Bài 1 trang 194 SGK hóa học 12 nâng cao. Có nhận xét gì về tính chất hóa học của các hợp chất Cr (II); Cr (III) và Cr (VI) ? dẫn ra những phản ứng hóa học để chứng minh. Giải *Tính chất hóa học của hợp chất crom (II): + Các hợp chất crom (II) đều là chất khử mạnh, dễ dàng chuyển thành hợp chất crom (III). \(\eqalign{ & 2CrC{l_{2}} + C{l_2}\buildrel {{t^0}} \over \longrightarrow 2CrC{l_3} \cr & 4Cr{\left( {OH} \right)_2} + {O_2} + 2{H_2}O \to 4Cr{\left( {OH} \right)_3} \cr & 2CrO{\rm{ }} + 4{H_2}S{O_{4\text{đặc nóng}}}\buildrel {} \over \longrightarrow C{r_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} + S{O_2} \uparrow + 4{H_2}O \cr} \) + Crom (II) oxit là một bazơ, crom (II) hidroxit là một bazơ dễ dàng tác dụng với axit không có tính oxi hóa tạo thành muối crom (II). \(\eqalign{ & CrO + {H_2}S{O_{4\text{loãng}}}\buildrel {} \over \longrightarrow CrS{O_4} + {H_2}O \cr & Cr{\left( {OH} \right)_2} + 2HCl\buildrel {} \over \longrightarrow CrC{l_2} + 2{H_2}O \cr} \) * Tính chất hóa học của hợp chất crom (III): - Hợp chất crom (III) có tính oxi hóa và tính khử. + Tính khử: Trong môi trường axit, muối crom (III) có tính oxi hóa. \(2C{r^{3 + }}{\rm{(dd)}} + 3\mathop {Zn}\limits^0 \to 2C{r^{2 + }}{\rm{(dd) + Z}}{{\rm{n}}^{2 + }}{\rm{(dd)}}\) + Tính oxi hóa: Trong môi trường kiềm, muối crom (III) có tính khử. \(\mathop {2Cr({\rm{dd}})}\limits_{}^{ + 3} + 3\mathop {B{r_2}}\limits_{}^0 + 16O{H^ - }\buildrel {} \over \longrightarrow 2\mathop {Cr}\limits_{}^{ + 6} O_4^{2 - }({\rm{dd}}) + 6B{r^ - }({\rm{dd}}) + 8{H_2}O\) - Crom (III) hidroxit và crom (III) oxit có tính lưỡng tính. \(\eqalign{ & Cr{\left( {OH} \right)_3} + NaOH\buildrel {} \over \longrightarrow Na\left[ {Cr{{\left( {OH} \right)}_4}} \right] \cr & 2Cr{\left( {OH} \right)_3} + 6HCl\buildrel {} \over \longrightarrow 2CrC{l_3} + 6{H_2}O \cr & C{r_2}{O_3} + 6HCl\buildrel {} \over \longrightarrow 2CrC{l_3} + 3{H_2}O \cr & C{r_2}{O_3} + 2NaOH + 3{H_2}O\buildrel {} \over \longrightarrow 2Na\left[ {Cr{{\left( {OH} \right)}_4}} \right] \cr} \) * Tính chất hóa học của hợp chất crom (VI): - Hợp chất crom (VI) có tính oxi hóa mạnh. \(2Cr{O_3} + 2N{H_3}\buildrel {} \over \longrightarrow C{r_2}{O_3} + {N_2} \uparrow + 3{H_2}O\) - Các oxit và hidroxit crom (VI) có tính axit \(Cr{O_3} + {H_2}O\buildrel {} \over \longrightarrow {H_2}Cr{O_4};\,\,\,\,\,2Cr{O_3} + {H_2}O\buildrel {} \over \longrightarrow {H_2}C{r_2}{O_7}\) Bài 2 trang 194 SGK hóa học 12 nâng cao. Cho các sơ đồ phản ứng sau: \(\eqalign{ & a){K_2}C{r_2}{O_7} + {H_2}S + {H_2}S{O_{4}}\buildrel {} \over \longrightarrow C{r_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} + {K_2}S{O_4} + {H_2}O + S \downarrow \cr & b){K_2}C{r_2}{O_7} + HCl\buildrel {} \over \longrightarrow CrC{l_{3}} + C{l_2} \uparrow + KCl + {H_2}O \cr & c){K_2}C{r_2}{O_7} + FeS{O_4} + {H_2}S{O_4}\buildrel {} \over \longrightarrow C{r_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} + {K_2}S{O_4} + {H_2}O + F{e_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} \cr} \) Hãy: - Hoàn thành các phương trình hóa học của những phản ứng trên. - Cho biết vai trò của các chất tham gia phản ứng Giải: Các phương trình phản ứng: \(\eqalign{ & a){K_2}C{r_2}{O_7} + 3{H_2}S + 4{H_2}S{O_{4}}\buildrel {} \over \longrightarrow C{r_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} + {K_2}S{O_4} + {\rm{ }}7{\rm{ }}{H_2}O + {\rm{ }}3S \downarrow \cr & b){K_2}C{r_2}{O_7} + {\rm{ }}14{\rm{ }}HCl\buildrel {} \over \longrightarrow 2CrC{l_{3}} + 3C{l_2} + 2KCl + {\rm{ }}7{\rm{ }}{H_2}O \cr & c){K_2}C{r_2}{O_7} + {\rm{ }}6{\rm{ }}FeS{O_4} + 7{H_2}S{O_4}\buildrel {} \over \longrightarrow C{r_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} + {K_2}S{O_4} + 7{H_2}O + 3F{e_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3}. \cr} \) Vai trò của các chất tham gia phản ứng: Trong phản ứng trên \({K_2}C{r_2}{O_7}\) là chất oxi hóa; \({H_2}S,{\rm{ }}HCl,{\rm{ }}FeS{O_4}\) là chất khử; \({H_2}S{O_4},{\rm{ }}HCl\) là môi trường. Bài 3 trang 194 SGK hóa học 12 nâng cao. Người ta có thể điều chế Cr (III) oxit bằng cách phân hủy muối amoni đicromat ở nhiệt độ cao: \({\left( {N{H_4}} \right)_2}C{r_2}{O_7}\buildrel {{t^0}} \over \longrightarrow {N_2} + C{r_2}{O_3} + {H_2}O\) Hãy cho niết phản ứng trên thuộc loại phản ứng nào? Giải: \({\left( {N{H_4}} \right)_2}C{r_2}{O_7}\buildrel {{t^0}} \over \longrightarrow {N_2} + C{r_2}{O_3} + {H_2}O\) Đây là phản ứng oxi hóa khử nội phân tử. Bài 4 trang 194 SGK hóa học 12 nâng cao. Viết phương trình hóa học của phản ứng oxi hóa - khử (dạng phân tử và ion rút gọn) giữa kali đicromat và natri sunfua khi có mặt axit sunfuric. Biết rằng trong phản ứng này có sự biến đổi số oxi hóa như sau: \(\mathop {Cr}\limits_{}^{ + 6} \to \mathop {Cr}\limits_{}^{ + 3} \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\mathop S\limits_{}^{ - 2} \to \mathop S\limits_{}^0 \) Giải Phương trình hóa học dạng phân tử \({K_2}C{r_2}{O_7} + 3N{a_2}S + 7{H_2}S{O_{4}}\buildrel {} \over \longrightarrow C{r_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} + 3N{a_2}S{O_4} + {K_2}S{O_4} + {\rm{ }}7{\rm{ }}{H_2}O + {\rm{ }}3S \downarrow \) Phương trình hóa học dạng ion \(Cr_2^{}O_7^{2 - } + 3S_{}^{2 - } + 14H_{}^ + \buildrel {} \over \longrightarrow 2Cr_{}^{3 + } + 3S \downarrow + 7H_2^{}O\) Bài 5 trang 194 SGK hóa học 12 nâng cao. a) Muối Cr (III) tác dụng với chất oxi hóa mạnh trong môi trường kiềm tạo thành muối Cr (VI). Hãy lập phương trình hóa học của phản ứng sau: \(CrC{l_3} + C{l_2} + NaOH\buildrel {} \over \longrightarrow N{a_2}Cr{O_4} + NaCl + {H_2}O\) Cho biết vai trò các chất \(CrC{l_3}\) và \(C{l_2}\) trong phản ứng và giải thích. b) Muối Cr (III) tác dụng với chất khử tạo thành muối Cr (II). Hãy lập phương trình hóa học của phản ứng sau \(CrC{l_3} + Zn \to CrC{l_2} + {\rm{ }}ZnC{l_2}\) : và cho biết vai trò các chất \(CrC{l_3}\) và \(Zn\). c) Qua các phản ứng hóa học trên, hãy cho kết luận về tính chất hóa học của muối Cr (III) . Giải a) - Phương trình hóa học \(2CrC{l_3} + 3C{l_2} + {\rm{ }}16NaOH\buildrel {} \over \longrightarrow 2N{a_2}Cr{O_4} + 12{\rm{ }}NaCl + 8{H_2}O\) - Vai trò của các chất: \(CrC{l_3}\) là chất khử ( \(Cr_{}^{3 + } - 3e \to Cr_{}^{ + 6}\)). \(Cl_2\) là chất oxi hóa ( \({Cl} _2+ 2e \to 2Cl_{}^ - \) ). b) - Phương trình hóa học \(2CrC{l_3} + Zn \to 2CrC{l_2} + {\rm{ }}ZnC{l_2}\) -Vai trò của các chất: \(CrC{l_3}\) là chất oxi hóa \((Cr_{}^{3 + } + e \to Cr_{}^{ + 2})\) \(Zn\) là chất khử \((\mathop {Zn}\limits_{}^0 - 2e \to \mathop {Zn_{}^{2 + }}\limits_{}^{} )\) c) Tính chất hóa học của muối Cr (III) vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử.
