Phân loại nhân vật trong tác phẩm văn học

  1. Tác giả: LTTK CTV01
    Đánh giá: ✪ ✪ ✪ ✪ ✪

    Phân loại nhân vật trong tác phẩm văn học

    Bài làm:
    Văn học không thể thiếu nhân vật, bởi đó chính là phương tiện cơ bản để nhà văn khái quát hiện thực một cách hình tượng. Nhà văn sáng tạo nhân vật để thể hiện nhận thức của mình về một cá nhân nào đó, một loại người, một vấn đề nào đó của hiện thực. Vì thế, nhân vật chính là người dẫn dắt người đọc vào một thế giới riêng của đời sống trong một thời kì lịch sử nhất định.

    Nhân vật trong tác phẩm văn học là một hiện tượng nghệ thuật mang tính ước lệ, đó không phải là sự sao chụp đầy đủ mọi chi tiết biểu hiện của con người mà chỉ là sự thể hiện của con người qua những đặc điểm điển hình về tiểu sử, nghề nghiệp, tính cách…
    Nhân vật không chỉ là con người có tên hoặc không tên, được khắc họa sâu đậm hoặc chỉ xuất hiện thoáng qua trong tác phẩm mà còn có thể là những sự vật, loài vật ít nhiều mang bóng dáng, tính cách của con người, được dùng như những hình thức khác nhau để biểu hiện con người. Đó là nhân vật Dế Mèn, võ sĩ Bọ Ngựa…trong các tác phẩm thiếu nhi của Tô Hoài; là vầng trăng trong thơ Bác… Cũng có khi chỉ là một hiện tượng về con người.
    Các loại hình nhân vật rất đa dạng. Xét về vai trò, có thể phân ra là nhân vật chính, nhân vật phụ, nhân vật trung tâm. Nhân vật chính là nhân vật xuất hiện nhiều hơn cả trong tác phẩm, đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện tập trung đề tài, chủ đề và tư tưởng tác phẩm. Trong số nhân vật chính của tác phẩm có thể có nhân vật được thể hiện đặc biệt nổi bật, có ý nghĩ tư tưởng – thẩm mỹ sâu sắc nhất, đó là nhân vật trung tâm như: Thúy Kiều, chị Dậu….
    Xét về phương diện hệ tư tưởng, về quan hệ đối với lý tưởng xã hội của nhà văn, lại có thể chia ra thành nhân vật chính diện và nhân vật phản diện. Nhân vật chính diện thương được tác giả đề cao và khẳng định, đó là nhân vật mang lí tưởng, quan niệm tư tưởng và đạo đức tốt đẹp của tác giả, của thời đại khi nhân vật này có ý nghĩa mẫu mực cao độ cho lối sống của một tầng lớp, một giai cấp, một dân tộc thì nó được gọi là nhân vật lý tưởng.
    Nhân vật phản diện sẽ nằm trong sự phê phán, phủ định của tác giả, đó là nhân vật mang phẩm chất xấu xa, trái với đạo lý và lí tưởng, đối lập với tính cách của nhân vật chính diện. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nhân vật chính diện và phản diện thuộc phạm trù lịch sử, chúng tương ứng với khuynh hướng xã hội và quan niệm đạo đức của thời đại, do đó không nên xem xét, phân loại một cách máy móc, áp đặt.
    Nói chung, khi phân định loại hình nhân vật phải rất linh hoạt dựa trên cơ sở khả năng phản ánh hiện thực của chúng và ý đồ tư tưởng của nhà văn