Tóm tắt lý thuyết 1. Thí nghiệm chứng minh Thân dài ra là do phần ngọn Hình 4: Thí nghiệm Thân dài ra là do phần ngọn Nhận xét: So sánh chiều cao của hai nhóm cây ngắt ngọn và không ngắt ngọn: Cây bị bấm ngọn thấp hơn cây không bấm ngọn, thân dài ra do phần ngọn. Giải thích: Khi bấm ngọn, cây không cao thêm được, chất dinh dưỡng tập trung cho chồi lá và chồi hoa phát triển. Chỉ tỉa cành bị sâu, cành xấu với cây lấy gỗ, sợi mà không bấm ngọn vì cần thân, sợi dài. Kết luận: Thân cây dài ra do sự phân chia tế bào ở mô phân sinh ngọn. Sự dài ra của thân các loại cây khác nhau thì không giống nhau. Video 1: Cây cao lên như thế nào? 2. Giải thích những hiện tượng thực tế Bấm ngọn đối với những loại cây lấy quả, hạt, thân, lá: Hình 2: Một số cây lấy quả, hạt, thân, lá Hình 3: Một số cây thu quả, hạt, thân, lá Tỉa cành đối với những loại cây lấy gỗ, lấy sợi. Hình 4: Một số loại cây lấy gỗ, lấy sợi Bài tập minh họa Bài 1: Giải thích vì sao khi trồng đậu, bông, cà phê trước khi cây ra hoa, tạo quả người ta thường bấm ngọn? Hiện tượng: Khi bấm ngọn cây không cao lên, chất dinh dưỡng dồn xuống cho chồi hoa, chồi lá phát triển, cho năng suất cao Bài 2: Giải thích vì sao khi trồng cây lấy gỗ (bạch đàn, lim), lấy sợi (gai, đay) người ta thường tỉa cành xấu, cành bị sâu mà không bấm ngọn? Hướng dẫn: Tỉa cành xấu, cành sâu để chất dinh dưỡng tập trung cho thân chính, giúp cho thân phát triển. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI Câu 1: Trình bày thí nghiệm để biết cây dài ra do bộ phận nào. Hướng dẫn giải: Thí nghiệm để biết cây dài ra do đâu: Có thể gieo một số hạt đậu xanh hay lạc vào chậu đất ẩm. Khi cây cao độ 6 - 8cm thì ngắt ngọn một số cây, số cây còn lại đế nguyên. Để cây ra chỗ sáng. Sau vài ngày, quan sát thấy cây không bị ngắt ngọn tiếp tục cao lên còn các cây bị ngắt ngọn thì thân không cao lên được. Từ đó cho phép kết luận: thân cây dài ra là do chồi ngọn. Câu 2: Bấm ngọn, tỉa cành có lợi gì? Những loại cây nào thì bấm ngọn. những cây nào thì tỉa cành? Cho ví dụ. Hướng dẫn giải: Câu 2: Bấm ngọn tỉa cành là biện pháp chủ động điều chỉnh sự dài ra của thân nhằm tăng năng suất cây trồng. Bấm ngọn: Trong trồng trọt, người ta thường bấm ngọn cho nhiều loài cây trồng để tập trung chất dinh dưỡng vào phát triển chồi nách. Ví dụ: bấm ngọn mướp, mồng tơi, các loại cây rau... cây sẽ phát triển các chồi nách và cho lá hoặc hoa quả nhiều hơn. Các cây đậu. cà chua, bông... được bám ngọn sẽ cho nhiều quả hơn. Tuy nhiên, có nhiều loại cây như lúa. ngô, đay. xoan... thì không bấm ngọn. Tia cành: Trong trồng trọi, người ta áp dụng biện pháp tia cành để tỉa những cành sâu, xấu nhằm tập trung chất dinh dưỡng cho các cành còn lại phát triển tốt hơn. Đối với một số loại cây lấy gỗ như bạch đàn, phi lao, xoan... tia cành sẽ cho cây mọc thẩng. thân to, gỗ tốt hơn.
