Tóm tắt lý thuyết I. Những nét chung Đầu thế kỷ XIX đã giành độc lập từ Tây Ban Nha, sau đó bị Mỹ thống trị. Nên Mỹ La-tinh đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực dân kiểu mới diễn ra sôi nổi được gọi là “Lục địa núi lửa”. Diễn ra dưới nhiều hình thức: Bãi công, nổi dậy, khởi nghĩa vũ trang đấu tranh nghị viện. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh, đã giành độc lập và cách mạng Cu-ba (1959). Đầu những năm 60 đến những năm 80 của thế kỷ XX, cao trào cách mạng bùng nổ được gọi là “Lục địa bùng cháy”, chính quyền độc tài bị lật đổ, chính phủ dân tộc được thành lập, đã thực hiện nhiều cải cách tiến bộ như ở Chilê, Nicaragoa. Trong công cuộc xây dựng đất nước, thu nhiều thành tựu như củng cố độc lập chủ quyền, dân chủ hóa sinh hoạt chính trị, tiến hành cải cách kinh tế và thành lập các tổ chức liên minh khu vực về hợp tác và phát triển kinh tế Đầu những năm 90 của thế kỷ XX: kinh tế chính trị gặp nhiều khó khăn. II. Cu-ba hòn đảo anh hùng 110.000km2, 11,3 triệu người. 3/1952 Mỹ lập chế độ độc tài quân sự Batixta. 26/7/1953: Phi-đen Ca-xtơ-rô chỉ huy tấn công trại lính Môn-ca-da,không giành thắng lợi nhưng mở đầu giai đoạn đấu tranh vũ trang. Năm 1955 tại Mêhicô, Phiđen thành lập “Phong trào 267” để chuẩn bị cho cuộc chiến đấu mới 25/11/1956 Phi đen Caxtơrô trở về xây dựng căn cứ, được nhân dân ủng hộ, phong trào lan rộng ra cả nước. Ngày 1/1/1959 chế độ độc tài Ba-ti-xta sụp đổ, cách mạng thắng lợi. Sau khi cách mạng thắng lợi Cu-ba tiến hành cải cách dân chủ cải cách ruộng đất; quốc hữu hóa các xí nghiệp tư bản nước ngoài; thực hiện các quyền tự do dân chủ. 1961 Cu-ba tiến lên Chủ nghĩa xã hội. Dù bị Mỹ cấm vận, Cu-ba vẫn kiên trì xây dựng chủ nghĩa xã hội và đạt nhiều thành tựu về công nghiệp, y tế, giáo dục, thể thao… kinh tế có nhiều chuyển biến tích cực… Ý nghĩa: Đem lại độc lập tự do cho nhân dân Cu-ba. Là lá cờ đầu trong phong trào giải phóng dân tộc ở Mỹ Latinh – cổ vũ mạnh mẽ cho phong trào đấu tranh ở khu vực. Góp phần làm thất bại âm mưu của Mỹ đối với khu vực Mỹ La-tinh Quan hệ Cu-ba và Việt Nam luôn tốt đẹp: cả hai đều có kẻ thù chung là Mỹ; cả hai đều là nước xã hội chủ nghĩa; Cu-ba giúp đỡ Việt Nam tận tình trong kháng chiến chống Mỹ. ♦ So sánh điểm giống nhau và khác nhau giữa phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi và Mỹ La-tinh Châu Phi Mỹ LatinhGiai cấp lãnh đạo Tư sản dân tộcVô sản và tư sản dân tộcNhiệm vụ cách mạngChống chủ nghĩa thực dân cũ Chống chủ nghĩa thực dân mớiHình thức đấu tranhĐấu tranh chính trị, hợp pháp, thương lượngPhong phú như bãi công, nổi dậy, đấu tranh vũ trang, nghị trườngSự phát triển đất nước sau khi giành độc lậpHầu hết các nước gặp khó khănBộ mặt các nước thay đổi khác trước, một số trở thành nước công nghiệp mới như Bra-xin, Mê-hi-cô
