Hướng dẫn cảm thụ văn học bài Tiếng đàn – Tiếng Việt 3

  1. Tác giả: LTTK CTV01
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Tiếng đàn

    Thuỷ nhận cây đàn vi-ô-lông, lên dây và kéo thử vài nốt nhạc. Sau đó, em bước vào phòng thi. Ánh đèn hắt lên khuôn mặt trắng trẻo của em. Em nâng đàn đặt lên vai. Khi ắc-sê vừa khẽ chạm vào những sợi dây đàn thì như có phép lạ, những âm thanh trong trẻo vút bay lên giữa yên lặng của gian phòng, vầng trán cô bé hơi tái đi nhưng gò má ửng hồng, đôi mắt sẫm màu hơn, làn mi rậm cong dài khẽ rung động.

    Tiếng đàn bay ra vườn. Vài cánh ngọc lan êm ái rụng xuống nền đất mát rượi. Dưới đường, lũ trẻ đang rủ nhau thả những chiếc thuyền gấp bằng giấy trên những vũng nước mưa. Ngoài Hồ Tây, dân chài đang tung lưới bắt cá. Hoa mười giờ nở đỏ quanh các lối đi ven hồ. Bóng mấy con chim bồ câu lướt nhanh trên những mái nhà cao thấp.

    Theo Lưu Quang Vũ

    Cách đọc

    Đoạn thứ nhất đọc chậm, đầu đoạn (từ đầu đến “Em nâng đàn đặt lên vai”) thể hiện không khí trang trọng, có phần hơi căng thẳng, cuối đoạn chuyển sang giọng vui.

    Đoạn thứ hai, giọng vui. Nhấn vào các từ ngữ chỉ hoạt động, trạng thái: bay, êm ái, rụng xuống, tung lưới, nở đỏ, lướt nhanh.

    Gợi ý cảm thụ

    Cuộc thi mà bạn Thuỷ tham gia là một cuộc thi nghệ thuật biểu diễn. Nó khác các cuộc thi ở nhà trường mà học sinh đã ít nhiều quen biết (ngồi tại chỗ làm bài theo yêu cầu của đề), cuộc thi này phải lên sân khấu trình diễn trước ban giám khảo và đông đảo khán giả. Vậy nên, điều đầu tiên là phải bình tĩnh, tự tin. Bạn Thuỷ đã lên sân khấu như một nghệ sĩ đích thực: nhận cây đàn vi-ô-lông, bạn lên dây và kéo thử vài nốt rồi đặt đàn lên vai.

    Là một cuộc thi nhưng tác giả không nói bạn Thuỷ được giải gì, ban giám khảo nhận xét ra sao, mà tập trung miêu tả tiếng đàn. Khi ắc-sê vừa khẽ chạm vào dây đàn thì “như có phép lạ, những âm thanh trong trẻo vút bay lên”. Tuy vậy tác giả cũng không miêu tả trực tiếp tiếng đàn mà miêu tả hiệu quả và cảm giác do tiếng đàn ấy mang lại. Trước hết là đối với chính bạn Thuỷ: Vầng trán cô bé hơi tái đi, gò má ửng hồng, đôi mắt sẫm màu hơn, làn mi rậm cong dài khẽ rung động, do xúc động. Tất cả sắc vẻ ấy là do Thuỷ tập trung tư tưởng cao độ và cảm xúc mãnh liệt với nội dung bản nhạc. Gian phòng trở nên yên lặng, vì tiếng đàn thu hút mọi người lắng nghe.

    Khi tiếng đàn “bay” ra vườn thì “vài cánh ngọc lan êm ái rụng xuống nền đất mát rượi”, trẻ em thả những chiếc thuyền gấp bằng giấy trên những vũng nước mưa, ngoài Hồ Tây, dân chài đang tung lưới bắt cá, hoa mười giờ nở đỏ quanh các lối đi ven hồ… Thực ra, những con người, cây cối và chim chóc không thay đổi khi nghe tiếng đàn của Thuỷ mà đây là cảm giác của tác giả, của những người nghe trực tiếp tiếng đàn: tiếng đàn của Thuỷ đã làm cho mọi người thấy cuộc sống trở nên tươi đẹp hơn.