Phân tích vẻ đẹp bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh Vẻ đẹp bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh Mở bài: Hữu Thỉnh thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Thơ Hữu Thỉnh hồn hậu, sâu lắng, giàu suy tư, mộc mạc, tinh tế và giàu rung cảm, gắn bó với quê hương, đất nước. Hữu Thỉnh hay viết hay về những con người ở nông thôn, về mùa thu đất nước. Nhiều vần thơ thu của ông mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, đang biến chuyển nhẹ nhàng. Sang thu là tác phẩm tiêu biểu nhất của hồn thơ Hữu Thỉnh Thân bài: Viết về mùa thu hay khoảnh khắc giauwx màu hạ và mùa thu trước Hữu Thỉnh đã có nhiều tác giả biểu đạt rất thành công. Nhà thơ Xuân Diệu với Đây mùa thu tới, Lưu Trong Lư với Tiếng Thu, Hàn Mặc Tử với Mùa thu đã tới,… có lẽ đã đi hết cuộc hành trình chuyển biến của thời gian. Có còn gì để cho Hữu Thỉnh tiếp tục gửi gắm tâm tư? Thế nhưng, với bản lĩnh của một nhà thơ gạo cội, Hữu Thỉnh đã tìm thấy cảm hứng mới, rung động mới, hình ảnh mới và biểu hiện thành công trong bài Sang thu. Sang thu là một bức tranh đẹp, đẹp từ hình ảnh đến tình ý. Mở đầu bài thơ là những cảm nhận tinh tế của nhà thơ về thiên nhiên lúc giao mùa: Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về. Mùa thu bắt đầu bằng “hương ổi”, dư vị của mùa hè ấm áp lặng vào trong quả ngọt. Mùi hương thật dễ dàng nhận ra ở trốn làng quê thôn dã. Quen thuộc quá đến độ ta nhiều lúc chợt lãng quên. Hương không chỉ lan tỏa mà còn quyện vào gió. Có lẽ đó là sức sống dạt dào mà Hạ muốn tặng Thu chăng? Cũng chính nhờ hương ổi mà nhà thơ nhận ra ngọn gió. Gió không còn oi nồng mà sớm nay đã se se lạnh. Đó là chút gió heo mây mỗi sớm thu về. Màn sương thu như muốn tận hưởng trọn vẹn hương thơm ngọt ngào phả trong gió lạnh nên ” chùng chình” chưa muốn tan đi. Ta thường thấy mùa thu với hoa cúc, mùa thu lá vàng, bầu trời lặng, mặt hồ trong… Ta ngỡ như ngoài những hình ảnh ấy, không còn gì để nói về mùa thu nữa. Thế mà, với Sang thu, Hữu thỉnh đã góp vào thi liệu mùa thu một phẩm vật mới: ‘”ương ổi” chín. Nhận ra trong gió có hương ổi là cảm nhận tinh tế của một người sống giữa đồng quê và nhà thơ đã đem đến cho ta một tín hiệu mùa thu dân dã mà thi vị. Ông đã phát hiện một nét đẹp đáng yêu của mùa thu vàng nông thôn vùng đồng bằng Bắc Bộ. Không gian có sự hòa hợp giữa hương ổi dịu dàng, gió thu nhè nhẹ, sương thu mơ màngc đang “chùng chình” cố ý đi chậm lại. Giọt sương thu mang tâm trạng bâng khuâng, lưu luyến. Thủ pháp nhân hóa đã biến sương thành một con người. Dường như sương bịn rịn chưa muốn chia tay với mùa hạ cũ nhưng theo bước chân mùa đã ngập ngừng bước sang thu. Cái ngõ nhỏ là ngõ thời gian thông giao giữa hai mùa. Vạn vật trong thời khắc chuyển mùa trở nên duyên dáng, nhịp nhàng. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ đã phát hiện ra nét duyên đó để rồi thì thầm nhỏ nhẹ, bâng khuâng tự hỏi lòng mình: “Hình như thu đã về”. Tiếng reo vui của tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên vang lên khe khẽ như bước chân của mùa thu vậy. Để kiểm chứng mùa thu đã bước chân sang, nhà thơ chạy ra với không gian rộng lớn. Thật bất ngờ, khắp không gin, cái gì cũng thay đổi. Nghĩa là nó không còn giống hôm qua, ngày của mùa hạ nữa. Mùa thu đã lan tỏa trên một bình diện rộng với dòng sông và bầu trời quê hương: Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Bức tranh mặt đất, bầu trời với hai hình ảnh đối nhau rất nhịp nhàng. Sông ở mặt đất, chim trên trời. Sông “được lúc dềnh dàng”, chim mới “bắt đầu vội vã”. Hai sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên như chỉ chờ thu về để bung ra hai trạng thái rất khác nhau. Sông dềnh dang… chim vội vã… các hình ảnh sự vật trên là đặc trưng của mùa thu khi dòng sông chảy chậm, bầy chim trời tránh rét ở phương Nam. Lại thêm hình ảnh đám mây mùa hạ tinh nghịch không muốn rời gót mùa hạ, trong khi đã đặt mình qua mùa thu. Hình ảnh sáng tạo độc đáo khi mùa hạ, mùa thu là hai đầu thương nhớ mà đám mây mùa hạ là nhịp cầu bắt ngang qua. Đám mây có thực mà ranh giới giữa hai mùa mong manh hư ảo quá. Đám mây mùa hạ rực rỡ chuyển màu sang sắc trắng tinh nguyên. Nhà thơ rất tinh tế trong cảm nhận, thẩm mỹ trong cách tạo hình… Vẻ đẹp của bài thơ là ở những từ ngữ lấp lánh như diễn đạt bao cảm xúc khó nói thành lời. Thời gian bắt đầu có sự dịch chuyển. Mới đâu bài thơ là buổi sáng sớm, giờ đã là trưa nắng. Cái nắng của mùa hạ hãy còn nống ấm lắm. Những cơn mưa giông ầm ĩ đã với dần nhưng chưa dứt hẳn. Cả bầu trời dường như đang rùng rùng chuyển động hết sức mãnh liệt để mau chống thực hiện hoàn tất cuộc chuyển giao vĩ đại. Sang thu không chỉ đơn thuần là giọng kể, sự cảm nhận mà còn là những suy nghĩ, chiêm nghiệm về mùa thu của đời người: Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi Khi những con mưa giông dịu vợi đi rồi, tiếng sấm kinh thiên động địa cũng lùi dần về phía dãy núi xa xa. Giờ chỉ còn là những tiếng ì ầm vọng lại mà thôi. Không gian dần dần chuyển mình vào cái im lặng vốn có của mùa thu. Hàng cây được nhân hóa thành con người, cuộc đời cụ thể.Nắng mưa trong thơ là những buồn vui, được mất. Sấm chớp bão dông là những vang động bất thường của cuộc sống. Tất cả được đón nhận bằng một thái độ bình tĩnh, tự tin và có một chút gì đó suy tư nhưng vô cùng nhân hậu với cuộc đời. Đến đây, giọng thơ trầm hẳn xuống, câu thơ không đơn thuần chỉ là giọng kể, là sự cảm nhận mà còn là sự suy nghĩ, chiêm nghiệm về đời người. Nhìn cảnh vật biến chuyển khi thu mới bắt đầu, Hữu Thỉnh nghĩ đến cuộc đời khi đã “đứng tuổi”. Phải chăng, mùa thu đời người là sự khép lại của những tháng ngày sôi nổi với những bất thường của tuổi trẻ và mở ra một mùa thu mới, một không gian mới, yên tĩnh, trầm lắng, bình tâm, chín chắn…trước những biến động của cuộc đời. Với thể thơ năm chữ, các hình ảnh, từ ngữ giàu sức biểu cảm, giàu tính suy ngẫm sâu sa, Hữu Thỉnh đã biểu đạt thành công bức tranh chuyển giao nhẹ nhàng mà mãnh liệt của mùa hạ mà mùa thu. Kết bài: Sang thu là bức tranh thu nhỏ của làng quê Việt Nam êm ả lúc chuyển mùa. Vẻ đẹp của mùa thu lan tỏa, bồi dưỡng lòng yêu và ý thức trách nhiệm với cuộc đời. Bài thơ cũng nhẹ nhàng đánh thức tình cảm của mỗi người về tình yêu quê hương đất nước và suy ngẫm về cuộc đời.
