I – Kiến thức cơ bản 1. Tác giả Thanh Hải (1930 – 1980) quê ở Thừa Thiên Huế. Ông là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học Cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu. 2. Xuất xứ Bài thơ được Thanh Hải viết vào năm 1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời. 3. Thể loại: Thơ năm chữ 4. Nội dung – Vẻ đẹp trong trẻo, đầy sức sống của thiên nhiên đất trời mùa xuân và cảm xuc say sưa, ngây ngất của nhà thơ. – Vẻ đẹp và sức sống của đất nước qua mấy nghìn năm lịch sử. – Khát vọng, mong ước được sống có ý nghĩa, được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời. 5. Nghệ thuật – Viết theo thể thơ năm chữ nhẹ nhàng, tha thiết, mang âm hưởng gần gũi với dân ca. Kết hợp hài hòa giữa những hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng, khái quát. – Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc với các ẩn dụ, điệp từ, điệp ngữ, từ xưng hô. – Cấu tứ chặt chẽ, giọng điệu thơ luôn có sự biến đổi phù họp với nội dung từng đoạn. 6. Ý nghĩa văn bản Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời. Ghi nhớ: Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là tiếng lòng thiết tha yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc. Bài thơ theo thể năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
