Tóm tắt lý thuyết 1. Tác dụng với chất chỉ thị Quỳ tím hóa xanh . Phenolphtalin không màu thành đỏ. Các em chú ý quan sát hiện tượng xảy ra trên miếng quỳ trong thí nghiệm sau: Video 1: Sự đổi màu của quỳ tím trong các môi trường axit, bazơ và nước2. Tác dụng với oxit axit (tạo muối và nước) Oxit axit tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước. Thí nghiệm: Khí CO2 tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 Video 2: Khí CO2 làm vẩn đục dung dịch nước vôi trong Hiện tượng: Khi sục khí CO2 vào dung dịch nước vôi trong thấy kết tủa trắng. Giải thích: Do phản ứng CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 (kết tủa trắng) + H2O Ví dụ khác: Ca(OH)2+ SO2 → CaSO3 + H2O 6KOH+ P2O5→2K3PO4+ 3H2O 3. Tác dụng với axit (tạo muối và nước) Các em chú ý quan sát thao tác thí nghiệm và hiện tượng phản ứng diễn ra: Video 2: Phản ứng giữa dung dịch Cu(OH)2 và H2SO4 Hiện tượng: Cu(OH)2 tan dần và tạo dung dịch màu xanh Giải thích: Do xảy ra phản ứng H2SO4l+Cu(OH)2 → CuSO4 + 2H2O Ví dụ khác: Fe(OH)3 + 3HCl → FeCl3 + 3H2O Ba(OH)2+ 2HNO3→ Ba(NO3)2 + 2H2O 4. Bazơ không tan bị nhiệt phân huỷ (tạo oxit và nước) Các em chú ý quan sát thao tác thí nghiệm và hiện tượng phản ứng diễn ra: Video 3: Phản ứng Nhiệt phân Đồng (II) hidroxit Hiện tượng: Cu(OH)2 chất rắn màu xanh chuyển dần thành bột màu đen Giải thích: Do xảy ra phản ứng Cu(OH)2 $\overset{t^0}{\rightarrow}$ CuO + H2O. Màu xanh Màu đen 5. Tổng kết Hình 1: Sơ đồ tư duy bài tính chất hóa học của bazơBài tập minh họa Bài 1: Có những bazơ sau: NaOH, Cu(OH)2, Ba(OH)2. Hãy cho biết những bazơ nào: (viết PTHH minh họa nếu có) a) Tác dụng được với dd HCl? b) Bị nhiệt phân hủy? c) Tác dụng được với CO2? d) Đổi màu quì tím thành xanh? Hướng dẫn: a) Tác dụng được với dd HCl: NaOH, Cu(OH)2, Ba(OH)2 2NaOH (dd) + 2HCl (dd) → 2NaCl (dd) + H2O (l) Cu(OH)2 (dd) + 2HCl (dd) → CuCl2 (dd) + 2H2O (l) Ba(OH)2 (dd) + 2HCl (dd) → FeCl2 (dd) + 2H2O (l) b) Bị nhiệt phân hủy: Cu(OH)2 Cu(OH)2 (r) $\overset{t^0}{\rightarrow}$ CuO (r) + H2O (h) c) Tác dụng được với CO2: NaOH, Ba(OH)2 2NaOH (dd) + CO2 (k) → Na2CO3 (dd) + H2O (l) Ba(OH)2 (dd) + CO2 (k) → BaCO3 (dd) + H2O (l) d) Đổi màu quì tím thành xanh: NaOH, Ba(OH)2 Bài 2: Cần bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,75M để trung hoà 400ml hỗn hợp dung dịch axit gồm H2SO4 0,5M và HCl 1M. Hướng dẫn: Đổi 400ml thành 0,4 lít Số mol mỗi axit là: \(\begin{array}{l} {n_{{H_2}S{O_4}}} = {C_M}.V = 0,4 \times 0,5 = 0,2(mol)\\ {n_{HCl}} = {C_M}.V = 0,4 \times 1 = 0,4(mol) \end{array}\) Phương trình phản ứng: H2SO4 + 2NaOH → Na2SO4 + 2H2O 0,2 → 0,4 (mol) HCl + NaOH → NaCl + H2O 0,4 → 0,4 (mol) Số ml dung dịch NaOH 0,75M cần để trung hòa lượng axit trên là: \({C_M} = \frac{n}{V} \Rightarrow V = \frac{n}{{{C_M}}} = \frac{{0,4 + 0,4}}{{0,75}} = 1,07(lit)\)
