Tóm tắt lý thuyết I. CHUẨN BỊ Vật liệu, thiết bị Máy biến áp 220/6V. 4 đoạn dây chì dài 5cm loại dòng điện định mức 1A. 3m dây điện. 1 bộ đui đèn và bóng đèn 6V-3W. 1 công tắc điện, 1cầu chì hộp. 1 công tắc điện, 1 cầu chì hộp. II. NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ THỰC HÀNH 1. So sánh dây chì và dây đồng So sánh dây chì với 1 đoạn lõi dây điện bằng đồng, chúng khác nhau như thế nào? Dây nào cứng hơn? Dây đồng cứng hơn dây chì, nhưng dây chì lại mềm hơn dây đồng. Đốt đoạn dây chì và lõi dây điện trên ngọn nến trong cùng 1 khoảng thời gian, đoạn nào dể nóng chảy hơn? Dùng dây chì để bảo vệ ngắn mạch.”vì dây chì có nhiệt độ nóng chảy nhỏ(327℃ ), nhiệt độ nóng chảy nhỏ hơn đồng nên được dùng làm dây chảy cầu chì” . 2. Thực hành trường hợp mạch điện làm việc bình thường: Nối mạch điện như hình vẽ 54.1. Đóng công tắc K, quan sát xem bóng đèn có sáng không? Bóng đèn sáng Tắt công tắc K, làm dứt dây chì, sau đó đóng công tắc K lại. Bóng đèn có sáng không? Bóng đèn tắt vì mạch điện bị hở, không có dòng điện chạy trong mạch. Nhận xét : Trong trường hợp mạch điện làm việc bình thường, dây chì đóng vai trò là 1 đoạn dây dẫn. 3. Thực hành bảo vệ ngắn mạch của cầu chì: a. Hãy nhận xét hai sơ đồ mạch điện này có gì khác nhau? Hãy nhận xét sự khác nhau về vị trí và vai trò của công tắc K trong sơ đồ trên? Hai sơ đồ khác nhau về vị trí công tắc K, khi đóng công tắc K trong sơ đồ hình 54.2 sẽ xảy ra hiện tương ngắn mạch mạch điện. Vì dòng điện không đi qua bóng đèn mà đi qua khoá K b, Quan sát mạch (h.54.2b) khi công tắc K đóng. Làm thí nghiệm khi đóng công tắc, hiện tương gì xảy ra? Nổ cầu chì, dây chì sẽ bị chảy và bị đứt làm ngắn mạch. Hãy nêu chức năng của cầu chì trong mạch điện ? Dây chì được dùng làm dây chảy cầu chì để bảo vệ mạch điện khỏi hiên tượng ngắn mạch vì dây chì dể nóng chảy hơn dây đồng. Ví dụ: Chì nóng chảy ở nhiệt độ 327℃ . Đồng nóng chảy ở nhiệt độ từ 900-1083℃ Lưu ý ứng dụng lắp, thay dây chì bị đứt ở mang điên gia đình. Cần thực hành theo các bước sau: Dây chì có đường kính và độ dài phù hợp. Tháo phần dây chì bị đứt và làm sạch các vị trí tiếp xúc của dây chì ở nắp hộp cầu chì. Lắp dây chì đủ chặt bằng chốt hoặc vít hãm. Kiểm tra mạch (hay tháo hết phủ tải khỏi mạch điện và tắt hết công tắc điện). Lắp nắp hộp đã có dây chảy vào cầu chì. Cắm lại các dụng cụ điện và bật lại các công tắc để sử dụng
