Mở bài: Ngày đầu tiên đi học là một sự kiện trọng đại đới với mỗi con người trong cuộc đời mình. Nhà văn Thanh Tịnh đã tỏ ra thấu hiểu và nắm bắt sâu sắc cảm xúc ấy thông qua nhân vật “tôi”, có thể là hình ảnh của tác giả lúc thiếu thời. Thân bài: Diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” được miêu tả theo sự biến đổi của không gian và dòng chảy của thời gian. Trên đường đến trường, nhân vật “tôi” cảm thấy thật hồi hộp. Cậu cố trấn tĩnh mình nhưng những cảm xúc mới mẻ ấy cứ cuộn trào không thôi. Cậu muốn thử sức mình cầm tập bút để thể hiện mình đã khôn lớn hơn và có thể tự mình làm lấy việc ấy. Khi đứng trước sân trường, cũng như bao học trò mới khác, cậu bắt đầu thấy lo sợ và lúng túng. Lo sợ bởi cậu đang ở nơi đông người và một lát nữa cậu phải rời xa vòng tay mẹ. Cậu thấy lúng túng là bởi đó là lần đầu tiên cậu làm học trò, phải làm theo nội quy trường lớp. Tất cả tuy không khó lắm nhưng quá mới mẻ. Tâm trạng lúng túng thể hiện rõ nhất lúc cậu xếp hàng chuẩn bị vào lớp học. Lúc nghe ông Đốc gọi tên mình vào lớp, quả tim cậu như ngừng đập vì đó là lần đầu tiên, tên họ của cậu được gọi to trước đám đông. Cậu cũng thấy xe mẹ hơn lúc nào hết bởi trước đây, cậu có đi bẫy chim cả ngày thì cũng chẳng có cảm giác ấy vì cậu muốn về với mẹ lúc nào thì cậu về. Nhưng lần này thì khác, cậu phải ở lại trường đến hết buổi và không được tự rời đi theo ý mình. Điều dó khiến cậu vô cùng lo lắng. Khi đã ngồi trong lớp học, cậu ngắm nghía từng thứ một, nó vừa lạ lại vừa rất quen. Quen là bởi lớp học này cậu từng nhìn vào nhiều lần mỗi khi đi qua. Còn lạ là bởi đây là lần đầu tiên cậu được ngồi trong lớp và xung quanh có rất nhiều bạn học mới. Cảm giác vừa quen vừa lạ khiến cậu tự lạm nhận tất cả là của mình và vui sướng với ý nghĩa ấy. Kết bài: Qua dòng tâm trạng của nhân vật “tôi”, tác giải đã ghi lại chân thực và sinh động cảm giác hồi hộp, tâm trạng bỡ ngỡ của mỗi con người trong ngày đầu tiên đi học. Đó cũng là những kỉ niệm không bao giờ quên được. Nó được gìn giữ mãi mãi như những kỉ vật thiêng liêng không bao giờ tàn phai.
