Thai lưu là trường hợp trứng đã thụ tinh và làm tổ được trong tử cung tạo thành bào thai, nhưng bị chết và lưu lại trong tử cung trên 48 giờ. Lưu thai nếu không được phát hiện và có can thiệp của bác sỹ có thể ảnh hưởng đến tính mạng của thai phụ. Hiểu biết về Lưu thai và dấu hiệu nhân biết lưu thai sớm nhất giúp bạn phần nào phòng tránh nguy cơ lưu thai đặc biệt là trong những tháng đầu của thai kỳ, bảo vệ sức khỏe và an toàn của cả thai nhi và thai phụ. Hiện tượng lưu thai là gì? Lưu thai, thai lưu hay thai chết lưu là trường hợp trứng đã thụ tinh và làm tổ được trong tử cung tạo thành bào thai, nhưng không phát triển được thành thai nhi trưởng thành, bị chết và lưu lại trong tử cung trên 48 giờ. Thai lưu dễ xảy ra nhất ở 3 tháng đầu nhưng không loại trừ đến tháng thứ 9. Dấu hiệu nhân biết lưu thai sớm nhất Thiếu chuyển động của thai: Khi người mẹ không còn nhận thấy chuyển động của bé nữa thì đó có thể là một dấu hiệu của thai lưu. Mẹ nên đếm số lần thai máy hàng ngày để đảm bảo sức khỏe của thai nhi. Để đếm số lần thai chuyển động, mẹ nên nằm nghiêng về một bên và đếm bất kỳ chuyển động nào của bé mà mẹ cảm nhận được trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 1 tiếng). Thai máy là những cử động gần giống như nhịp gõ vào thành bụng hay cảm giác lúng búng trong bụng. Bạn có thể cảm nhận cử động thai giống như cảm giác cánh bướm đập hay bắp rang đang bung. Những tín hiệu đó sẽ trở nên rõ ràng hơn khi bạn ngồi hoặc nằm im. Thông thường, thai nhi bắt đầu cử động từ tuần thứ bảy hoặc tám, nhưng bạn chỉ có thể cảm nhận được thai máy từ tuần thứ 16 ± 22 trở đi. Khi thai từ 30 ± 38 tuần, cử động thai sẽ đạt đến đỉnh cao, trong một ngày đêm có thể hơn 130 lần. Khi người mẹ nhận thấy thai không máy cùng các triệu chứng như nôn mửa, căng vú cũng giảm đi, xuất huyết âm đạo hay những cơn co thắt tử cung, bạn cần phải gặp ngay bác sỹ sản phụ khoa hay siêu âm để đánh giá hoạt động của tim thai. Nếu thai không máy là dấu hiệu nguy cơ thai chết lưu. Phụ nữ có thể trạng gầy có thể cảm nhận thai máy sớm và thường xuyên hơn người dư cân. Tử cung không phát triển: Khi bé lớn lên, tử cung của mẹ cũng phải phát triển theo. Nếu thai lưu, tất nhiên tử cung của mẹ không phát triển nữa. Trong những lần khám thai theo định kỳ, bác sĩ sẽ tiến hành ước lượng độ tăng trưởng của tử cung. Một tử cung mà không theo kịp tốc độ phát triển của thai kỳ thì chắc hẳn có trục trặc nào đó. Sau khi kiểm tra, bác sĩ sẽ đưa kết luận cuối cùng về việc tại sao tử cung ngừng mở rộng. Không nghe được tim thai: Các cuộc khám thai định kỳ thường kiểm tra nhịp tim thai. Có nhiều trường hợp khó khăn khi nghe nhịp tim nhưng bác sĩ sẽ tiêp tục quá trình đo cho đến khi tìm được tim thai. Nếu vẫn không thấy được tim thai, thai phụ sẽ được làm xét nghiệm để tìm hiểu lý do, trong đó có nguyên nhân thai đã bị chết. giác nghén, bụng nặng và hơi tức, ngực mềm đi, không còn căng tức như ban đầu nữa, tự nhiên tiết sữa non, tâm trạng bồn chồn, bất thường, hay lo lắng, ra máu đen ở âm đạo, tim thai ngừng đập, thử máu thấy sinh sợi huyết giảm … Những triệu chứng này rất dễ nhầm với chửa ngoài dạ con, đặc biệt là chửa trứng thoái triển. Nguy hiểm khi thai bị chết lưu Mối nguy hiểm của thai lưu là nước ối sẽ bị vỡ sớm khi chưa có dấu hiệu sảy thai hay chuyển dạ, vì qua nơi màng ối rách, vi khuẩn sẽ vào buồng ối và dạ con gây nhiễm khuẩn trầm trọng, lúc này có thể nguy hiểm đến tính mạng của người mẹ. Thai chết lưu trong trường hợp quá non (1 – 2 tháng) có thể tự tiêu biến đi mà chính người mẹ cũng không biết mình đã có thai. Nếu thai đã lớn (3- 6 tháng) thì sẽ sảy; hoặc đẻ nếu trên 6 tháng. Tuy vậy, thời hạn từ khi thai chết đến lúc sảy hoặc đẻ ở mỗi người một khác. Thông thường thai chết ở tuổi càng lớn thì thời gian lưu lại trong dạ con càng ngắn. Nếu thai chết lưu được phát hiện sớm để can thiệp thì không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và tính mạng người mẹ. Quá trình sảy hoặc đẻ của thai chết lưu diễn biến như các ca sảy hoặc đẻ bình thường. Nhưng khi thai lưu lại quá lâu trong dạ con (3-4 tuần trở lên) có thể gây ra tình trạng rối loạn đông máu dẫn đến việc thai phụ bị băng huyết nặng. Nguyên nhân gây hiện tượng lưu thai Nguyên nhân do người mẹ Thai phụ mắc các bệnh lý mãn tính: Viêm thận, suy gan, thiếu máu, lao phổi, bệnh tim, huyết áp cao… Thai phụ mắc các bệnh nội tiết: Basedow, thiểu năng giáp trạng, tiểu đường, một số bệnh lý về thận. Thai phụ bị nhiễm độc thai nghén: Nếu điều trị không đúng cách thì thai nhi bị nhiễm độc càng nặng. Thai phụ bị nhiễm các bệnh ký sinh trùng: sốt rét (đặc biệt là sốt rét ác tính), nhiễm vi khuẩn và virut… Những bệnh lý tử cung: Tử cung dị dạng, tử cung nhi tính hay tử cung kém phát triển…. Độ tuổi của thai phụ quá lớn, khoảng từ 40 tuổi trở lên. Chế độ dinh dưỡng kém, lao động nặng nhọc… Nguyên nhân do thai nhi Một số lý do xuất phát từ thai như là: Rối loạn nhiễm sắc thể, thai dị dạng, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con, thai già tháng, đa thai… Bào thai thường thuộc nhóm khó xác định và không khắc phục được như thai có dị tật, yếu, có bất thường về nhiễm sắc thể… Tỷ lệ rối loạn nhiễm sắc thể tăng lên rõ rệt theo tuổi của mẹ, đặc biệt là ở các bà mẹ trên 40 tuổi. Những thai dị dạng như não úng thủy, vô sọ, phù nhau thai cũng dễ chết lưu. Có những thai già tháng, bánh nhau vôi hóa, thai nhi không thể lấy được dưỡng khí và dinh dưỡng từ người mẹ. Hiện tượng đa thai cũng có thể dẫn đến thai chết lưu trong quá trình các thai truyền máu cho nhau. Những nguyên nhân từ phần phụ, tử cung: Bất thường ở dây rốn, bất thường ở bánh rau, nước ối. Bên cạnh đó có khoảng từ 20-50% số trường hợp thai chết lưu là không tìm thấy nguyên nhân, mặc dù có đầy đủ các phương tiện thăm dò hiện đại. Ngoài ra, một số trường hợp, thai có những bất thường như dây rốn thắt nút, dây rốn quấn quanh cổ, quanh thân, quanh chi, dây rốn xoắn, dây rốn bị chèn ép… bất thường ở nhau thai, đa ối hoặc thiểu ối. Thông thường, nếu bị thai lưu lần đầu thì rất có thể do thai yếu, không phát triển thêm được. Trường hợp bị thai lưu lần thứ hai, nếu bạn đã loại trừ các nguyên nhân khác (như bị bệnh, nhiễm virus, môi trường làm việc độc hại…) thì rất có thể do vấn đề nội tiết của mẹ. Phòng tránh thai chết lưu Phòng tránh hiện tượng thai chết lưu, trước khi thụ thai cả vợ và chồng cùng phải cẩn thận trong ăn uống, không dùng các chất kích thích, như: rượu, bia, thuốc lá, ma túy… Người mẹ cần tránh làm việc nặng, làm việc quá sức; tránh tiếp xúc với các loại hóa chất, môi trường ô nhiễm; ăn uống đầy đủ các dưỡng chất; nghỉ ngơi hợp lý; giữ cho tinh thần luôn được thoải mái. Đi khám thai theo định kỳ để bác sĩ theo dõi sự phát triển của thai nhi cũng như sức khỏe của người mẹ. Sau lần thai lưu thứ hai này, sau khi đã lấy thai ra khỏi từ cung, việc đầu tiên cần làm là theo dõi xem bản thân bạn có bị các viêm nhiễm phần phụ không, nếu có cần chữa trị dứt điểm. Ngoài ra, bạn nên đi khám, siêu âm cơ quan sinh sản xem niêm mạc tử cung dày hay mỏng, đồng thời theo dõi chu kỳ kinh nguyệt xem có đều không. Thông tin này giúp bác sĩ xác định nguyên nhân thai dễ bị lưu và có hướng giúp bạn khắc phục. Bạn nên cố gắng thư giãn, không nên nghĩ ngợi quá nhiều, có thể sử dụng thuốc điều hòa khí huyết cho cơ thể khỏe mạnh hoàn toàn mới nên tiếp tục thụ thai.
