Mục Lục 1_Thơ Viết Cho Mình & Những Người Con Gái Khác 2_Thơ Vui về Phái Yếu 3_Có Một Thời Như Thế 4_Thơ Tình Cho Bạn Trẻ 5_Lại Bắt Đầu 6_Thời Gian Trắng 7_Chuồn Chuốn Báo Bão 8_Tiếng Gà Trưa 9_Những Con Đường Tháng Giêng 10_Tháng Năm THƠ VIẾT CHO MÌNH VÀ NHỮNG NGƯỜI CON GÁI KHÁC I Các cô gái cùng thời với tôi Tôi giống các cô và lại khác các cô Trán tôi dô ra bướng bỉnh hơn, bàn tay thô lại còn vụng nữa. Vụng đến nỗi không chỉ mó tới đâu là đổ vỡ. Mà khi nói chuyện với ai, tôi thấy tay thừa không biết dấu vào đâu. Như các cô tôi có một tình yêu rất sâu Rất dữ dội nhưng không bao giờ yêu được hết Ở các cô, các cô âm thầm chịu đựng Cho đến ngày tình yêu ấy tắt đi. Còn ở tôi, tôi mang nó nặng nề Muốn nguôi quên, nó lại ngày càng lớn Luôn xao động, tôi không sao ngủ được. Không làm sao có thể ngồi nguyên Tôi sợ màu trời sau khung cửa bình yên Con đường vắng người đi và rừng cây lặng gió. Tôi yêu những dòng sông mùa nước lũ Sau phá phách ngàn đời vẫn là lượng phù sa Cơn mưa rào, yêu biết mấy cơn mưa Qua sấm sét, cỏ cây từng trải Tôi không thích nhìn ngôi nhà lộng lẫy, Bằng những công trình còn sắt thép ngổn ngang Những công trình giống như tuổi thanh niên Chưa hoàn chỉnh nhưng đó là hi vọng. Nếu được đổi nghề tôi sẽ xin đi xây dựng Không phải ở trong nhà rộng mát này đâu Với nghề kia tôi luôn được bắt đầu Mùi vôi vữa bao giờ cũng mới… Những cái chính chúng ta ta thường chả nói Mà bọn con gái mình hay nói xấu lẫn nhau Bọn con trai nghe lỏm đôi câu: “Cô này lác, cô kia thì cằm lẹm…” Họ khinh chúng ta và lời cửa miệng : “Chuyện đàn bà”. Họ có biết đâu Biết bao điều mãi tận thẳm sâu Ta chịu đựng hy sinh vì họ. II Dẫu sao con trai cũng là đáng quí Mỗi người sinh ra đã hướng sẵn một chân trời Việc hôm nay họ không để ngày mai Họ lượng sức, lượng đường “đi phải đến”. Đầu óc họ đã quen tính toán. Mỗi khoản trong đời đều xếp thành ngăn: Ngăn làm thơ, ngăn đánh giặc, gia đình Tình yêu nữa cũng trong chăn của họ Ôi con trai thật kì lạ Tôi yêu tất cả mọi người mà chẳng yêu được riêng ai Không sĩ diện đâu, nếu tôi yêu được một người Tôi sẽ yêu anh ta hơn anh ta yêu tôi nhiều lắm Tôi yêu anh dẫu ngàn lần cay đắng… Con gái chúng mình mang tiếng nhỏ nhen chật hẹp, Nhưng hơn bọn con trai cái đức biết hi sinh Ta yêu người con trai không phải vì mình Mà họ yêu ta vì họ yêu chính họ Được yêu hai lần, họ cao lên một bậc Ta không được yêu cảm thấy thấp dần đi Vì chính ta cũng chẳng yêu ta. Chúng ta cam lòng với việc tần tảo nuôi con việc đồng ruộng hậu phương là việc phụ. Con trai cho rằng ra mặt trận, làm thơ… là việc chính của đời kia. Nhưng họ đâu biết rằng nếu không có chúng ta thì họ cũng chẳng đánh giặc làm thơ. Không có chúng ta, chỉ họ sống với nhau thôi họ sẽ trở thành ngu ngốc. III Và cả anh, anh yêu của riêng em Khi anh nói yêu em, trái tim em đập chừng mạnh quá. Mạnh đến nỗi em tưởng là nghe rõ Tiếng tim anh đang đập vì em Em yêu anh, yêu anh như điên Em viết những bài thơ tình yêu tưởng anh là ý tứ Trán em bớt dô ra, bàn tay không vụng nữa Tay này đây, em may áo cho anh Bàn sẽ cắm hoa, tường sẽ treo tranh Em sẽ làm theo những điều anh mơ ước Và khi nào anh buồn, em sẽ hát Bài hát tình yêu ca ngợi con trai Khi chỉ anh nghe, hát cho cả mọi người Để họ biết thế nào là hạnh phúc Em yêu sự thông minh hóm hỉnh Đến thói thường hay cáu gắt của anh Nếu đời anh đã xếp thành ngăn Em sẽ đảo tung lề thói cũ. Điều đơn giản anh hiểu ra tất cả Rằng tình yêu không thể tách rời Khi ấy em là cơ thể anh rồi Nếu cắt đi anh sẽ ngàn lần đau đớn Nhưng mà anh thì vẫn là anh Anh không vượt qua bọn con trai ấy nữa Anh tính nỗi đau, niềm vui bằng tháng, bằng tuần lễ Nhưng với em, em hiến cả cuộc đời Anh tiếc thời gian chúng ta đã qua rồi Em, em biết không gì mất được Bài thơ nói về trái tim anh lại viết bằng bộ óc. Đọc bài thơ yêu em thấy sự chia xa Và bỗng nhiên em lại bơ vơ Tay vẫn vụng, trán dô ra như trước Biết bao giờ em trở nên tốt được Vì khi già tay còn vụng về hơn! 21-10-1970
THƠ VUI VỀ PHÁI YẾU Những người đàn ông các anh có bao nhiêu điều to lớn Vượt qua ô cửa cỏn con, văn phòng hẹp hàng ngày Các anh nghĩ ra tàu ngầm, tên lửa, máy bay Tới thăm dò những hành tinh mới lạ Tài sản của các anh là những tinh cầu, là vũ trụ Các anh biết mỏ dầu, mỏ bạc ở nơi đâu Chinh phục đại dương bằng các con tàu Đi tới tương lai trên con đường ngắn nhất Mỗi các anh là một nhà chính khách Các anh quan tâm đến chuyện mất còn của các quốc gia. Biết bao điều quan trọng được đề ra Những hiệp ước xoay vần thế giới Chúng tôi chỉ là những người đàn bà bình thường không tên tuổi Quen việc nhỏ nhoi bếp núc hàng ngày Cuộc sống ngặt nghèo phải tính sao đây Gạo, bánh, củi dầu chia thế nào cho đủ Đầu óc linh tinh toàn nghĩ về chợ búa Những quả cà, mớ tép, rau dưa Đối với Nít và Kăng, những siêu nhân nay và xưa Xin thú thực: chúng tôi thờ ơ hạng nhất Chúng tôi còn phải xếp hàng mua thịt Sắm cho con đôi dép tới trường Chúng tôi quan tâm đến xà phòng, đến thuốc đánh răng Lo đan áo cho chồng con khỏi rét… Chúng tôi là những người đàn bà bình thường trên trái đất. Quen với việc nhỏ nhoi bếp núc hàng ngày Chúng tôi chẳng có tàu ngầm, tên lửa, máy bay Càng không có hạt nhân nguyên tử Chúng tôi chỉ có chậu có nồi có lửa Có tình yêu và có lời ru Những con cò con vạc từ xưa Vẫn lặn lội bờ sông bắt tép Cuộc sống vẫn ngàn đời nối tiếp Như trăng lên, như hoa nở mỗi ngày… Nếu không có ví dụ chúng tôi đây Liệu cuộc sống có còn là cuộc sống Ai sẽ mang lại cho các anh vui buồn hạnh phúc Mở lòng đón các anh sau thất bại nhọc nhằn Thử nghĩ xem thế giới chỉ đàn ông Các anh sẽ không còn biết yêu biết ghét Các anh không đánh nhau nhưng cũng chẳng làm nên gì hết Thế giới sẽ già nua và sẽ lụi tàn Ai sẽ là người sinh ra những đứa con Để tiếp tục giống nòi và dạy chúng biết yêu, biết hát. Buổi sớm mai ướm bước chân mình lên vết chân trên cát Bà mẹ đã cho ra đời những Phù Đổng Thiên Vương Dẫu là nguyên thủ quốc gia hay là những anh hùng Là bác học… hay là ai đi nữa Vẫn là con của một người phụ nữ Một người đàn bà bình thường, không ai biết tuổi tên Anh thân yêu, người vĩ đại của em Anh là mặt trời, em chỉ là hạt muối Một chút mặn giữa đại dương vời vợi, Lời rong rêu chưa ai biết bao giờ Em chỉ là ngọn cỏ dưới chân qua Là hạt bụi vô tình trên áo Nhưng nếu sáng nay em chẳng đong được gạo Chắc chắn buổi chiều anh không có cơm ăn. Vài đoạn thơ vui nhân dịp ngày xuân Đùa một chút xin các anh đừng giận Thú thực là chúng tôi cũng không sống được Nếu không có các anh, thế giới chỉ đàn bà. 1986
CÓ MỘT THỜI NHƯ THẾ Có một thời vừa mới bước ra Mùa xuân đã gọi mời trước cửa Chẳng ngoái lại vết chân trên cỏ Vườn hoa nào cũng ở phía mình đi Đường chẳng xa, núi không mấy cách chia. Trong đáy mắt trời xanh là vĩnh viễn Trang nhật kí xé trăm lần lại viết Tình yêu nào cũng tha thiết như nhau Có một thời ngay cả nỗi đau Cùng mạnh mẽ ồn ào không giấu nổi Mơ ước viển vông, niềm vui thơ dại Tuổi xuân mình tưởng mãi vẫn tươi xanh Và tình yêu không ai khác ngoài anh Người trai mới vài lần thoáng gặp Luôn hi vọng để rồi luôn thất vọng Tôi đã cười đã khóc những không đâu Một vầng trăng niên thiếu ở trên đầu Một vạt đất cỏ xanh rờn trước mặt… Mái tóc xanh bắt đầu pha sợi bạc Nỗi vui buồn cũng khác những ngày xưa Chi chút thời gian từng phút từng giờ Như kẻ khó tính từng hào keo kiệt Tôi biết chắc mùa xuân rồi cũng hết Hôm nay non, mai cỏ sẽ già. Tôi đã đi mấy chặng đường xa Vượt mấy núi mấy rừng qua mấy biển Niềm mơ ước gửi vào trang viết Nỗi đau buồn dồn xuống đáy tâm tư Em yêu anh hơn cả thời xưa (Cái thời tưởng chết vì tình ái) Em chẳng chét vì anh, em chẳng đổi Em cộng anh vào với cuộc đời em Em biết quên những chuyện đáng quên Em biết nhớ những điều em phải nhớ Hoa cúc tím trong bài hát cũ Dẫu vẫn là cung bậc của ngày xưa Quá khứ đáng yêu, quá khứ đáng tôn thờ Nhưng đâu phải là điều em luyến tiếc. 11-1984
THƠ TÌNH CHO BẠN TRẺ Vẫn con đường, vạt cỏ tuổi mười lăm Mặt hồ rộng, gió đùa qua kẽ lá Lời tình tự trăm lần trên ghế đá Biết lời nào giả dối với lời yêu… Tôi đã qua biết mấy buổi chiều Bao hồi hộp, lo âu và hạnh phúc Tôi trăn trở nhiều đêm cùng hoa cúc Đợi tiếng gà đánh thức sự bình yên Dòng sông này, bãi cát, cánh buồm quen Hoa lau trắng suốt một thời quá khứ Tôi đa đi đến tận cùng xứ sở Đến tận cùng đau đớn, đến tình yêu Buổi chiều này sặc sỡ như thêu Muôn màu áo trong hoàng hôn rạng rỡ Bàn tay ấm, mái tóc mềm buông xoã Ánh mắt nhìn như chấp cả vô biên Chẳng có thời gian, chẳng có không gian Chỉ tuổi trẻ, chỉ tình yêu vĩnh viễn. Người mới đến những nơi tôi từng đến Lại con đường vạt cỏ tuổi mười lăm Lại hàng cây nghe tiếng thì thầm Lời thành thật, dối lừa trên ghế đá… Nào hạnh phúc, nào là đổ vỡ Tôi thấy lòng lo sợ không đâu Muốn giãi bày cùng ai đó đôi câu Về tất cả những gì tôi đã trải Mong rút ngắn đặm đường xa ngái Để cho người tới đích bớt gian truân Bao khổ đau, sung sướng đời mình Xin tặng bạn làm bước thang hạnh phúc Nhưng tôi biết chẳng giúp gì ai được Những vui buồn muôn thuở cứ đi qua.
LẠI BẮT ĐẦU Lại bắt đầu từ những trang giấy trắng Lại ngọn đèn, màu mực những câu thơ Lại nhịp đập bắt đầu, tim rạo rực Trước biết bao nao nức với mong chờ Một con tàu chuyển bánh ngoài ga Làn nước mới, trời xanh và mây trắng Ngôn non mướt, bãi cát vàng đầy nắng Như chưa hề có mùa lũ đi qua. Như chưa hề có nỗi đau xưa Lòng thanh thản trong tình yêu ngày mới. Một quá khứ ra đi cùng gió thổi Thời gian trôi, kí ức sẽ phai nhoà. Những mùa sen, mùa phượng đã xa Trên khắp nẻo lại bắt đầu mùa cúc Rồi hoa đào lại tươi hồng nô nức Như chưa hề biết đến tàn phai. Tay trong tay tôi đã bên người Tôi chẳng nói điều chi về vĩnh viễn Vì mỗi sáng khi mặt trời hiển hiện Là một ngày tôi lại bắt đầu yêu. Nếu ngày mai em không làm thơ nữa Nếu ngày mai em không làm thơ nữa Cuộc sống trở về bình yên Ngày nối nhau trên đường phố êm đềm Không nỗi khổ, không niềm vui kinh ngạc Trận mưa xuân dẫu làm ướt áo Nhưng lòng em còn cảm xúc chi đâu Mùa đông về quên nỗi nhớ nhau Không xôn xao khi nắng hè đến sớm Chuyện hôm nay sẽ trở thành kỉ niệm Màu phượng chẳng nồng nàn trên lối ta đi. Gió thổi nơi này không lạnh tới nới kia Lời nói tâm tình trở nên nhạt nhẽo Nghe tiếng con tàu em không thể hiểu Tấm lòng anh trong mỗi chuyến đi xa Em không còn thấy nhớ những sân ga Những nơi đã đi, những nơi chưa hề đến Khát vọng anh dẫu hoà trong sóng biển Sóng xô bờ chẳng rộn đến tâm tư Một ngày nào đọc lại dòng thơ Âm điệu ấy chẳng còn gieo tiếng nhạc Chất men nào làm em choáng váng Cũng phai dần theo những tháng năm xa. Như hòm thư không còn một phong thư Hết ngọn lửa lạ lùng, thôi mùa mây phiêu bạt. Ơi trời xanh – xin trả cho vô tận Trời không xanh trong đáy mắt em xanh Và trong em không thể còn anh. Nếu ngày mai em không làm thơ nữa. 18-7-1967
THỜI GIAN TRẮNG Cửa bệnh viện ngoài kia là quá khứ Những vui buồn khao khát đã từng qua Nào chỉ đâu những chuyện ngày thơ Con đường gạch eo bèo hoa tím ngắt Những ô ăn quan, que chuyền bài hát Những mùa hè chân đất tóc râu ngô Quá khứ em không chỉ ngày xưa Mà ngay cả hôm nay thành quá khứ Quá khứ của em ngoài cánh cửa Gương mặt anh, gương mặt các con yêu… Em ở đây không sớm không chiều Thời gian trắng, không gian toàn màu trắng Trái tim buồn sau lần áo mỏng Từng đập vì anh vì những trang thơ Trái tim nay mỗi phút mỗi giờ Chỉ có đập cho mình anh đau đớn Trái tim này chẳng còn có ích Cho anh yêu, cho công việc, bạn bè Khi cuộc đời trôi chảy ngoài kia Thời gian trắng vẫn trong bệnh viện Chăn màn trắng, nỗi lo và cái chết Ngày với đêm có phân biệt gì đâu Gương mặt người nhợt nhạt như nhau Và quần áo một màu xanh ố cũ Người ta khuyên “lúc này đừng suy nghĩ Mà cũng đừng xúc động, lo âu” Phía trước, phía sau, dưới đất, trên đầu Dường trong suốt một màu vô tận trắng. Muốn gánh đỡ cho em phần nặng nhọc Tới thăm em rồi anh lại ra đi Đôi mắt lo âu, lưòi âu yếm xẻ chia Lúc anh đến lúc anh đi thành quá khứ Anh thuộc về những người ngoài cánh cửa Của con đường trang viết, trang thơ Mùa vải thiều lại tới mùa dưa Mùa hoa phượng chắc rơi hồng mái phố Đường cuốn bụi bờ đê tràn ngập gió Những phố phường lầm lụi với lo toan, Dù cùng một thời gian, cùng một không gian Ngoài cánh cửa với em là quá khứ Còn hiện tại của em là nỗi nhớ Thời gian ơi sao không đổi sắc màu.
CHUỒN CHUỒN BÁO BÃO Lại gặp lại cánh chuồn ngày thơ bé Bay đan nhau dệt mảnh nắng cuối cùng Con chuồn ngô hay làm dáng Chao mình soi mặt ao trong Đốt cháy lòng một nét chờ mong Con chuồn đỏ thân ngời như ngọn lửa Con chuồn vằn mang những điều kì lạ Với đứa trẻ nào chưa biết bơi Ơi cánh chuồn gợi những buồn vui Cánh chuồn nào bay vào những nỗi nhớ? Ngon sào thưa cánh buồm ai ngái ngủ Những cánh buồm mỏng mảnh như tình yêu! Gió heo may hôm nay về chăng Mà chuồn chuồn bay về dăng dăng Báo cơn bão phương nào thổi tới? Đường sẽ vắng nếu trời bão nổi Cánh cửa nhà sập lại trước khi mưa Con chim tìm tránh bão sẽ về xa Con kiến nhỏ cũng ẩn mình trong tổ Không còn trời xanh chỉ mưa và gió Những dòng sông không nhà cửa miên man Và mây, mây khắp chốn lang thang Chặn bốn phía những cỏ cây tội nghiệp Cho cơn lốc dữ tợn về bẻ nát Trái đất này sẽ nhấn chìm trong mưa Không tìm đâu một chỗ nương nhờ! Mỏng manh thế chịu làm sao nổi Chuồn chuồn ơi báo làm chi bão tới Trời bão lên rồi mày ở đâu ?
TIẾNG GÀ TRƯA Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ Tiếng gà ai nhảy ổ: “Cục…cục tác cục ta” Nghe xáo động nắng trưa Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ Tiếng gà trưa Ổ rơm hồng những trứng Này con gà mái tơ Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng Lông óng như màu nắng Tiếng gà trưa Có tiếng bà vẫn mắng: – Gà đẻ mà mày nhìn Rồi sau này lang mặt! Cháu về lấy gương soi Lòng dại thơ lo lắng Tiếng gà trưa Tay bà khum soi trứng Dành từng quả chắt chiu Cho con gà mái ấp Cứ hàng năm hàng năm Khi gió mùa đông tới Bà lo đàn gà toi Mong trời đừng sương muối Để cuối năm bán gà Cháu được quần áo mới Ôi cái quần chéo go Ống rộng dài quét đất Cái áo cánh chúc bâu Đi qua nghe sột soạt Tiếng gà trưa Mang bao nhiêu hạnh phúc Đêm cháu về nằm mơ Giấc ngủ hồng sắc trứng Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi, cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác Ổ trứng hồng tuổi thơ.
NHỮNG CON ĐƯỜNG THÁNG GIÊNG Tôi yêu những con đường Hà Nội Cuối năm cây cơm nguội lá vàng Những ngọn đèn thắp sáng lúc hoàng hôn Mái phố cũ nhấp nhô trong khói nhạt Ngã năm rộng, cỏ ven hồ xanh mướt Năm nay đào nở sớm, tháng giêng sang Tháng giêng bỡ ngỡ búp vàng non Nhiều trẻ con và nhiều chim sẻ Những con đường đông vui như tuổi trẻ Như cuộc đời, bao kỉ niệm đi qua Anh trở về sau những tháng năm xa Cây đã lớn, lòng ta nhiều không đổi khác Như đất nước vừa qua thời lửa đạn Lại ngỡ ngàng: chim nhỏ tháng giêng xuân Lòng chưa quên ngọn lửa sáng đêm rừng Câu thơ viết dưới bầu trời báo động Tôi yêu những con đường gió lộng Buổi mai chiều tíu tít bánh xe lăn Mỗi ngôi nhà như dáng một người thân Ô cửa nhỏ mở về bát ngát. Tôi yêu những phố dài tít tắp Con đường nào cũng dẫn về anh Bước chân đi xoá động cả tâm tình Cây trổ lá như thời gian vẫy gọi. Những con đường ra đi, nay trở lại Chồng gạch cao vừa dỡ ở gian hầm Từng chở che người đêm tối bom rung Sẽ lớn dậy với ngôi nhà đang dựng Thành tường vách chở che cho hạnh phúc Thành bậc thềm mở cửa đón ban mai Tôi yêu những con đường lấp lánh mưa bay Chim sẻ sẻ và mùa xuân đến sớm…
THÁNG NĂM Giấc ngủ vừa chợp qua Nắng đã về trước cửa Đêm ngắn phút gần nhau Ngày dài như nỗi nhớ Nước sôi ngầu bọt thau Luộc mình con cá nhỏ Con cua chín vàng mai Ẩn vào trong cụm lúa Cỏ dại không người che Rã rời mang sắc úa… Nhưng hãy nghe hãy nghe Trên những cành phượng đỏ Trong những đầm sen nở Hương tháng năm lan xa Màu tháng năm rực rỡ Tơ giời giăng ngoài sân Cây bàng xòe trước ngõ Đêm xanh vời trăng sao Con ve vàng lột vỏ Con chim tha rác về Tháng năm – mùa sinh nở Tình yêu như tháng năm Mang gió nồng nắng lửa Lòng anh là đầm sen Hay là nhành cỏ úa
