Tóm tắt lý thuyết 1. Nội dung ôn tập a. Thí nghiệm 1: Ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2 b. Thí nghiệm 2: Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2 c. Thí nghiệm 3: Ảnh hưởng của diện tích tiếp xúc đến tốc độ phản ứng Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2 2. Kĩ năng thí nghiệm Khi tiến hành các thí nghiệm liên quan đến tốc độ phản ứng hóa học cần chú ý tiến hành đồng đều ở cả 2 cốc thủy tinh. Thả viên kẽm cùng lúc, chú ý thể tích dung dịch cũng phải bằng nhau. Thí nghiệm có sử dụng đèn cồn để cung cấp nhiệt độ thì nên để cốc lên trên kiềng 3 chân, có lót tấm lưới Amiăng ở đáy cốc để tránh sự tụ nhiệt ở đáy cốc gây vỡ, nứt cốc thủy tinh chứa hóa chất, gây nguy hiểm. 3. Chuẩn bị Dụng cụ - Hóa chất thí nghiệm Dụng cụ: Cốc thủy tinh, ống nhỏ giọt, đèn cồn, diêm, kiềng 3 chân, lưới Amiăng Hóa chất: Kẽm viên, kẽm bột, axit HCl, H2SO4 , bình đựng nước cất. Lưu ý: Nếu sử dụng ống nghiệm thay vì cốc thì cần thêm kẹp và khay đựng ống nghiệm. Bài tập minh họa 1. Thí nghiệm 1: Ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng a) Chuẩn bị Dụng cụ - Hóa chất thí nghiệm: Dụng cụ: Ống nghiệm thủy tinh, ống nhỏ giọt, khay đựng ống nghiệm Hóa chất: Kẽm viên, axit HCl Lưu ý: Nếu sử dụng ống nghiệm thay vì cốc thì cần thêm kẹp và khay đựng ống nghiệm. b) Cách tiến hành: Bước 1: Ống (1) chứa 3 ml dung dịch HCl nồng độ 18% Ống (2) chứa 3 ml dung dịch HCl nồng độ 6% Bước 2: Cho đồng thời hai hạt Zn có kích cỡ giống nhau vào hai ống nghiệm c) Hiện tượng: Khi cho đồng thời vào mỗi ống nghiệm 1 viên Zn, ở ống nghiệm có nồng độ dung dịch HCl đặc hơn có lượng khí thoát ra nhiều hơn. d) Giải thích: Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2 ⇒ Khi tăng nồng độ của chất phản ứng thì tốc độ phản ứng tăng 2. Thí nghiệm 2: Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng a) Chuẩn bị Dụng cụ - Hóa chất thí nghiệm: Dụng cụ: Cốc thủy tinh, ống nhỏ giọt, đèn cồn, diêm, kiềng 3 chân, lưới Amiăng Hóa chất: Kẽm viên, H2SO4 b) Cách tiến hành: Bước 1: Ống (1) chứa 3 ml dung dịch H2SO4 nồng độ 15%, có đun nóng Ống (2) chứa 3 ml dung dịch H2SO4 nồng độ 15% Bước 2: Cho đồng thời hai hạt Zn có kích cỡ giống nhau vào hai ống nghiệm. c) Hiện tượng: Khi cho đồng thời vào mỗi ống nghiệm Zn viên, ở ống nghiệm (1) có nhiệt độ cao hơn có lượng khí thoát ra nhiều hơn ở ống (2) d) Giải thích: Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2 ⇒ Khi tăng nhiệt độ của phản ứng thì tốc độ phản ứng tăng 3. Thí nghiệm 3: Ảnh hưởng của diện tích tiếp xúc đến tốc độ phản ứng a) Chuẩn bị Dụng cụ - Hóa chất thí nghiệm: Dụng cụ: Cốc thủy tinh, ống nhỏ giọt Hóa chất: Kẽm viên, kẽm bột, axit H2SO4 b) Cách tiến hành: Bước 1: Ống (1) chứa 3 ml dung dịch H2SO4 nồng độ 15% Ống (2) chứa 3 ml dung dịch H2SO4 nồng độ 15% Bước 2: Cho đồng thời hai hạt Zn bột vào ống (1), Zn viên vào ống (2) c) Hiện tượng: Khi cho đồng thời vào mỗi ống nghiệm 1 mẫu Zn có kích thước khác nhau, ở ống nghiệm dùng Zn bột (ống 1) có lượng khí thoát ra nhiều hơn so với ống nghiệm (2) dùng kẽm viên. d) Giải thích: Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2 ⇒ Khi tăng diện tích tiếp xúc bề mặt của chất phản ứng thì tốc độ phản ứng tăng
