Cảm nhận 4 câu thơ đầu đoạn trích “Cảnh ngày xuân”: “Ngày xuân con én đưa thoi…”

  1. Tác giả: LTTK CTV01
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    • Mở bài:
    Truyện Kiều là tác phẩm kinh điển của nền văn học Việt Nam. Hơn hai trăm năm nay, Truyện Kiều đã được lưu truyền rộng rãi và có sức chinh phục lớn đối với mọi tầng lớp đọc giả. Với Truyện Kiều, bên cạnh nghệ thuật tả người, nghệ thuật miêu tả thiên nhiên cũng đạt đỉnh cao chói lọi, xưa nay hiếm có. Bốn câu thơ đầu đoạn trích “Cảnh ngày xuân” thể hiện rõ nét bút pháp tả cảnh bậc thầy của thiên tài Nguyễn Du:

    “Ngày xuân con én đưa thoi
    Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
    Cỏ non xanh tận chân trời
    Cảnh lê trắng điểm một vài bông hoa”.
    • Thân bài:
    Chỉ bằng một vài nét chấm phá điểm xuyết đơn giản, tả ít gợi nhiều, bức tranh cảnh ngày xuân mở ra mênh mông, cao rộng vô cùng:

    Ngày xuân con én đưa thoi,
    Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
    Cỏ non xanh tận chân trời,
    Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

    Bầu trời rộng lớn với những cánh chim ém mừng xuân chao liệng rộn ràng như con thoi dệt trên nền trời. Không gian khoán đạt, trong trẻo, tinh khôi, giàu sức sống. Bức hoạ mùa xuân xanh tươi với màu sắc cỏ non trải rộng làm nền, hoa lê trắng điểm xuyến. Từ “điểm” làm cho cảnh vật trở nên sinh động, có hồn, gợi sự hài hoà tuyệt diệu cho bức tranh thiên nhiên và vẻ đẹp riêng của mùa xuân thanh khiết, mới mẻ.

    Bằng thủ pháp ước lệ tượng trưng, nhà thơ khéo léo gợi ra bước đi của thời gian. Đất trời đang độ đầu tháng ba. Đó cũng là thời điểm của tiết Thanh minh. Không gian và thời gian gợi ra trong lòng người đọc sắc xuân nồng thắm, hội xuân tươi vui và tình xuân ấm áp.

    Ngày xuân con én đưa thoi,
    Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi

    Tiếp đến, Nguyễn Du hướng điểm nhìn xuống mặt đất, mở ra một chiều rộng đến vô cùng:

    Cỏ non xanh tận chân trời,
    Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

    Cỏ non trải thảm xanh trên khắp mặt đất tiếp nối đến chân trời xa thẳm. Điểm xuyết trên nền xanh bất tận ấy là màu trắng tinh khôi của một vài đóa hoa lê vươn nở. Biện pháp đảo ngữ: “Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”, khiến ta như trông thấy những đóa hoa lê như đang vươn mình, dồn sức bung nở những cánh hoa cuối cùng, dâng vẻ đẹp cho mùa xuân vĩnh hằng.

    Trong thơ cổ, hoa lê cũng đã từng một lần đẹp như thế:

    “Phương thảo liên thiên bích
    Lê chi sổ điểm hoa”.

    (Cỏ thơm tiếp nối trời xanh
    Hoa lê một vài đóa nở)

    Nguyễn Du mượn hình ảnh trong thơ cổ tạo ra tính cổ kính, uyên bác cho tác phẩm. Nhưng ông cũng đã có những bước sáng tạo đáng kể khi tô đậm màu thảm cỏ. Thủ pháp đảo ngữ khiến cho hình ảnh hoa lê trắng thêm sinh động, lung linh. Hồn hoa như lãng đãng khắp bầu trời xuân tươi.
    • Kết bài:
    4 câu thơ đầu đoạn trích “Cảnh ngày xuân” là bức tranh mùa xuân được vẽ bằng thơ đậm chất hội họa. Đó là một mùa xuân tràn đầy màu sắc, ánh sáng, hương thơm và tình xuân đậm đà hồn quê đất Việt