Cao Bằng lúc nào cũng vậy, sự dữ dội, hùng vĩ luôn đan xen với nét thơ mộng, hiền hòa. Đối với những người ưa mạo hiểm, thích ngắm nhìn những cảnh hùng vĩ, oai hùng của thiên nhiên thì mùa mưa, mùa nước đổ tại thác Bản Giốc là một trải nghiệm nên có trong cuộc đời. Thác Bản Giốc, Trung Quốc gọi là cặp thác Đức Thiên-Bản Ước (tiếng Trung: 德天－板約; bính âm: Détiān - Bǎnyuē), là một nhóm thác nước nằm trên sông Quây Sơn tại biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc. Nếu nhìn từ phía dưới chân thác, phần thác bên trái và nửa phía tây của thác bên phải thuộc chủ quyền của Việt Nam tại xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng; nửa phía đông của thác bên phải thuộc chủ quyền của Trung Quốc tại thôn Đức Thiên, trấn Thạc Long, huyện Đại Tân, thành phố Sùng Tả của khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây. Bản Giốc là một thác nước hùng vĩ và đẹp nhất của Việt Nam, nằm ở địa phận xã Ðàm Thủy, huyện Trùng Khánh, Cao Bằng. Thác có độ cao trên 30 m với nhiều khối nước lớn đổ xuống qua nhiều tầng đá vôi. Mỗi lần đến du lịch thác Bản Giốc, cảm nhận của du khách lại hoàn toàn mới. Người ta nói rằng, vẻ đẹp của thác Bản Giốc chia thành 2 mùa khác nhau là mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa bắt đầu từ tháng 6 đến tháng 9, nước đổi màu đỏ rực, dữ dội, tung những bọt trắng xóa tạo nên khung cảnh hùng vĩ. Mùa khô từ tháng 10 đến tháng 5 năm sau, nước trong xanh, yên ả. "Nàng về nuôi cái cùng con/ Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng” - những câu hát mộc mạc, giản dị ghim sâu vào lòng người về vẻ đẹp hùng vĩ của nước non Cao Bằng. Theo nhiều người, khoảng thời gian đẹp nhất để đến Cao Bằng là tháng 9 đến tháng 12, khi thác Bản Giốc đầy nước trong xanh. Đầu tháng 12, hoa tam giác mạch, hoa dã quỳ nở khắp núi rừng. Thác Bản Giốc được chia thành 2 nhánh. Nhánh lớn với độ cao thấp, chảy qua từng bậc đá vôi thấp. Nhánh còn lại nhỏ hơn nhưng lại cao hơn, chảy hiền hòa giống như mái tóc của thiếu nữ. Hình ảnh những con nước đặc trưng của người dân miền núi phía Bắc. Đến với thác Bản Giốc, du khách có thể ngồi trên những chiếc bè nổi du ngoạn trên sông Quây Sơn. Dải lụa xanh ngọc là đặc trưng của Bản Giốc mùa thu. Trên sông Quây Sơn, người dân Cao Bằng tranh thủ đánh cá khi mùa nước về. Màu lúa vàng thay cho biển xanh. Nắng chiều Bản Giốc lại càng tôn nên vẻ đẹp kỳ vĩ, nên thơ của đất trời biên cương. Nằm giữa biên giới Việt - Trung, thác Bản Giốc thuộc huyện Trùng Khánh, cách thị xã Cao Bằng khoảng hơn 80km. Chỉ riêng khung cảnh hai bên đường tới thác Bản Giốc cũng đã khiến du khách phải choáng ngợp với những hình ảnh vừa hùng vĩ vừa êm đềm của những dòng sông, con suối. Hay những chiếc guồng nước quay đều theo nhịp thời gian. Và khi đang mải miết với những đường cua gấp khúc, một khung cảnh tuyệt đẹp hiện ra trước mắt cùng tiếng nước ầm ì. Vào Thu, Bản Giốc tràn trề nước, cuồn cuộn tung bọt giữa cánh rừng. Những cột nước khổng lồ từ trên cao đổ xuống, tỏa sương bao phủ cả vùng núi non trùng điệp. Thác Bản Giốc chia đôi thành 2 thác. Một nửa phần thác thuộc địa phận Trung Quốc, nhưng khách du lịch hai bên vẫn có thể tham quan toàn bộ thác bằng mảng tre. Vẻ đẹp của thác Bản Giốc không chỉ có dòng lụa trắng khổng lồ. Muốn khám phá hết vẻ đẹp hùng vĩ nơi đây, du khách phải chịu khó leo núi để lên tầng thứ hai, thứ ba của thác. Ở tầng thứ 2, du khách sẽ được hòa mình vào bản nhạc nước rất đỗi du dương, khác hẳn với âm thanh xối xả dưới chân thác, bởi khúc suối trên cao trải rộng, không quá dốc. Chẳng gì thú vị hơn nếu nằm dài trên bãi cỏ để lắng nghe những thanh âm trong trẻo, nhìn ngắm cầu vồng thảnh thơi trên những nốt nhạc nước êm ả. Tuy nhiên, muốn chiêm ngưỡng vẻ hùng vĩ của thác Bản Giốc, bạn phải leo lên tầng thứ 3. Sở dĩ dân nhiếp ảnh và du khách thường chọn thời điểm cuối Thu tới thác Bản Giốc là bởi nước mùa này trong xanh hơn, cầu vồng xuất hiện nhiều hơn. Và đặc biệt, đây là lúc thời tiết dễ chịu nhất, cuối Thu, các ruộng lúa quanh chân thác chín vàng càng tô điểm cho bức tranh miền biên viễn. Được ngắm nhìn dòng thác lộng lẫy, hùng vĩ và tận hưởng không khí thanh bình nơi đây là trải nghiệm tuyệt vời, đáng để bạn phải vượt những quãng đường xa.
