Giáo án Hoá 11 - Chương 9 - LÍ THUYẾT CHUNG VỀ ANĐEHIT

  1. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    I. ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI
    1. Định nghĩa

    Anđehit là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm –CH=O liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc hiđro.
    Thí dụ: H–CH=O ; CH3–CH=O ; C6H5–CH=O ; O=CH–CH=O

    2. Phân loại
    - Dựa vào cấu tạo gốc hiđrocacbon: anđehit no, anđêhit không no, anđehit thơm.
    - Dựa vào số nhóm –CHO : anđehit đơn chức, anđehit đa chức.
    a. Anđehit no, đơn chức, mạch hở: CnH2n+1CHO (n ≥ 0) hoặc CmH2mO (m ≥ 1).
    b. Anđehit no, hai chức, mạch hở: CnH2n(CHO)2 (n ≥ 0) hoặc CmH2m-2O2 (m ≥ 2).
    c. Anđehit không no chứa nối đôi C=C, đơn chức mạch hở: CmH2m-2O (m ≥ 3)

    II. ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP
    1. Đồng phân

    Tương ứng với công thức CnH2nO dạng mạch hở có những loại đồng phân cấu tạo sau:
    - Đồng phân mạch cacbon (n ≥ 4).
    - Đồng phân nhóm chức:
    + Anđehit (-CHO), no, đơn chức mạch hở.
    + Xeton no, đơn chức, mạch hở.
    + Ancol đơn chức, không no chứa 1 liên kết đôi, mạch hở.
    + Ete đơn chức, không no chứa 1 liên kết đôi, mạch hở.
    - Đồng phân vị trí nhóm chức.

    2. Danh Pháp
    a. Tên thay thế
    Tên thay thế của anđehit no, đơn chức, mạch hở: Tên hiđrocacbon tương ứng với mạch chính + al
    Ví dụ:
    [​IMG]
    Chú ý: Mạch chính là mạch cacbon dài nhất bắt đâu từ nhóm –CHO
    b. Tên thông thường
    Anđehit + tên axit tương ứng
    Công thức cấu tạoTên thông thườngCông thức cấu tạoTên thông thường
    H–CH=Oanđehit formic
    (formanđehit)
    (CH3)2CHCH2CHOAnđehit isovaleric
    CH3–CH=Oanđehit axetic
    (axetanđehit)
    CH2=CH-CHOAnđehit acrylic
    CH3CH2CHOanđehit propionic (propionanđehit)CH2=C(CH3)-CHOAnđehit metacrylic
    CH3[CH2]2CHOanđehit butiric
    (butiranđehit)
    C6H5-CHOAnđehit benzoic
    (benzanđehit)
    CH3[CH2]3CHOanđehit valeric
    (valeranđehit)
    (CHO)2Anđehit Oxalic

    III. TÍNH CHẤT VẬT LÝ
    - Trạng thái: ở điều kiện thường HCHO, CH3CHO là chất khí, các anđehit còn lại tồn tại ở trạng thái lỏng hoặc rắn.
    - Độ tan trong nước: HCHO, CH3CHO tan tốt, giảm dần khi M tăng.
    - Anđehit có nhiệt độ sôi thấp hơn ancol có khối lượng phân tử tương đương nhưng cao hơn so với hiđrocacbon có cùng số nguyên tử C trong phân tử.
    - Dung dịch nước của anđehit fomic được gọi là fomon. Dung dịch bão hòa của anđehit fomic (có nồng độ 37-40%) được gọi là fomlin.