn giải: Em hãy kể một vài việc tôn trọng lẽ phải hoặc không tôn trọng lẽ phải mà em được nghe từ bố mẹ, hay đọc được từ trọng sách báo. Ví dụ: Tôn trọng lẽ phải: Biết nghe những ý kiến của người ta nói sau đó phân tích mặt đúng sai Chấp hành đúng quy định nơi mình học tập và làm việc Góp ý để bạn biết cái sai của bạn, giúp bạn sửa đổi khuyết điểm của mình để ngày càng hoàn thiện. Không tôn trọng lẽ phải : Chỉ trích , người ta mà không nói rõ lí do . Lắng nghe ý kiến của mình và không nghe ý kiến người khác, Quay cóp, gian lận trong thi cử không thực hiện đúng nội quy nhà trường. Đi hàng hai hàng ba không chấp hành luật an toàn giao thông. Câu 5: Em hãy sưu tầm một số câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn nói về tôn trọng lẽ phải? Hướng dẫn giải: * Một số câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn nói về tôn trọng lẽ phải: Phải trái phân minh, nghĩa tình trọn vẹn Lời hơn lẽ thiệt Khôn chẳng qua lẽ, khoẻ chẳng qua lời Lời hay lẽ phải Vàng thật không sợ lửa Nói phải củ cải cũng nghe Danh ngôn: “ Điều gì không rõ ràng thì không nên thừa nhận”. Khó mà biết lẽ biết trời /Biết ăn biết ở hơn người giàu sang Câu 6: Theo em, học sinh cần phải làm gì để trở thành người biết tôn trọng lẽ phải? Hướng dẫn giải: * Học sinh cần phải : Chấp hành nội quy nơi mình sống, làm việc và học tập. Phê phán những việc làm sai trái. Lắng nghe ý kiến của các bạn, phân tích và đánh giá ý kiến hợp lí. Tôn tọng các quy định nội quy của nhà trường, xã hội. Bảo vệ những quan điểm, ý kiến đúng đến cùng.
