Tóm tắt lý thuyết 1. Kiến thức cần nắm 1.1. Thí nghiệm 1: Tính oxi hóa của oxi Phản ứng của O2 với Fe: 3Fe + 2O2 $\overset{t^0}{\rightarrow}$ Fe3O4 (màu đen) Sắt từ oxit Fe3O4 = FeO. Fe2O3 1.2. Thí nghiệm 2: Sự biến đổi trạng thái của Lưu huỳnh theo nhiệt độ Lưu huỳnh rắn màu vàng → chất lỏng màu vàng linh động → quánh nhớt màu nâu đỏ → Lưu huỳnh màu da cam. 1.3. Thí nghiệm 3: Tính oxi hóa của Lưu huỳnh Phản ứng giữa Fe và S: Fe + S $\overset{t^0}{\rightarrow}$ FeS 1.4. Thí nghiệm 4: Tính khử của Lưu huỳnh Phản ứng : S + O2 $\overset{t^0}{\rightarrow}$ SO2 2. Một số quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm 1) Chỉ được làm thí nghiệm khi có sự hiện diện của giáo viên trong phòng thí nghiệm. 2) Đọc kỹ hướng dẫn và suy nghĩ trước khi làm thí nghiệm. 3) Luôn luôn nhận biết nơi để các trang thiết bị an toàn. 4) Phải mặc áo choàng của phòng thí nghiệm. 5) Phải mang kính bảo hộ. 6) Phải cột tóc gọn lại. 7) Làm sạch bàn thí nghiệm trước khi bắt đầu một thí nghiệm. 8) Không bao giờ được nếm các hóa chất thí nghiệm. Không ăn hoặc uống trong phòng thí nghiệm. 9) Không được nhìn xuống ống thí nghiệm. 10) Nếu làm đổ hóa chất hoặc xảy ra tại nạn, báo cho giáo viên ngay lập tức. 11) Rửa sạch da khi tiếp xúc với hóa chất. 12) Nếu hóa chất rơi vào mắt, phải đi rửa mắt ngay lập tức. 13) Bỏ chất thải thí nghiệm vào đúng nơi qui định như được hướng dẫn. Bài tập minh họa 1.Thí nghiệm 1: Tính oxi hóa của oxi Cách tiến hành: Gắn mẫu than gỗ vào đầu đoạn dây thép để làm mồi sao cho để đốt cháy không bị rơi. Đốt nóng một đoạn dây thép xoắn (có gắn mẫu than ở đầu để làm mồi) trên ngọn lửa đèn cồn rồi đưa nhanh vào bình đựng khí O2. Lưu ý: Cần làm sạch và uốn sợi dây thép thành hình xoắn lò xo để tăng diện tiếp xúc, phản ứng xảy ra nhanh hơn. Mẫu than gỗ cá tác dụng làm mồi vì khi cháy than, tạo ra nhiệt lượng đủ lớn để phản ứng giữa Fe và O2 xảy ra (có thể thay mẫu than bằng đoạn que diêm). Để an toàn cần cho vào dưới đáy bình thủy tinh một ít cát sạch để tránh vỡ lọ thủy tinh. Video 1: Phản ứng giữa đoạn dây Sắt và oxi Hiện tượng: Mẫu than cháy hồng khi đưa vào lọ chứa Oxi, dây thép cháy trong Oxi sáng chói, nhiều hạt nhỏ sáng bắn như pháo hoa. Giải thích: Do xảy ra phản ứng: 3Fe + 2O2 $\overset{t^0}{\rightarrow}$ Fe3O4 2. Thí nghiệm 2: Sự biến đổi trạng thái của Lưu huỳnh theo nhiệt độ Cách tiến hành: Đun nóng Lưu huỳnh khoảng bằng 2 hạt ngô liên tục trong ống nghiệm (hoặc cốc sứ) trên ngọn lửa đèn cồn. Lưu ý: Cần hướng ống nghiệm về phía không có người và tránh hít phải hơi Lưu huỳnh độc. Video 2: Tính chất vật lí của lưu huỳnh Hiện tượng: Lưu huỳnh rắn màu vàng → chất lỏng màu vàng linh động → quánh nhớt màu nâu đỏ → Lưu huỳnh màu da cam. Giải thích: Nhiệt độTrạng tháiMàu sắcCấu tạo phân tử< 1130CRắnVàngVòng S81190CLỏng linh độngVàngVòng S81870CLỏng quánh nhớtNâu đỏChuỗi S8 → Sn4450CHơiVàngChuỗi Sn → Snhỏ14000CHơiVàngChuỗi S217000CHơiVàngNguyên tử S3. Thí nghiệm 3: Tính oxi hóa của Lưu huỳnh Cách tiến hành: Cho vào ống nghiệm khô một lượng hỗn hợp Fe và S khoảng bằng 2 hạt ngô. Kẹp chắt ống nghiệm trên giá thí nghiệm. Đun nóng ống nghiệm bằng đèn cồn. Lưu ý: Bột Fe phải bảo quản trong lọ kín (tốt nhất là bột sắt mới điều chế), khô. Hỗn hợp bột Fe và S được tạo theo tỷ lệ 7:4 về khối lượng và phải dùng ống nghiệm thủy tinh trung tính, khô. Video 3: Phản ứng giữa sắt và lưu huỳnh Hiện tượng: Phản ứng xảy ra mãnh liệt , tỏa nhiệt nhiệt, làm đỏ rực hỗn hợp. Giải thích: Phản ứng giữa Fe và S: Fe + S $\overset{t^0}{\rightarrow}$ FeS 4. Thí nghiệm 4: Tính khử của Lưu huỳnh Cách tiến hành: Cho một lượng Lưu huỳnh bằng hạt ngô vào muỗng lấy hóa chất hoặc dùng đũa thủy tinh hơ nóng, nhúng đầu đũa vào bột Lưu huỳnh. Đốt cháy Lưu hùynh trên ngọn lửa đèn cồn.Mở nắp lọ thủy tinh đựng đầy khó O2 , cho nhanh chóng (hoặc đũa thủy tinh) có Lưu huỳnh đang cháy vào lọ. Lưu ý: Khí SO2 mùi hắc khó thở là khí độc nên phải cẩn thận khi làm thí nghiệm , nên sau khi đốt xong cần đậy nắp lọ ngay , tránh hít phải khí này Video 4: Phản ứng giữa lưu huỳnh và oxi Hiện tượng: Lưu hùynh cháy trong lọ chứa O2 mãnh liệt hơn nhiều khi cháy trong không khí. Giải thích: S + O2 $\overset{t^0}{\rightarrow}$ SO2
