Cảm nhận về bài thơ “Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” của Nguyễn Duy - Bài làm 1 Bài làm: Những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ về người mẹ trong mỗi một chúng ta là nguồn sống, là nghị lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách và là những giá trị nhân văn giúp cho cái chân, thiện, mỹ trong mỗi con người phát triển. Đó cũng là nguồn cội khơi dậy những tình cảm sâu lắng đối với con người, gia đình và quê hương. Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa của Nguyễn Duy là một bài thơ như vậy và là bài thơ dành được rất nhiều tình cảm của người đọc. Nguyễn Duy được đánh giá cao trong thể thơ lục bát - một thể thơ có cảm giác dễ viết nhưng viết được hay thì lại rất khó. Nhiều bài thơ của ông được bạn đọc yêu thích: Tre Việt nam, Ánh trăng, Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa,... Bài thơ Tre Việt Nam của ông đã được đưa vào sách giáo khoa phổ thông còn bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa ai đọc lên cũng có cảm giác như Nguyễn Duy đang viết về mẹ của mình và những tình cảm của mình đối với mẹ. Bài thơ bắt đầu bằng không gian bảng lảng khói trầm, phảng phất mùi hương huệ trong đêm khuya thanh vắng - “Bần thần hương huệ thơm đêm/ khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn”. Hương huệ, khói nhang trong không gian yên tĩnh, trầm mặc ấy đã cho Nguyễn Duy cảm giác “bần thần” nửa thực nửa mơ. Và, trạng thái nửa thực, nửa mơ ấy đã khơi nguồn cảm xúc về hình bóng người mẹ “trần gian thuở nào” rất đỗi yêu thương - “Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào” với biết bao kỷ niệm buồn vui như chỉ mới diễn ra ngày hôm qua, hôm kia thôi - trong leo lẻo những vui buồn xa xôi. Trong mạch nguồn cảm xúc ấy, hình ảnh người mẹ nghèo khó, lam lũ, vất vả, nhọc nhằn, suốt ngày luôn tay luôn chân với công việc cứ hiện về rõ mồn một - Nón mê thay nón quai thao đội đầu/Rối ren tay bí tay bầu/Váy nhuộm bùn, áo nhuộm nâu bốn mùa. Cũng như bất kỳ ai của thời lam lũ, Nguyễn Duy lớn lên từ lời ru mượt mà, yêu thương của mẹ; chứa đựng, gửi gắm nhiều nỗi niềm tâm sự sâu lắng của mẹ - “Bầu ơi thương lấy bí cùng”... hoặc là “Cái cò lặn lội bờ sông / Gánh gạo nuôi chồng, tiếng khóc nỉ non”... - và những kỷ niệm đẹp về mẹ qua những đêm hè trăng sáng, mẹ trải chiếu cùng các con ngắm trăng, đếm sao; vừa chơi các trò chơi dân gian vừa hát các bài đồng dao; tìm các chòm sao hay nghe mẹ kể chuyện về chú Cuội, chị Hằng nơi “Bờ ao đom đóm chập chờn”. Nghèo đến thế, lam lũ đến thế nhưng mẹ vẫn là hiện hữu của bà mẹ Việt Nam có một nhân cách đẹp tuyệt trần; là kho ca dao tục ngữ, là cuốn sách dày về đạo lý để làm hành trang cho Nguyễn Duy bước vào đời. Và, một thời thơ ấu bên mẹ tuy còn nhiều khó khăn vất vả nhưng rất đỗi vô tư, trong sáng cùng với “cái lẽ ở đời” được mẹ bày dạy đã đi cùng Nguyễn Duy theo năm tháng cuộc đời. Mà có lẽ không chỉ để vui chơi! Đúng hơn, có lẽ mẹ đang truyền dạy cho các con kinh nghiệm qua hàng ngàn đời của ông cha về dự báo thời tiết để làm mùa qua việc xem hình dạng, ánh sáng tỏ hay mờ của các chòm sao như Sao Thần nông, Chòm Đại hùng tinh, Tiểu hùng tinh, của Mặt trăng... Nguyễn Duy không nói về điều này nhưng ngày xưa - khi mà khoa học kỹ thuật chưa phát triển, điều kiện chưa cho phép - người nông dân vẫn thường dựa vào những kinh nghiệm dân gian như nhìn trăng, sao, ráng mây để dự đoán thời tiết mà cày cấy, gieo trồng - ráng vàng thì gió, ráng đỏ thì mưa. Truyền dạy kinh nghiệm dân gian về làm ăn hay giảng giải về lẽ sống, nếp nhà cho con qua những lời ru, câu hát ví, hát dặm thương, những bài đồng dao... cũng là một thiên chức của người mẹ; bởi qua những câu hát ru, hát ví chắt lọc từ trái tim tràn đầy yêu thương ấy mà người mẹ truyền lại cho con những tình cảm, đạo lý biết yêu thương con người, gia đình, làng xóm và quê hương với mong muốn con sống đẹp hơn, người hơn; con lớn lên, phát triển toàn diện hơn bởi những lời ru chất chứa yêu thương cùng với những tình cảm và đạo lý ở đời - mẹ ru cái lẽ ở đời/sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn. Nhớ mẹ, hồi tưởng về những vui buồn tuổi thơ khi còn mẹ mà Nguyễn Duy cảm thấy ngậm ngùi, với nỗi lòng tê tái, buốt giá: “lòng ta - chỗ ướt mẹ nằm đêm mưa”. Nhớ thương mẹ đến tột cùng; không khỏi rưng rưng, ứa lệ khi nhớ về những đêm đông mưa rét, con lỡ đái dầm, thương con mẹ dành nằm phần ướt, nhường chỗ khô cho con. Với cảm xúc trào dâng, Nguyễn Duy đã để cho giọng thơ cứ ngậm ngùi, gieo vào lòng người những nỗi niềm bâng khuâng đến da diết; ý thơ toát lên nỗi niềm suy tư, chiêm nghiệm, trở trăn, lo toan Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru hay là Mẹ ru cái lẽ ở đời Sữa nuôi phần xác, hát nuôi phần hồn Bà ru mẹ... mẹ ru con Liệu mai sau các con còn nhớ chăng. Dường như có tiếng thở dài đang bị nén lại, dường như có chút gì đó ân hận, có chút gì áy náy còn day dứt trong lòng con - những lời mẹ dặn dò, chỉ bảo thì đến nay, mặc dù con đã “đi trọn kiếp người” nhưng “vẫn không đi hết mấy lời mẹ ru” bởi cái lẽ ở đời mà mẹ từng ru dài rộng lắm, sâu sắc lắm; bởi bao nhiêu “lẽ đời” là bấy nhiêu tâm sự mà thế hệ những người bà, người mẹ gửi gắm trong lời ru. Có thể, đó cũng là niềm tâm sự, những lo toan mà Nguyễn Duy nói hộ tất cả những người đang làm con như chúng ta?! Và, sự băn khoăn, lo lắng ấy hẳn là không phải không có lý do! Bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa của Nguyễn Duy với âm điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, thiết tha là những cảm xúc yêu thương nồng hậu mà cháy bỏng và cụ thể của người con đối với mẹ. Bài thơ đã đi vào lòng biết bao người yêu thơ và chắc hẳn sẽ có không ít người cảm thấy rưng rưng, bởi những kỷ niệm ấy không chỉ riêng của nhà thơ Nguyễn Duy mà còn là kỷ niệm của bao nhiêu người khác nữa.
Cảm nhận về bài thơ “Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” của Nguyễn Duy - Bài làm 2 Bài làm: Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa là một dòng hồi ức đẹp về người mẹ, những ai còn mẹ lại càng thấy trân trọng hơn cái đức sinh thành, dưỡng dục của Người, những ai mẹ khuất, lại thấy xuyến xao, nhớ mẹ tha thiết như giọng điệu êm ru của những câu thơ lục bát. Thơ Nguyễn Duy có nhiều bài viết về mẹ, hình ảnh người mẹ trong những sáng tác của nhà thơ hiện lên rất Việt Nam, vừa tảo tần, chịu thương chịu khó mà lại rất đỗi mộc mạc, dịu dàng. Người mẹ trong bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa là người Mẹ Việt Nam như thế. Trong không gian đêm tĩnh mịch, người mẹ hiện về trong tâm tưởng của nhà thơ như một vị bồ tát, vừa gần gũi vừa linh thiêng, qua hương hoa huệ thanh khiết và khói nhang, ngỡ như mẹ còn đó rất gần gũi trong những đêm nằm nghe mẹ kể chuyện, cùng mẹ ngắm ao trời... Người mẹ ấy như cánh cò, suốt một đời vất vả Đó là người mẹ nông thôn nghèo, “váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa” cùng với lời ru quen thuộc “cái cò... sung chát đào chua” ẩn chứa triết lí cuộc đời... đã nuôi lớn tâm hồn trẻ thơ của nhà thơ như bao đứa trẻ được sinh ra ở làng quê Việt Nam vậy! Kỉ niệm về mẹ dồn nén rồi cứ thế ùa về rõ mồn một. Nhà thơ nhớ tới mẹ mình không chỉ là nhớ những lời ru mà còn qua những món quà quê giản dị - đó là quả hồng, quả bưởi mà với ông, những thứ ấy từ lâu “đã trở thành những miếng ngon tột đỉnh trong đời”, nhớ những đêm nằm trải chiếu trên sân nhà ngắm sao trời và trăng sáng vằng vặc. Trong không gian thơ mộng và bình dị ấy, được nghe mẹ kể chuyện chị Hằng, chú Cuội... Những hồi ức này khiến người đọc như thấy một góc nhỏ của tuổi thơ mình đang hiện hữu. Người mẹ của nhà thơ vất vả, cực nhọc và rất giàu đức hy sinh, thể hiện bằng những hành động yêu thương rất đỗi bình thường “Miệng nhai cơm búng lưỡi lừa cá xương”, “rối ren tay bí tay bầu”. Người mẹ ấy lo cho gia đình, bận bịu với con cái suốt ngày suốt tháng, chẳng mấy khi được rảnh rang. Sợi chỉ xuyên suốt bài thơ và khơi gợi cảm xúc nhất chính là lời ru của mẹ. Lời ru ấy không chỉ nghe khi còn bé, mà nó theo nhà thơ trọn cả cuộc đời: Mẹ ru cái lẽ ở đời Sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn Bà ru mẹ... mẹ ru con Liệu mai sau các con còn nhớ chăng Đọc đoạn thơ Mẹ ru cái lẽ ở đời Sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn Bà ru mẹ... Mẹ ru con Liệu mai sau các con còn nhớ chăng người đọc cảm nhận sâu sắc công dưỡng dục, đức cù lao của người mẹ đối với con cả phần xác lẫn phần hồn, cả miếng cơm, manh áo đến lẽ sống tốt đẹp ở đời. “Bà ru mẹ... Mẹ ru con” như một quy luật tự nhiên, luôn tồn tại bất biến ở đời, một nét đẹp văn hoá đáng được gìn giữ của dân tộc Việt Nam. Thơ Nguyễn Duy có tính chất trữ tình triết luận. Thật vậy, nỗi băn khoăn của tác giả về lẽ nhớ quên những lời ru là hoàn toàn hợp lí. Dù con có lớn đến đâu, đi đến nơi nào thì với mẹ, con vẫn còn bé bỏng, giữa Chế Lan Viên và Nguyễn Duy dường như có sự đồng điệu: Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con... (Chế Lan Viên) Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa là một dòng hồi ức đẹp về người mẹ, những ai còn mẹ lại càng thấy trân trọng hơn cái đức sinh thành, dưỡng dục của Người, những ai mẹ khuất, lại thấy xuyến xao, nhớ mẹ tha thiết như giọng điệu êm ru của những câu thơ lục bát.
