Tóm tắt lý thuyết 1. Những điểm giống nhau và khác nhau về cấu tạo, tính chất hóa học của anken và ankin 2. Sự chuyển hóa lẫn nhau giữa ankan, anken, ankin Hình 1: Sự chuyển hóa lẫn nhau giữa ankan, anken và ankin Bài tập minh họa Bài 1: Có 3 lọ mất nhãn,chứa các hoá chất sau: Propan, propen, propin . Hãy trình bày cách nhận biết các hoá chất trên bằng phương pháp hoá học.Viết các quá trình xảy ra. Hướng dẫn: Bài 2: Cho hỗn hợp khí gồm 3 hiđrocacbon: propan, propin, propen. Trình bày phương pháp để tách biệt các khí đó ra khỏi nhau. Hướng dẫn: Bài 3: Cho 27,2 gam ankin X tác dụng với 15,68 lít khí H2(đktc) có xúc tác thích hợp, thu được hỗn hợp Y ( không chứa H2).Biết Y phản ứng tối đa với dung dịch chứa gam Br2.Công thức phân tử của X là: Hướng dẫn: Ta có \(n_{H_{2}}=0,7mol;n_{Br_{2}}=0,1mol\) \(C_{n}H_{2n-2}+2\bar{X_{2}}\rightarrow C_{n}H_{2n-2}\bar{X}_{4}\) Ankin cộng với tác nhân X2 theo tỉ lệ 1:2 \(\Rightarrow n_{X}=\frac{n_{H_{2}}+n_{Br_{2}}}{2}=\frac{0,7+0,1}{2}=0,4mol\) \(\Rightarrow M_{X}=\frac{27,2}{0,4}=68(C_{5}H_{8})\) Bài 4: Hỗn hợp X gồm axetilen và vinyl axetilen có tỉ khối so với hidro là 19,5. Lấy 4,48l X (đktc) trộn với 0,09mol H2 rồi cho vào bình kín có sẵn chất xúc tác Ni, đốt nóng, sau các phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp Y chỉ gồm các hidrocacbon. Dẫn Y qua dung dịch chứa 0,2mol AgNO3 trong dung dịch NH3 dư, sau khi AgNO3 hết thu được 22,35g kết tủa và có 20,16l khí Z ở đktc thoát ra. Z phản ứng tối đa m gam brom trong CCl4 .Giá trị của m là: Hướng dẫn: MX= 39g; nX = 0,2 mol ⇒ Áp dụng qui tắc đường chéo: \(n_{C_{{2}}H_{2}} = n_{C_{4}H_{4}}= 0,1 \ mol\) ⇒ npi(X) = 0,5 mol Vì phản ứng hoàn toàn sau đó sản phẩm chỉ gồm hidrocacbon ⇒ H2 hết ⇒ nPi(Y) = mPi(X) – \(n_{H_{2}}\) = 0,41 mol; nY = nX = 0,2 mol nZ = 0,9 mol Giả sử Y gồm x mol C2H2 và y mol C4H4 dư và AgNO3 dư ⇒ x + y = nY – nZ = 0,11 mol mkết tủa \(= m_{Ag_{2}C_{2}} + m_{C_{4}H_{3}Ag}\) = 240x + 159y = 22,35g ⇒ x = 0,06; y = 0,05 mol \((2n_{C_{2}H_{2}} + n_{C_{4}H_{4}} = 0,17 < n_{AgNO_{3}} = 0,2 \Rightarrow TM)\) ⇒ npi(Z) = npi(Y) – \((2n_{C_{2}H_{2}} + 3n_{C_{4}H_{4}})\) = 0,14 mol = \(n_{Br_{2}}\) ⇒ m = 22,4g
