Con đường tư duy : Ta hiểu như sau: Khi cho $O{{H}^{-}}$vào dung dịch chứa $A{{l}^{3+}}$ nó sẽ làm hai nhiệm vụ Nhiệm vụ 1: Đưa kết tủa lên cực đại $A{{l}^{3+}}+3O{{H}^{-}}\to Al{{\left( OH \right)}_{3}}$ Nhiệm vụ 2 : Hòa tan kết tủa $Al{{\left( OH \right)}_{3}}+O{{H}^{-}}\to AlO_{2}^{-}+2{{H}_{2}}O$ Trường hợp 1: Cho biết ${{n}_{A{{l}^{3+}}}}=\text{ }a$mol và${{n}_{O{{H}^{-}}}}~=\text{ }b$ mol, tính số mol kết tủa: Các phản ứng xảy ra: Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 (1) Al(OH)3 + OH- → [Al(OH)4]- (2) Phương pháp: + Nếu b ≤ 3a thì kết tủa chưa bị hoà tan và ${{n}_{Al{{(OH)}_{3}}}}=\frac{b}{3}\,\,mol$ + Nếu 3a < b < 4a thì kết tủa bị hoà tan 1 phần Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 (1) a → 3a → a Al(OH)3 + OH- → [Al(OH)4]- (2) b - 3a ← b - 3a => ${{n}_{Al{{\left( OH \right)}_{3}}}}=\text{ }4a-b\,\,mol$ + Nếu b ≥ 4a thì kết tủa bị hoà tan hoàn toàn Trường hợp 2: Nếu ${{n}_{Al{{\left( OH \right)}_{3}}}}<~{{n}_{A{{l}^{3+}}}}.$ Tính số mol OH- Phương pháp: Đặt nAl3+ = a và nAl(OH)3 = b (b < a) thì có 2 khả năng: + Khả năng 1: Nếu Al3+ dư chỉ xảy ra 1 phản ứng: Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 (1) 3b ← b => số mol OH- dùng nhỏ nhất = 3b mol + Khả năng thứ 2: Nếu Al3+ hết xảy ra 2 phản ứng: Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 (1) a → 3a → a Al(OH)3 + OH- → [Al(OH)4]- (2) a - b → a – b => số mol OH- dùng lớn nhất = 4a - b mol + Nếu đề bài yêu cầu tính nOH- min thì nOH- = 3b. + Nếu đề bài yêu cầu tính nOH- max thì nOH- = 4a - b + Nếu đề bài chỉ yêu cầu tính nOH- thì ta phải lấy kết quả 2 khả năng trên. Trường hợp 3: Muối Al3+ tác dụng với dung dịch kiềm, nung kết tủa. + Nếu chất rắn sau khi nung là Al2O3 có nAl2O3 = c thì nAl(OH)3 = b = 2c Bài toán quay trở về trường hợp 2. Trường hợp 4: Biết nOH- = a; nAl(OH)3 = b mà 3b < a, nAl3+ = c. Tính c. Phương pháp: Do 3b < a nên kết tủa bị hoà tan 1 phần. Vậy xảy ra 2 phản ứng sau: Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 (1) c ← 3c ← c Al(OH)3 + OH- → [Al(OH)4]- (2) c – b ← c – b => $\sum{{{n}_{O{{H}^{-}}}}}=\text{ }4c\text{ - }\text{ }b\text{ }=\text{ }a$
