Trong bài viết này: Hiểu biết cơ bản về FTP, Kết nối với máy chủ FTP, Tải lên và tải xuống tập tin, Bằng dòng lệnh FTP wikiHow hôm nay sẽ giúp bạn hiểu và sử dụng máy chủ FTP (File Transfer Protocol: giao thức truyền tập tin) để tải tập tin từ máy tính lên máy chủ web và ngược lại. Phần 1: Hiểu biết cơ bản về FTP 1. Bạn cần biết sự khác biệt giữa FTP và HTTP. FTP là phương thức kết nối được thiết kế dùng để truyền tập tin từ máy chủ ở xa đến máy tính cục bộ và ngược lại. FTP thường được sử dụng ở môi trường công ty và trường học, đồng thời là cách chính để quản lý máy chủ trang web. Mặc dù HTTP (Hypertext Transfer Protocol: giao thức truyền tải siêu văn bản) cũng cho phép truyền tập tin nhưng lại không mạnh mẽ bằng FTP. 2. Hiểu về cấu tạo của địa chỉ FTP. Địa chỉ FTP cũng được ký hiệu tương tự như địa chỉ trang web thông thường, tuy nhiên có một vài ngoại lệ sau: Chẳng hạn như ftp.example.com:21. Thông tin này có nghĩa là địa chỉ nằm ở ftp.example.com và cổng được sử dụng là 21. Bạn sẽ cần cả hai dữ liệu này khi kết nối với máy chủ FTP. Nếu máy chủ FTP yêu cầu tên người dùng (username) thì địa chỉ có thể được viết dưới dạng username@ftp.example.com:21, trong đó "username" là tên mà bạn cần sử dụng.[1] Nếu không có tên người dùng nào được chỉ định thì bạn có thể sử dụng "anonymous" làm username khi kết nối. Lưu ý: bạn không thực sự ẩn danh khi kết nối với FTP công cộng; máy chủ có thể nhận ra bạn thông qua địa chỉ IP. 3. Xác định cách thức mà bạn muốn kết nối. Có ba cách chính để kết nối với máy chủ FTP: thông qua máy khách trực quan, máy khách dựa trên trình duyệt và bằng dòng lệnh. Cách dễ và phổ biến nhất chính là tải và cài đặt máy khách trực quan, bạn sẽ có nhiều tính năng và công cụ hơn để kiểm soát quá trình. Hướng dẫn này cũng tập trung chủ yếu vào cách sử dụng máy khách FTP. Máy khách trực quan về bản chất cũng chỉ là một chương trình cho phép bạn nhập địa chỉ FTP và cổng cần thiết; từ đó hệ thống sẽ thực hiện những tác vụ phức tạp còn lại. Để kết nối với FTP thông qua trình duyệt web, bạn chỉ cần nhập địa chỉ máy chủ FTP vào thanh địa chỉ như thường lệ khi truy cập bất kỳ website nào. Thường thì hệ thống sẽ yêu cầu cung cấp thông tin đăng nhập, sau đó bạn có thể duyệt qua các thư mục. Tuy nhiên, trình duyệt thường chậm và không đáng tin bằng máy khách được chỉ định. Nếu bạn muốn tìm hiểu cách để kết nối với FTP bằng dòng lệnh, hãy xem phần cuối của hướng dẫn này.
Phần 2: Kết nối với máy chủ FTP 1. Tải FileZilla. Tốc độ tải lên và tải xuống trên máy chủ FTP sẽ nhanh hơn khi bạn sử dụng máy khách để kết nối. FileZilla là một trong những máy chủ FTP khả dụng phổ biến nhất. Để tải chương trình, hãy truy cập https://filezilla-project.org bằng trình duyệt web trên máy tính, sau đó: Nhấp vào Download FileZilla Client (Tải máy khách FileZilla) Nhấp vào Download FileZilla Client trên trang tiếp theo. Nhấp vào nút Download (Tải xuống) màu xanh lá nằm bên dưới tiêu đề "FileZilla". FileZilla là một ví dụ, bạn hoàn toàn có thể sử dụng bất kỳ máy chủ FTP nào khác theo cách tương tự. 2. Cài đặt FileZilla. Quá trình này sẽ khác nhau tùy vào hệ điều hành của máy tính: Với Windows — Bạn nhấp đúp vào tập tin thiết lập FileZilla, nhấp Yes khi tùy chọn hiện ra, chọn I agree (Tôi đồng ý), nhấp tiếp vào Next (Tiếp theo) bốn lần, bỏ chọn ô trên trang Driver Update (Cập nhật trình điều khiển), nhấp Next, bỏ đánh dấu ô trên trang WinZIP rồi nhấp vào Next. Với Mac — Bạn nhấp đúp vào tập tin DMG của FileZilla vừa tải về, kéo biểu tượng ứng dụng FileZilla thả vào thư mục "Applications" (Ứng dụng) rồi tiến hành theo hướng dẫn trên màn hình cho đến khi FileZilla bắt đầu cài đặt. 3. Mở FileZilla. Sau khi FileZilla cài đặt xong, hãy nhấp vào Finish (Hoàn tất) với ô "Start FileZilla now" (Khởi động FileZilla ngay bây giờ) được đánh dấu sẵn, hoặc bạn có thể nhấp đúp vào biểu tượng ứng dụng FileZilla trên màn hình desktop (Windows) hoặc trong thư mục Applications (Mac) để mở. 4. Nhập thông tin máy chủ FTP. Bạn hãy điền vào các trường sau ở đầu cửa sổ FileZilla: Host — Địa chỉ của máy chủ FTP. Username — Tên đăng nhập (nếu không có tên đăng nhập, hãy gõ anonymous). Password — Mật khẩu để đăng nhập máy chủ FTP (để trống nếu như không có mật khẩu). Port — Số cổng của máy chủ FTP. 5. Nhấp vào Quickconnect (Kết nối nhanh). Tùy chọn nằm ở góc trên bên phải cửa sổ FileZilla. FileZilla sẽ bắt đầu kết nối với máy chủ. 6. Xem nội dung trên máy chủ FTP. Sau khi kết nối, cây thư mục FTP sẽ hiện ra bên phải cửa sổ. Khung trên cùng thể hiện cấu trúc cây, còn khung phía dưới hiển thị nội dung trong từng thư mục. Lúc này, bạn có thể bắt đầu tải lên và tải xuống dữ liệu. Mỗi khi bạn thay đổi thư mục, một lệnh nhỏ sẽ được gửi đến máy chủ. Do đó sẽ có độ trễ ngắn mỗi khi bạn chuyển đổi giữa các thư mục. Bạn có thể nhập thư mục chính xác vào thanh phía trên cùng bên phải. Lỗi sẽ hiện ra khi bạn truy cập những thư mục mà mình không có quyền.
Phần 3: Tải lên và tải xuống tập tin 1. Hãy cân nhắc việc sử dụng phần mềm FTP được tích hợp sẵn trong máy tính. Cả máy tính Windows và Mac đều có những tùy chọn được tích hợp sẵn cho phép bạn tải lên và tải xuống tập tin trên FTP. Nếu máy tính đã được cài đặt FileZilla thì những tùy chọn này có vẻ không cần thiết, nhưng nếu bạn không cần phải kết nối hoặc khởi chạy máy chủ FTP riêng thì đây là cách nhanh chóng để tải lên và tải xuống tập tin. 2. Điều hướng trên các thư mục cục bộ. Bên trái cửa sổ có hai khung dùng để điều hướng trên các thư mục cục bộ. Bạn sẽ có thể chọn tập tin cần tải lên hoặc thư mục để lưu dữ liệu tải xuống. Bạn có thể nhập thư mục chính xác vào thanh trên cùng phía bên phải. 3. Tải tập tin từ máy chủ FTP về máy tính. Hãy tìm tập tin hoặc thư mục cần tải xuống ở bên phải cửa sổ, chọn vị trí lưu ở bên trái cửa sổ, sau đó bạn nhấp và kéo tập tin từ khung phía dưới cùng bên phải thả vào khung ở dưới cùng bên trái. Tập tin hoặc thư mục được chọn sẽ tự động được tải xuống. Kích thước tập tin sẽ hiển thị theo byte trong cột "Filesize". Bạn có thể chọn nhiều tập tin để tải xuống trong cùng phiên làm việc bằng cách nhấn giữ phím Ctrl rồi nhấp vào từng tập tin mong muốn. Dữ liệu sẽ được tải xuống cùng lúc. Bạn có thể thêm tập tin vào hàng đợi tải xuống bằng cách nhấp phải vào tập tin rồi chọn "Add files to queue" (Thêm tập tin vào hàng đợi) 4. Tải tập tin lên máy chủ. Ở bên trái cửa sổ, bạn điều hướng đến tập tin hoặc thư mục cần tải lên, sau đó tìm thư mục đích của máy chủ bên phải cửa sổ. Nếu có quyền tải tập tin lên máy chủ FTP, bạn hãy kéo tập tin từ bên trái thả vào bên phải cửa sổ để bắt đầu quá trình. Hầu hết máy chủ FTP công cộng sẽ không cho phép người dùng ẩn danh tải tập tin lên. Quá trình tải lên có thể lâu hơn so với thời gian tải xuống của dữ liệu có cùng kích thước. 5. Theo dõi quá trình truyền nhận. Bạn có thể theo dõi quá trình truyền nhận trong khung cửa sổ phía dưới cùng. Danh sách tập tin đang được truyền cùng với hàng đợi, kích thước, trạng thái ưu tiên và số phần trăm hoàn thành đều hiển thị tại đây. Bạn cũng có thể sử dụng thẻ Failed transfers và Successful transfers nằm cuối cửa sổ để xem những quá trình truyền nhận đã hoàn thành hoặc không thành công. 6. Tạo máy chủ riêng. Bạn có thể sử dụng Windows để tạo máy chủ FTP cho riêng mình nhằm cho phép người dùng kết nối và tải tập tin lên (hoặc tải dữ liệu xuống).
Phần 4: Bằng dòng lệnh FTP 1. Mở dòng lệnh hoặc terminal. Windows, Mac OS X và đa số các bản phát hành Linux đều có sẵn máy khách FTP dựa trên các lệnh có sẵn trong Command Prompt hoặc Terminal: Để mở Windows Command Prompt, hãy sử dụng tổ hợp phím ⊞ Win+R, nhập cmd rồi nhấn ↵ Enter. Để mở Terminal trên macOS, bạn nhấp vào Spotlight Tiêu đề ảnh Macspotlight.png, nhập terminal rồi nhấp đúp vào Terminal. Để mở Terminal trên hầu hết các bản phát hành Linux, hãy nhấn Ctrl+Alt+T. 2. Kết nối với máy chủ FTP. Bất kể là hệ điều hành nào thì các lệnh đều áp dụng như nhau với mọi máy khách FTP dựa trên dòng lệnh. Để kết nối với máy chủ, bạn nhập ftp ftp.example.com. Sau khi kết nối được tạo, bạn sẽ cần nhập tên người dùng. Nếu bạn đang kết nối với máy chủ FTP công cộng, hãy nhập anonymous và nhấn Enter khi hệ thống yêu cầu mật khẩu. Nếu như bạn đã chỉ định tên người dùng và mật khẩu thì cần nhập vào thông tin tài khoản đó.[2] 3. Xem tập tin trên máy chủ FTP. Bạn có thể nhập lệnh dir /p rồi nhấn ↵ Enter để xem danh sách thư mục và tập tin trên máy chủ. 4. Chuyển đến thư mục mong muốn. Hãy nhập lệnh cd directory (trong đó, "directory" là thư mục hoặc đường dẫn đến thư mục mà bạn muốn mở) và nhấn ↵ Enter. 5. Chuyển sang chế độ nhị phân. Theo mặc định, máy chủ FTP sẽ kết nối trong chế độ ASCII được thiết kế dành cho thao tác truyền tập tin văn bản. Để chuyển sang chế độ nhị phân, bạn nhập binary và nhấn ↵ Enter. Chế độ nhị phân là lựa chọn phù hợp nhất với thao tác tải tập tin đa phương tiện hoặc toàn bộ thư mục. 6. Tải tập tin. Hãy sử dụng lệnh get để tải tập tin trên máy chủ từ xa về máy tính cục bộ. Bạn cần thêm tên tập tin mà bạn muốn tải vào sau lệnh "get". Chẳng hạn nếu muốn tải tập tin "example.jpg" xuống từ thư mục hiện tại trên máy chủ FTP, bạn nhập get example.jpg. 7. Tải tập tin lên. Lệnh put được sử dụng để tải tập tin từ máy tính cục bộ lên máy chủ FTP từ xa. Bạn cần thêm đường dẫn của tập tin cần tải vào sau lệnh "put". Chẳng hạn nếu muốn sao chép bộ phim "example2.avi" trong máy tính lên máy chủ FTP, bạn sẽ nhập lệnh put c:\documents\homemovies\example2.avi. 8. Đóng kết nối. Hãy nhập lệnh close để chấm dứt kết nối với máy khách FTP. Mọi phiên truyền nhận đang được thực hiện sẽ bị hủy.[3] Lời khuyên Có nhiều lệnh và cách sử dụng FTP trên dòng lệnh hoặc quá trình vận hành cấp hệ thống của máy tính, nhưng phần mềm FTP sẽ đơn giản hóa quá trình kết nối và sử dụng máy chủ FTP mà không làm thay đổi quá trình. Cảnh báo Để vận hành máy chủ FTP riêng một cách hiệu quả, bạn cần có kết nối mạng dây ổn định. Hãy chắc chắn rằng nhà cung cấp dịch vụ Internet không nghiêm cấm hành động này, đồng thời bạn cần kiểm tra giới hạn tải lên/tải xuống của gói thuê bao trước khi thiết lập máy chủ FTP.
