Tóm tắt lý thuyết Gồm 9 hệ thống sông lớn. Còn lại là các hệ thống sông nhỏ và rời rạc nằm dọc ven biển Quảng Ninh và Trung Bộ nước ta. 1. Sông ngòi Bắc Bộ (Lược đồ sông ngòi nước ta) a. Đặc điểm Sông có dạng hình nan quạt. Chế độ nước thất thường. Lũ kéo dài 5 tháng (tháng 6 tháng 10), cao nhất tháng 8. Lũ lên nhanh, kéo dài. b. Hệ thống sông chính Sông Hồng, sông Thái Bình, Bằng Giang, Kì Cùng, sông Mã. 2. Sông ngòi Trung Bộ a. Đặc điểm Ngắn dốc Lũ lên nhanh và đột ngột. Lũ tập trung cao vào tháng 9 đến tháng 12 b. Hệ thống sông chính Sông Cả, sông Thu Bồn, sông Đà Rằng. 3. Sông ngòi Nam Bộ a. Đặc điểm Lượng nước lớn, lòng sông rộng và sâu, ảnh hưởng thuỷ triều mạnh. Chế độ nước điều hoà hơn. Lũ từ tháng 7-11. b. Hệ thống sông chính Sông Đồng Nai, sông Cửu Long Bài tập minh họa Câu 1: Em hãy nêu những thuận lợi và khó khăn do lũ gây ra ở đồng bằng sông Cửu Long. Thuận lợi: Thau chua, rửa mặn đất đồng bằng. Bồi đắp phù sa tự nhiên, mở rộng diện tích đồng bằng. Du lịch sinh thái trên kênh rạch và rừng ngập mặn. Giao thông trên kênh rạch. Khó khăn: Gây ngập lụt diện rộng và kéo dài. Phá hoại nhà cửa, vườn dược, mùa màng. Gây ra dịch bệnh do ô nhiễm môi trường. Làm chết người, gia súc. Câu 2: Nêu cách phòng chống lũ lụt ở đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long. Đồng bằng sông Hồng: Đắp đê lớn chống lụt. Tiêu lũ theo sông nhánh và ô trũng. Bơm nước từ đồng ruộng ra sông. Đồng bằng sông Cửu Long: Đắp đê bao hạn chế lũ nhỏ. Tiêu lũ ra vùng biển phía tây theo các kênh rạch. Làm nhà nổi, làng nổi. Xây dựng làng tại các vùng đất cao, hạn chế tác động của lũ. Câu 3: Em hãy cho biết vì sao sông ngòi Trung Bộ lại có đặc điểm như vậy? Tìm trên bản đồ một số sông lớn ở Trung Bộ nước ta. Lãnh thổ Trung Bộ kéo dài, hẹp ngang, đồi núi ăn ra sát biển nên sông ngòi ở đây thường ngắn và dốc. Khi có mưa và bão lớn, lũ các sông lên rất nhanh và đột ngột. Ở Trung Bộ, mùa mưa lệch hẳn về thu đông, nên mùa lũ tập trung vào các tháng cuối năm. Một số sông lớn ở Trung Bộ: sông Mã, sông Cả, sông Thu Bồn, sông Ba (Đà Rằng).
