Câu 1 trang 19 SGK Sinh học 12 nâng cao. Trình bày sơ đồ cơ chế điều hoà hoạt động của gen ở vi khuẩn E. coli theo Jacôp và Mônô. Lời giải chi tiết - Sự hoạt động của ôpêron chịu sự điều khiển của một gen điều hoà (regulator: R) nằm ở trước opêron. - Bình thường, gen R tổng hợp ra một loại prôtêin ức chế gắn vào vùng chỉ huy do đó gen cấu trúc ở trạng thái bị ức chế nên không hoạt động. - Khi môi trường không có Lactozơ (chất cảm ứng): Protêin ức chế do gen điều hòa tổng hợp sẽ liên kết vào vùng vận hành làm ngăn cản quá trình phiên mã của gen cấu trúc. - Khi môi trường có Lactozơ: Lactozơ (đóng vai trò như chất cảm ứng) đã liên kết với protein ức chế làm biến đổi cấu hình không gian nên protein ức chế bất hoạt và không gắn với vùng vận hành Enzim ARN polimeraza có thể liên kết vào vùng khởi động để tiến hành quá trình phiên mã. Các phân tử mARN tiếp tục dịch mã tổng hợp các enzim thủy phân Lactozơ. Khi không có lactozơ: Khi có lactozơ: Câu 2 trang 19 SGK Sinh học 12 nâng cao. Điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực có những điểm gì khác điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ? Lời giải chi tiết Đặc điểm điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực như sau: - Cơ chế điều hoà phức tạp đa dạng thể hiện ở mọi giai đoạn từ giai đoạn trước phiên mã đến sau dịch mã. - Thành phần tham gia đa dạng gồm: gen gây tăng cường, gen gây bất hoạt, các gen cấu trúc, vùng khởi động, vùng kết thúc và nhiều yếu tố khác. - Có nhiều mức điều hoà như: NST tháo xoắn, điều hoà phiên mã và biến đổi sau phiên mã, điều hoà dịch mã và sau dịch mã. Từ đó có thể thấy sự sai khác so với điều hoà gen ở sinh vật nhân sơ. Câu 3 trang 19 SGK Sinh học 12 nâng cao. Vai trò của đoạn trình tự tăng cường và đoạn trình tự gây bất hoạt trong việc điều hòa hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực như thế nào? Lời giải chi tiết Ở các sinh vật nhân thực, bên cạnh vùng khởi động và kết thúc phiên mã, người ta còn thấy có các yếu tố điều hoà khác như các gen gây tăng cường, gen gây bất hoạt. Các gen gây tăng cường tác động lên gen điều hoà làm tăng sự phiên mã; còn gen bất hoạt làm ngừng quá trình phiên mã. Câu 4 trang 19 SGK Sinh học 12 nâng cao. Hãy chọn phương án trả lời đúng nhất. Thành phần cấu tạo của Ôpêrôn Lac bao gồm A. một vùng vận hành (O) và một nhóm gen cấu trúc. B. một vùng khởi động (P) và một nhóm gen cấu trúc. C. một vùng khởi động (P) một vùng vận hành (O) và một nhóm gen cấu trúc. D. một vùng khởi động (P), một vùng vận hành (O), một nhóm gen cấu trúc và gen điều hòa (R). Lời giải chi tiết Đáp án C
