Một Lương Tâm Nổi Loạn - Henry David Thoreau Năm 1956 nhà The New American Library of World Literature Inc. - New York - xuất bản một cuốn nhan đề là Books that changed the World (Những cuốn sách đã thay đổi thế giới). Tác giả, ông Robert B. Downs chỉ muốn viết một cuốn vài trăm trang, phải tự hạn chế, gạt hết các tác phẩm về tôn giáo, triết học, văn học, (như các Thánh kinh, kinh của Phật giáo, Khổng giáo, kinh Coran, tác phẩm của các triết gia Hi-Lạp, của Kant, Shakespeare, Goethe vân vân…), chỉ lựa mười cuốn về các môn xã hội (Social - Sciences) và sáu cuốn về khoa học. Sự lựa chọn nào cũng miễn cưỡng và có tính cách chủ quan. Sáu nhà khoa học ông lựa có thể coi là xứng đáng cả (Copernic, W. Harvey, Newton, Darwin, Freud. Einstein): nhưng còn mười nhà kia viết về xã hội, thì tôi nghĩ nếu tác giả là người Pháp, hoặc người phương Đông chúng ta, sự lựa chọn tất sẽ khác: chẳng hạn cuốn Uncle Tom’s Cabin (Cái chòi của chú Tom) của H. B. Stowe đâu có ảnh hưởng lớn tới thế giới bằng cuốn De l’espril des lois (Vạn pháp tinh lý) của Montesquieu. Còn vài cuốn khác chắc nhiều bạn cũng như tôi không đồng ý với ông, nhưng ai cũng phải nhận rằng cuốn Civil Disobedience (Bất tuân chính quyền) của Henry David Thoreau, tuy chỉ gồm có vài ba chục trang, đúng ra chỉ là một bài văn phúng thích đăng trên báo, mà quả thực đã có ảnh hưởng khá lớn tới nhân loại. Ảnh hưởng đó từ nay tới cuối thế kỉ, còn mỗi ngày mỗi tăng: chính quyền của các nước càng mạnh lại càng tỏ ra tàn nhẫn, phi nhân, nhân loại không thể chấp nhận được tình trạng như hiện nay; hai phần ba phải chịu đói khát, thất học trong khi các nước “anh chị” tiêu phí không biết bao nhiêu của cải, nhân lực vào việc chế tạo hằng ngàn thứ khí giới kinh khủng để tranh giành ảnh hưởng với nhau. Sẽ tới một lúc lương tâm nhân loại phải nổi loạn như lương tâm của Thoreuu ở giữa thế kỉ trước. Sách gồm 3 phần: PHẦN 1. - Một lương tâm nổi loạn (Nguyễn Hiến Lê); PHẦN 2. - Walden hay Đời sống trong rừng (trích dịch ba bốn chục trang cuốn Walden); PHẦN 3. - Bất tuân chính quyền (dịch trọn cuốn Civil Disobedience) ✪ ✪ ✪ ✪ ✪ Theo LTTK Education
