Giáo án Toán 9 - Chương 6 - VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA HAI ĐƯỜNG TRÒN

  1. Tác giả: LTTK CTV
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    1. Các kiến thức cần nhớ
    a. Vị trí tương đối của hai đường tròn

    Trường hợp 1: Hai đường tròn $\left( {O;R} \right)$ và $\left( {O';r} \right)$ với $\left( {R > r} \right)$ cắt nhau
    01.PNG
    Khi đó $\left( O \right)$ và $\left( {O'} \right)$ có hai điểm chung và đường nối tâm là đường trung trực của đoạn $AB$.
    Hệ thức liên hệ $R - r < OO' < R + r$
    Trường hợp 2: Hai đường tròn tiếp xúc
    +) Hai đường tròn $\left( {O;R} \right)$ và $\left( {O';r} \right)$ với $\left( {R > r} \right)$ tiếp xúc trong tại $A$.
    02.PNG
    Khi đó $A$ nằm trên đường nối tâm và $OO' = R - r$.
    +) Hai đường tròn $\left( {O;R} \right)$ và $\left( {O';r} \right)$ với $\left( {R > r} \right)$ tiếp xúc ngoài tại $A$.
    03.PNG
    Khi đó $A$ nằm trên đường nối tâm và $OO' = R + r$.
    Trường hợp 3: Hai đường tròn không giao nhau
    +) Hai đường tròn $\left( {O;R} \right)$ và $\left( {O';r} \right)$$\left( {R > r} \right)$ ở ngoài nhau.
    04.PNG
    Ta có $OO' > R + r$
    +) Hai đường tròn đựng nhau
    05.PNG
    Ta có $OO' < R - r$
    +) Hai đường tròn đồng tâm
    06.PNG
    Ta có $OO' = 0$.
    Ta có bảng sau
    Sự liên hệ giữa vị trí của hai đường tròn với đoạn nối tâm $d$ và các bán kính $R$ và $r$
    00.png
    b. Tính chất đường nối tâm
    Đường nối tâm là trục đối xứng của hình tạo bởi hai đường tròn. Từ đó suy ra :
    - Nếu hai đường tròn tiếp xúc nhau thì tiếp điểm nằm trên đường nối tâm.
    - Nếu hai đường tròn cắt nhau thì đường nối tâm là đường trung trực của dây chung.

    2. Các dạng toán thường gặp
    Dạng 1: Các bài toán có hai đường tròn tiếp xúc với nhau

    Phương pháp:
    Sử dụng tính chất hai đường tròn tiếp xúc:
    + Tiếp điểm nằm trên đường nối tâm
    +) Hệ thức \(d = R + r\)
    Khi làm có thể vẽ tiếp tuyến chung của hai đường tròn (nếu cần)

    Dạng 2: Các bài toán có hai đường tròn cắt nhau
    Phương pháp:
    Nối dây chung của hai đường tròn rồi dùng tính chất đường nối tâm của hai đường tròn
    Hệ thức liên hệ : $R-r < d < R + r$

    Dạng 3: Các bài toán tính độ dài, diện tích
    Phương pháp:
    Sử dụng tính chất đường nối tâm, tính chất tiếp tuyến.
    Sử dụng định lý Pytago và hệ thức lượng trong tam giác vuông.