Trong bài viết này: Nhận diện màu sắc, tiếng kêu và lông giới tính, Quan sát huyệt của vịt Vịt là một loài thủy cầm thường sống gần sông, hồ và đầm nước.[1] Tùy vào từng loài, sự khác biệt giữa vịt trống và vịt mái có thể không rõ rệt. Tuy nhiên, khả năng phân biệt vịt trống và vịt mái của bạn sẽ tốt hơn nếu bạn biết phải quan sát và nghe những gì. Phương pháp 1: Nhận diện màu sắc, tiếng kêu và lông giới tính 1. Quan sát lông vịt. Trong suốt mùa giao phối, vịt trống sẽ có màu lông rực rỡ hơn để quyến rũ bạn tình.[2][3] Sau mùa giao phối, vịt trống sẽ rụng lông và mất đi vẻ rực rỡ, trông giống như vịt mái.[4] Vịt cổ xanh (Mallard Duck) là loài lưỡng hình giới tính, nghĩa là con trống và con mái có ngoại hình khác nhau. Con mái có bộ lông màu nâu và khá tẻ nhạt, trong khi con trống có một dải lông màu tía sặc sỡ trên hai cánh và bộ lông nhiều màu óng ánh. Ở vịt lặn vai buồm (Canvasback), con trống có bộ lông màu trắng hoặc xám nhạt. Con mái có màu nâu xám.[5] Ở vịt gỗ (Wood Duck), con trống có lông màu xám với các vệt xanh lam trên đôi cánh trong mùa giao phối. Bộ lông của con mái thường có màu nâu xám.[6] Vịt Mottled Ducks trống và mái đều có màu lông giống nhau, do đó rất khó phân biệt nếu chỉ dựa vào màu lông.[7] 2. Quan sát màu mỏ vịt. Màu của mỏ là một đặc điểm khác để phân biệt vịt trống và vịt mái. Ở nhiều loài vịt, mỏ của chúng thường không đổi màu trong mùa giao phối, vì vậy đặc điểm này vẫn giữ nguyên suốt năm. Ở vịt cổ xanh, mỏ của con trống có màu vàng tươi, con mái có mỏ màu nâu và cam.[8][9] Mỏ vịt Mottled Duck trống có màu từ xanh ô liu đến vàng. Mỏ của con mái có màu từ nâu đến cam với các đốm màu sẫm.[10] Vịt gỗ trống có mỏ màu đỏ với một mảng màu vàng bên dưới.[11] Trong mùa giao phối, mỏ của loài vịt Ruddy Duck chuyển sang màu xanh da trời nhạt.[12] 3. Nhìn kích thước của vịt. Ở tất cả các loài vịt, con trống thường to hơn con mái. Bên cạnh kích thước to hơn, con trống của loài vịt cổ xanh, vịt Rouen, và vịt Harlequin xứ Welsh cũng có đầu to hơn và cổ dày hơn con mái.[13] 4. Quan sát chiếc lông uốn cong gần đuôi vịt. Vịt trống sẽ có một chiếc lông uốn cong lên ở gần đuôi, gọi là ‘lông giới tính.’ Chiếc lông này có thể nhận thấy rõ ở vịt trống từ 2-4 tháng tuổi và vẫn còn sau khi chúng rụng lông.[14][15] Vịt cái không có lông giới tính.[16] 5. Nghe tiếng kêu của vịt. Vịt cái thường kêu to quang quác. Vịt trống thường kêu nhỏ và khàn. Nếu bạn nuôi vịt làm thú cưng và có thể dễ dàng chạm vào nó, bạn có thể túm nhẹ đuôi vịt cho đến khi nó kêu lên.[17] Tiếng kêu của vịt có thể giúp bạn phân biệt vịt trống và vịt mái từ khi chúng được 1 tháng tuổi.[18] Ở ngan bướu mũi (Muscovy duck), con mái có tiếng kêu rung hoặc gù gù, con trống phát ra âm thanh rất trầm và lẫn tiếng thở (nghe như 'huch-uch-uch').[19] Vịt Grey Teal mái kêu như tiếng cục tác, một đặc điểm có thể phân biệt với con trống.[20]
Phương pháp 2: Quan sát huyệt của vịt 1. Đặt ngửa con vịt lên bàn. Kiểm tra huyệt là một phương pháp khác để xác định giới tính của vịt. Cách này được dùng để phân biệt giới tính ở các loài vịt mà con trống và con mái có bộ lông bên ngoài giống nhau, nhưng cũng được dùng để phân biệt vịt con được 12 ngày tuổi.[21] Kiểm tra huyệt là một kỹ thuật khó thực hiện; nếu thấy khó khăn, bạn có thể nhờ ai đó có kinh nghiệm hơn kiểm tra giúp.[22] Khi đặt con vịt lên bàn, bạn hãy để ức vịt ngửa lên và chân hướng về phía đối diện với bạn. Đuôi vịt phải thò ra khỏi mép bàn sao con vịt có thể gập đuôi xuống để bạn kiểm tra huyệt.[23][24] Nếu không có một mặt phẳng chắc chắn để đặt con vịt, bạn có thể quỳ xuống và đặt con vịt lên chân bạn sao cho đuôi của nó có thể gập qua đầu gối bạn.[25] Phương pháp này càng khó hơn khi kiểm tra vịt con, vì vậy bạn hãy nhờ người có chuyên môn thực hiện. 2. Xác định lỗ huyệt của con vịt. Huyệt là một lỗ nhỏ bên ngoài gần đuôi vịt. Đường sinh dục và sinh sản của vịt kết thúc ở huyệt. Bạn hãy dùng ngón tay bới lông vịt để xác định vị trí lỗ huyệt bên ngoài.[26] 3. Vạch lỗ huyệt và bộ phận sinh dục. Dùng ngón trỏ gập đuôi vịt xuống, ngón giữa và ngón đeo nhẫn đẩy phần kia của đuôi vịt lên trên theo hướng ngược lại, tiếp đó đặt hai ngón cái ở hai bên lỗ huyệt và từ từ tách hai ngón cái ra xa nhau.[27] Nhẹ tay khi cố gắng vạch lỗ huyệt và bộ phận sinh dục của vịt. Con vịt có thể bị thương nghiêm trọng nếu bạn ấn quá mạnh. Một cách khác để vạch lỗ huyệt và bộ phận sinh dục là đút ngón tay sâu khoảng 1 cm vào lỗ huyệt và xoay tròn ngón tay để làm giãn cơ thắt vốn có tác dụng khép lỗ huyệt.[28] Khi cơ thắt giãn ra, bạn có thể dùng hai ngón cái để tách các thành của lỗ huyệt ra xa nhau. 4. Xác định cơ quan sinh sản trong lỗ huyệt. Khi vạch lỗ huyệt và bộ phận sinh dục của vịt, bạn có thể xác định đó là con trống hay con mái. Vịt trống có dương vật thò ra khỏi lỗ huyệt.[29] Vịt mái sẽ có miệng vòi trứng trong huyệt.[30] Vịt trống chưa trưởng thành có dương vật nhỏ và không được che kín, vịt trống trưởng thành có dương vật lớn hơn và được che kín.[31] Lời khuyên Màu sắc của vịt sẽ thay đổi từ khi còn nhỏ đến khi trưởng thành, vì vậy, bạn sẽ xác định giới tính của vịt qua màu lông dễ dàng hơn khi vịt đã trưởng thành hoàn toàn.[32] Vịt cổ xanh trống và mái đều có một mảng màu trên cánh (gọi là mắt cánh) màu xanh và một đường viền màu trắng.[33] Ở một số loài vịt như vịt Nam Mỹ, con mái có màu sắc giống như con trống.[34] Cảnh báo Phương pháp kiểm tra huyệt không áp dụng cho vịt mới nở hoặc mới được 1 ngày tuổi. Nếu không thực hiện đúng, bạn có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho vịt hoặc làm chết vịt.[35]